fot. Liza Summer / Pexels
Zaburzenia lękowe to grupa schorzeń, które mogą przybierać różną postać ‒ od lęku uogólnionego, przez ataki paniki, czy fobie. Mogą objawiać się intensywnym lękiem lub strachem, które utrudniają codzienne funkcjonowanie, powodują cierpienie i spadek jakości życia. Jak sobie radzić z zaburzeniami lękowymi?
Wydawać by się mogło, że najczęściej diagnozowanym zaburzeniem psychicznym jest depresja, która od lat jest najgłośniejszym tematem dotyczącym zdrowia psychicznego. Jednak jak pokazują liczne badania, w tym np. badanie Narodowego Funduszu Zdrowia z 2016 roku, zaburzenia lękowe diagnozuje się najczęściej ze wszystkich problemów psychicznych. Z danych wynika, że w Polsce cierpi na nie aż 17,5% dorosłej populacji, co przekłada się na około 6,5 miliona osób. W skali całej Unii Europejskiej problem jest nieznacznie mniej dotkliwy. Szacuje się, że na zaburzenia lękowe cierpi aż 14% obywateli i obywatelek UE, czyli około 70 milionów osób. Trudności te dotykają niemal dwa razy częściej kobiet niż mężczyzn. Jak je rozpoznać i czym się charakteryzują?
Zaburzenia lękowe ‒ rodzaje
Zaburzenie lękowe uogólnione (GAD ‒ ang. generalized anxiety disorder), charakteryzuje się przewlekłym, częstym poczuciem lęku, o zmiennym nasileniu. Lęk ten ciężko przypisać konkretnej sytuacji lub jakiemukolwiek bodźcowi zewnętrznemu. Są to więc reakcje lękowe pojawiające się bez konkretnego stresora.
Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (OCD) objawia się natrętnymi myślami (obsesjami) oraz wykonywaniem rytuałów (kompulsjami), które mają na celu redukcję lęku i napięcia. Zespół stresu pourazowego (PTSD) to z kolei stan, w którym osoba doświadcza strachu lub silnego lęku z powodu przeżytego wydarzenia traumatycznego. Reakcja stresowa najczęściej pojawia się na skutek styczności z sytuacjami lub bodźcami, które mogą kojarzyć się z traumą.
Fobia społeczna, jest rodzajem zaburzenia lękowego, w którym lęk i stres pojawiają się w sytuacjach kontaktu z innymi ludźmi. Fobia społeczna ze względu na swoją specyfikę może znacząco obniżać jakość życia i utrudniać codzienne funkcjonowanie, przez wycofywanie się z życia społecznego i kontaktów z innymi ludźmi.
Do zaburzeń lękowych należą także ataki paniki oraz fobie specyficzne, które wynikają z irracjonalnego strachu przed konkretnymi sytuacjami, miejscami czy obiektami.
Psychoterapia zaburzeń lękowych
W leczeniu zaburzeń lękowych kluczowa jest zawsze psychoterapia. Warto nadmienić, że w początkowej fazie często włącza się leki przeciwlękowe, jednak mają one raczej działanie doraźne, mające ułatwić pacjentom funkcjonowanie w trakcie procesu psychoterapii.
Psychoterapia pozwala pacjentom zrozumieć źródła ich lęku, poznać mechanizmy jakie kryją się za reakcjami lękowymi, a następnie przepracowywać je i uczyć się nowych strategii radzenia sobie. Psychoterapia pozwala także na pracę nad zmianą myślowych schematów – nowej interpretacji stresorów i reakcji na nie.
Terapia poznawczo-behawioralna (CBT)
Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) to jedna z najbardziej efektywnych form psychoterapii dla osób borykających się z zaburzeniami lękowymi. Psychoterapeuci pracujący w tym podejściu uczą pacjentów, jak identyfikować i zmieniać destrukcyjne wzorce myślenia, a także uczą nowych zachowań i reakcji na triggery.
W 1996 roku ukazało się ważne badanie na temat skuteczności terapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu zaburzeń lękowych, opublikowane w „Journal of Consulting and Clinical Psychology”. Analiza 79 badań z udziałem ponad 5000 pacjentów wykazała, że psychoterapia CBT była znacznie skuteczniejsza niż placebo w zmniejszaniu objawów lęku.
Psychoterapia psychodynamiczna
Psychoterapia psychodynamiczna to drugi z najpopularniejszych nurtów, stosowanych w leczeniu zaburzeń lękowych. Skupia się na zrozumieniu, podświadomych procesów, konfliktów wewnętrznych oraz konfliktów z przeszłości, które determinują sposób w jaki reagujemy na różne bodźce i sytuacje. Terapia psychodynamiczna pomaga pacjentom zrozumieć, jak wcześniejsze doświadczenia przyczyniły się do obecnego funkcjonowania.
Hipnoterapia
Hipnoterapia to rodzaj terapii prowadzonej w stanie hipnozy, czyli głębokiego stanu odprężenia pacjentów. Poprzez uprzednie odprężenie pacjencji mogą w transie wrócić do stresujących momentów, traum lub sytuacji, które miały wpływ na powstanie reakcji lękowych. Dzięki temu można je relatywnie szybko przepracować. Wielu psychoterapeutów zaleca jednak, aby najpierw odbyć inną formę terapii, aby uzyskać wgląd i wiedzieć do jakich sytuacji wrócić w stanie hipnozy, aby je przepracować.
Wyszukiwarka psychoterapeutów
Jeśli planujesz rozpoczęcie psychoterapii, wejdź na serwis ZnajdzTerapie.pl, będący innowacyjną wyszukiwarką online, która umożliwia łatwe i szybkie znalezienie odpowiedniego specjalisty w dziedzinie psychoterapii i psychologii. Użytkownicy mają możliwość przeglądania profili różnych terapeutów, uzyskania szczegółowych informacji na temat ich specjalizacji, metod pracy oraz doświadczenia. Terapię możesz rozpocząć online lub stacjonarnie.
