Zwolnienie lekarskie może trwać nawet 182 dni / fot. Pixabay
Osobom, które są zatrudnione na podstawie umowę o pracę, przysługuje wynagrodzenie chorobowe, które wypłaca pracodawca. Natomiast po upływie określonej liczby dni obowiązek ten przejmuje ZUS, a pracownik otrzymuje zasiłek chorobowy. Sprawdź, ile będziesz zarabiać, jeśli musisz przejść na zwolnienie lekarskie
Zimą jesteśmy bardziej narażeni na sezonowe infekcje, a teraz jeszcze zmagamy się z pandemią koronawirusa. W związku z tym zwolnienie lekarskie jest naprawdę często spotykane. Jeśli pracujesz na etacie, to warto zaznajomić się z najważniejszymi sprawami związanymi ze zwolnieniem lekarskim, wynagrodzeniem i zasiłkiem chorobowym. Zebraliśmy dla Ciebie najbardziej istotne informacje.
Kiedy ZUS wypłaca chorobowe?
Przez pierwsze 33 dni przebywania na zwolnieniu lekarskim obowiązek wypłacania wynagrodzenia ma Twój pracodawca. Od 34. dnia obowiązek ten przejmuje ZUS. W przypadku pracowników, który ukończyli 50. rok życia, firma wypłaca wynagrodzenie za czas nieobecności tylko przez 14 dni, od 15. dnia za wypłatę świadczenia odpowiada ZUS
– wyjaśnia ekspert finansowy z Aasa.
Dotyczy to tylko tych przedsiębiorstw, które płacą za swoich zatrudnionych ubezpieczenie chorobowe i zgłosiły do niego przynajmniej 20 osób. W przypadku mniejszych firm, jak i pracowników na samozatrudnieniu, to ZUS wypłaca świadczenie na zwolnieniu lekarskim.
Aby otrzymać zasiłek chorobowy, trzeba podlegać obowiązkowemu ubezpieczeniu przez przynajmniej 30 dni. W przypadku przedsiębiorców wymagany okres to 90 dni, bo płacą oni dobrowolną składkę chorobową.
Jak obliczyć wynagrodzenie chorobowe?
Wysokość wynagrodzenia chorobowego jest uzależniona od przyczyny pójścia na zwolnienie lekarskie, ale też od tego, ile zarabiasz. Standardowo jest to 80% podstawy wymiaru wynagrodzenia albo 100%, jeżeli jesteś w ciąży lub wypadek, który spowodował niezdolność, wydarzył się w drodze do lub z pracy, albo musisz poddać się niezbędnym badaniom lekarskim w związku z oddawaniem komórek, narządów lub tkanek oraz na czas samego zabiegu pobrania.
Podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego nie jest tożsama z Twoją pensją zasadniczą. Dlatego warto w tym celu skorzystać z kalkulatora chorobowego, który bez problemu znajdziesz w internecie. W skład podstawy wymiaru wchodzi więc:
• wynagrodzenie brutto,
• premie oraz nagrody, które są uzależnione od Twoich indywidualnych wyników,
• dodatki za sprawowaną funkcję i staż,
• wynagrodzenie za nadgodziny i za urlop.
Od uzyskanej kwoty musisz odjąć potrącane składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe, czyli 13,71% łącznie. Następnie dzielisz tę sumę na 30 dni, liczysz z tego 80% lub 100% (w zależności od powodu pójścia na zwolnienie lekarskie), a wynik mnożysz przez liczbę dni nieobecności w pracy. Spójrz na przykład:
Zarabiasz 3 000 zł brutto i jesteś przez 10 dni na zwolnieniu lekarskim z powodu grypy (należy się 80% wynagrodzenia). Jaką kwotę otrzymasz od pracodawcy?
Liczysz podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego:
3 000 zł – 13,71% = 3 000 zł – 411,30 zł = 2 588,70 zł
Otrzymaną sumę dzielisz na 30 dni:
2 588,70 zł / 30 = 86,29 zł
Z dziennego wymiaru wynagrodzenia wyliczasz 80%, które Ci przysługuje:
86,29 zł x 80% = 69,03 zł
Kwotę wynagrodzenia mnożysz przez liczbę dni zwolnienia lekarskiego:
69,03 zł x 10 = 690,30 zł ‒ tyle wyniesie Twoje wynagrodzenie chorobowe
Ile można być na zwolnieniu lekarskim?
Zgodnie z przepisami na zwolnieniu lekarskim możesz przebywać maksymalnie 182 dni. Chyba że jego powodem jest ciąża, to wtedy okres wydłuża się do nawet 270 dni. Dodatkowo można także otrzymać do 14 dni opieki nad chorym członkiem rodziny albo do 60 dni, jeżeli opieki wymaga dziecko do 14. roku życia
– tłumaczy specjalista z Aasa Polska, firmy finansowej oferującej pożyczki na korzystnych warunkach.
Warto pamiętać o tym, że podczas przebywania na L4 nie można podejmować żadnej innej pracy zarobkowej, a ZUS ma prawo to skontrolować, aby sprawdzić zasadność wypłaty świadczenia.
Ile czasu na dostarczenie L4?
Kiedyś obowiązywał termin siedmiu dni na dostarczenie papierowej wersji zwolnienia, które wystawiał lekarz. Często sam zatrudniony nie był w stanie z powodu choroby donieść takiego dokumentu, więc o pomoc często prosił kogoś bliskiego. Od 2016 roku jest łatwiej, bo lekarze wystawiają zwolnienia elektroniczne. Aktualnie występują już tylko e-zwolnienia, a lekarz może jedynie je wydrukować na prośbę pacjenta. Nie ma już jednak konieczności, aby osobiście dostarczać je do pracodawcy. E-zwolnienie jest dostarczane automatycznie wraz z momentem jego wystawienia.
A czy można otrzymać zwolnienie lekarskie przez telefon? Jeśli umówisz się na tele poradę i tam lekarz powie Ci, że wystawia L4, to samo słowo nic nie znaczy. Musi wystawić e-zwolnienie i przesłać je do pracodawcy na takich samych zasadach, jak gdybyś osobiście pojawił się na wizycie.
Czy lekarz może wystawić zwolnienie wstecz?
Generalnie zasada jest taka, że zwolnienie lekarskie powinno zostać wystawione w dniu badania, kiedy lekarz stwierdził, że pacjent jest niezdolny do pracy. Jeśli jednak były przesłanki, że już wcześniej stan zatrudnionego nie pozwalał na wykonywanie swoich obowiązków, to wtedy lekarz może wystawić je o maksymalnie 3 dni wstecz.
Wyjątkiem są choroby psychiczne. Lekarz psychiatra na podstawie indywidualnej oceny pacjenta może wystawić L4 z wcześniejszą datą. Oczywiście tylko wtedy, jeżeli już sporo przed wizytą pracownik był w tak złym stanie, że nie mógł podejmować pracy.
Czy zwolnienie lekarskie przedłuża okres wypowiedzenia?
Kodeks pracy mówi, że nie można zwolnić pracownika, który przebywa na L4. Jeżeli jednak zwolnienie rozpoczęło się po dacie rozwiązania umowy, to nie ma to znaczenia. Gdyby było inaczej, to mogłoby to prowadzić do wielu nadużyć ze strony pracowników. Różnica jest tylko taka, że gdy zwolnienie lekarskie trwa dłużej niż okres wypowiedzenia, to po jego wygaśnięciu obowiązek wypłaty chorobowego przechodzi z pracodawcy na ZUS.
Zwolnienie lekarskie w ciąży
Zwolnienia lekarskie powinny zawierać kod literowy, które ułatwiają pracodawcy naliczenie wynagrodzenia. Kodem na ciążowe L4 jest B i wtedy pracownicy przysługuje 100% wynagrodzenia, a nie 80%, jak jest naliczane standardowo. Z powodu oczekiwania na dziecko można także dłużej przebywać na zwolnieniu, bo aż 270 dni.
Zwolnienie lekarskie po ustaniu zatrudnienia
Jeżeli zwolnienie lekarskie trwa po ustaniu zatrudnienia, to od tego momentu pieniądze otrzymujesz od ZUS-u. Wraz z rozwiązaniem umowy i wygaśnięciem okresu wypowiedzenia obowiązek ten przestaje spoczywać na Twoim pracodawcy.
Więcej ciekawych porad z zakresu biznesu, prawa, finansów i oszczędzania znajdziesz tutaj.
