fot. Robert Przybysz / Adobe Stock
Od dawna wiadomo, że witamina D3, zwana witaminą słońca, jest niezbędnym składnikiem do prawidłowego funkcjonowania gospodarki wapniowo-fosforanowej. Przypisuje się jej również rolę w profilaktyce wielu chorób . Jednak coraz większy nacisk kładziony jest na jej związek ze zdrowiem psychicznym. Co warto o nim wiedzieć? Sprawdź!
Rola witaminy D3 w zaburzeniach psychicznych
Istnieje zwiększone ryzyko rozwoju zaburzeń psychicznych przy niedoborze witaminy D, co potwierdzają badania [1]. Wskazuje się na jej udział w rozwoju i funkcjonowaniu mózgu, a tym samym:
• w pogorszeniu jego pracy, gdy występuje niedobór witaminy D3
• w poprawie funkcji poznawczych, gdy jej stężenie jest prawidłowe [1].
Co ustalili badacze?
Witamina D3 a schizofrenia
Schizofrenia może mieć związek z niskim poziomem witaminy D3 w organizmie [1]. Suplementacja witaminy D w pierwszym roku życia u niemowląt płci męskiej zdecydowanie zmniejsza ryzyko rozwoju schizofrenii w późniejszym okresie [1].
Witamina D3 a depresja
Niedobór witaminy D3 może prowadzić do zaburzeń nastroju, takich jak: duża depresja, sezonowe zaburzenia nastroju, zespół napięcia przedmiesiączkowego [1]. Witamina D istotnie wpływa na zmniejszenie lęku oraz objawów depresyjnych. Wykazano, że osoby z depresją, w stanie remisji lub po próbie samobójczej mają niski poziom witaminy D3 [3]. Kobiety z niedoborem witaminy D3 w czasie ciąży, mają większe ryzyko zachorowania na depresję poporodową [3].
Witamina D3 a demencja i zespoły otępienne
W badaniach zaobserwowano również, że zbyt niski poziom witaminy D3 może powodować problemy neurologiczne, prowadzić do zaburzeń pamięci i osłabiać funkcjonowanie poznawcze [3]. Badacze ustalili, że witamina D3 wpływa na mózg, a jej wczesna suplementacja może być bardzo korzystna zwłaszcza dla osób powiązanych z wyższym ryzykiem demencji oraz nosicieli genu APOEe4, który stwarza większe ryzyko choroby Alzheimera. Chroni również przed odkładaniem się w mózgu białek zaangażowanych w rozwój zaburzeń pamięci i demencji [4].
W ostatnich latach wykazano także związek pomiędzy zbyt niskim poziomem witaminy D3 a stwardnieniem rozsianym oraz chorobą Parkinsona [3]. Zwrócono również uwagę na sytuację, w której zespoły otępienne i pogorszenie funkcji poznawczych mogą prowadzić do niedoboru witaminy D3 w organizmie. Otóż aktywność życiowa chorych jest zmniejszona, spędzają więcej czasu w domach, nie korzystają ze słońca i często odmawiają przyjmowania zbilansowanych posiłków. To prowadzi do wtórnego niedoboru witaminy D3 [1].
Normy witaminy D3 – najnowsze zalecenia
Z uwagi na pozytywny wpływ witaminy D3 nie tylko na zdrowie fizyczne, ale i psychiczne, ważny jest jej prawidłowy poziom w organizmie. Według zaktualizowanych w 2023 roku wytycznych zalecana do przyjmowania dawka witaminy D3 (biorąc pod uwagę czynniki takie jak dieta, czy ekspozycja na promieniowanie słoneczne) wynosi:
• w wieku 19-65 lat: 1 000–2 000 IU.;
• przedział wiekowy powyżej 65 do 75 lat: 1 000–2 000 IU;
• wiek powyżej 75 lat: 2 000–4 000 IU;
• kobiety w ciąży i karmiące piersią: 2 000 IU.
W celu ustalenia poziomu stężenia witaminy D3 w organizmie wykonuje się badanie oznaczenia w surowicy jej metabolitu, czyli (25(OH), 25-hydroksywitamina D). Wskazane jest jego wykonanie przez osoby mieszczące e się w grupach wysokiego ryzyka wystąpienia niedoboru tej witaminy oraz u pacjentów z nieprawidłowościami w wynikach innych badań laboratoryjnych lub radiograficznych [6].
Uzupełnienie niedoborów witaminy D3 – najlepsze sposoby
Dwa podstawowe sposoby na pozyskiwanie witaminy D3 to [7]:
• pożywienie: najlepszym źródłem są ryby morskie, żółtko jaja, ser żółty;
• synteza skórna pod wpływem promieniowania słonecznego.
Niestety, niedostateczna ekspozycja na światło słoneczne, ograniczona przez różne czynniki, m.in. zachmurzone niebo, zakrywanie ciała ubraniami, słuszne stosowanie filtrów przeciwsłonecznych oraz niedożywienie i uboga dieta, ograniczają pokrycie dziennego zapotrzebowania na tę witaminę. Dlatego, gdy zostanie potwierdzony niedobór witaminy D3, suplementacja jest koniecznością [6].
Zatroszcz się o swoje zdrowie! Już jako osoba dorosła dbaj o siebie jak o dziecko. Nie pozwól, by niedobory witaminy D3 źle wpłynęły na Twoje samopoczucie.
Na zlecenie Juvit.
Bibliografia
[1] Józefowicz O. i in., Rola witaminy D3 w patogenezie zaburzeń psychicznych, PSYCHIATR. PSYCHOL. KLIN. 2009, 9 (3), s. 200-206.
[2] Kurowska K. i in., Znaczenie witaminy D w zapobieganiu i leczeniu depresji, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2021, Tom 27, Nr 2, s. 121-125.
[3] Stefanowski B. i in. Wpływ niedoboru witaminy D3 na poziom nasilenia objawów depresyjnych. Przegląd aktualnych badań, Psychiatr. Pol. 2017; 51(3): 437-454.
[4] Redakcja mgr.farm, Przyjmowanie witaminy D może pomóc w zapobieganiu demencji, 2023 (witryna internetowa: https://mgr.farm/aktualnosci/przyjmowanie-witaminy-d-moze-pomoc-w-zapobieganiu-demencji/ (dostęp: 15.11.2023)).
[5] Płudowski, P. i in.; Guidelines for Preventing and Treating Vitamin D Deficiency: A 2023 Update in Poland. Nutrients 2023, 15, 695.
[6] Kennel K.A. i in., Niedobór witaminy D u dorosłych: kiedy badać i jak leczyć, Medycyna po Dyplomie, VOL 20, NR 5, MAJ 2011, 61-68.
[7] Michałus I., Witamina D (witryna internetowa: https://www.mp.pl/podrecznik/pediatria/chapter/B42.1.3.1.4 (dostęp: 15.11.2023)).
