Wampir energetyczny – kim jest i jak go rozpoznać?

Czujesz, że osoba z bliskiego otoczenia dosłownie wysysa z ciebie energię? Po dłuższym przebywaniu z nią tracisz humor i chęci do życia? Być może na twojej drodze stanął wampir energetyczny, inaczej zwany wampirem emocjonalnym. Zobacz, czym charakteryzują się takie osoby oraz jak powinnaś się przed nimi bronić.

Terminu „wampir energetyczny” używa się w odniesieniu do osób, które swoim zachowaniem odbierają energię osobom w otoczeniu. Nie ma naukowego dowodu na istnienie takiego zjawiska, a nazwa „wampir energetyczny” jest najczęściej używana w kontekście ezoterycznym lub duchowym.

Kto to jest wampir energetyczny?

W życiu każdej osoby w pewnym momencie pojawiają się toksyczni ludzie. Próbują wejść na głowę, manipulują i kłamią. Ale czy to już wampiry energetyczne? Co to właściwie jest wampir energetyczny? Mianem wampira energetycznego określamy osoby, które odbierają innym energię przez swoje zachowanie. Koncentrują na sobie całą uwagę, oczekują ciągłych komplementów i adoracji, jednak sami nie są osobami, na które można liczyć. Są niezwykle charyzmatyczni, dzięki czemu z łatwością manipulują innymi. Zwykle po rozmowie z nimi czujesz się zmęczona. Istnieją też rodzaje wampirów energetycznych, które poza zmęczeniem powodują smutek i poczucie beznadziejności – po rozmowie z nimi masz wrażenie, że twoje plany i tak się nie powiodą, nie warto nawet próbować. U osób wrażliwych wampir emocjonalny może wywołać nawet bóle głowy, brzucha czy wymioty. Powodów, przez które wampiry zachowują się w taki sposób, może być naprawdę dużo.

 

Często taka skłonność do „wysysania” z innych energii, wynika z doświadczeń z dzieciństwa np. braku dostatecznej uwagi ze strony opiekunów, czy wychowania w bardzo warunkowej relacji.

 

– mówi Agnieszka Zając, psycholog i szkoleniowiec. Może to wynikać także z nieprzepracowanych traum czy zaburzeń osobowości, z których wampir energetyczny nie zdaje sobie sprawy. Zachowanie takich osób może być nieświadome, są jednak osoby, które z premedytacją krzywdzą innych przez plotki, manipulację, kłamstwa i ciągłe stawianie siebie w centrum – wtedy szczególnie trudno jest się od nich uwolnić.

Jak rozpoznać wampira energetycznego? Cechy szczególne

Wampiry energetyczne to toksyczne osoby, prawie całkowicie pozbawione empatii, współczucia, troski o innych oraz gotowości do zmiany. Relacja z wampirem energetycznym jest nastawiona w jednym kierunku: liczy się tylko wampir, jego potrzeby i problemy.

 

– twierdzi Agnieszka Zając. Inne cechy wampira energetycznego to zapatrzenie w siebie, ignorancja w stosunku do tematów, które nie dotyczą ich samych czy skłonność do narzekania. Wampiry emocjonalne traktują innych ludzi jak pionki w swojej grze, które próbują przestawiać w dowolny sposób. Wszystko musi być rozgrywane na ich zasadach – tylko wtedy są usatysfakcjonowane. Są niezwykle męczące, lubią prowokować do kłótni, a prośba o radę jest zwykle tylko pretekstem do zalania cię swoją frustracją. Jeżeli jesteś blisko uwolnienia się od wampira, z rękawa wyciąga ostatnie karty, jakimi są wzbudzenie w tobie poczucia winy i litości. Jeżeli nie zauważysz, że to tylko pozór, wampir energetyczny, udając skruchę, nadal będzie kontynuował grę na twoich emocjach.

Jak poznać wampira energetycznego

Aby rozpoznać wampira energetycznego, warto przemyśleć, jak czujesz się po powrocie ze spotkania z nim. Agnieszka Zając poleca zastanowić się, czy po spotkaniu z osobą, którą podejrzewasz o bycie wampirem energetycznym:

 

◦ masz poczucie zmęczenia czy wręcz wyczerpania emocjonalnego;

◦ jesteś przygnębiona, smutna;

◦ masz wahania nastroju;

◦ odczuwasz potrzebę odizolowania się od innych;

◦ czujesz żal / złość / poczucie winy / napięcie emocjonalne;

◦ odczuwasz emocjonalną pustkę;

◦ masz spięte ciało, boli cię głowa, brzuch lub masz inne dolegliwości z ciała;

◦ twoje poczucie własnej wartości spada.

 

Im więcej odpowiedzi twierdzących, tym większe prawdopodobieństwo, że osoba z którą przebywasz to wampir energetyczny i być może warto zastanowić się nad tą relacją.

Wampir energetyczny – cechy

Jak rozpoznać wampira energetycznego? Oto kilka cech najczęściej wymienianych w kontekście tego zjawiska:

1. Wysoka potrzeba uwagi

Wampiry energetyczne często pragną być w centrum uwagi i często dążą do zwrócenia na siebie uwagi innych ludzi.

2. Emocjonalne wyczerpanie

Osoby uważane za wampiry energetyczne mogą wydawać się niezwykle wyczerpane emocjonalnie, a jednocześnie być w stanie pobudzać i pobierać energię od innych.

3. Brak empatii

Wampiry energetyczne mogą wykazywać brak empatii i zdolności do zrozumienia lub odczuwania emocji innych ludzi.

4. Wzmacnianie się w towarzystwie innych

Wampiry energetyczne mogą czuć się lepiej lub energiczniej w obecności innych osób, a ich obecność może sprawiać, że inni ludzie czują się wyczerpani.

Warto jednak pamiętać, że te cechy są bardziej związane z opisem osobowościowym i nie odnosić ich do rzeczywistego istnienia wampirów energetycznych. Jeśli masz wrażenie, że ktoś w twoim otoczeniu wykazuje takie zachowanie i czujesz się wyczerpana energetycznie, ważne jest, aby skonsultować się z profesjonalistą, takim jak psycholog, który może pomóc zrozumieć sytuację i znaleźć sposoby radzenia sobie z nią.

Wampiry energetyczne – poznaj różne rodzaje

W psychologii możemy podzielić wampiry energetyczne na kilka różnych rodzajów. Wśród nich występują między innymi:

 

🔹 Narcyz

Te osoby za wszelką cenę chcą znaleźć się w centrum uwagi. Obchodzi ich tylko własne zdanie, są perfekcjonistami. Mogą być naprawdę dobrymi pracownikami, jednak bliższe relacje z nimi są niezwykle trudne. Oczekują ciągłych pochwał i komplementów, przerywają wypowiedzi innym, zawsze sprowadzają rozmowę na temat ich osoby. Nie znoszą myśli, że ktoś może ich nie lubić, dlatego za wszelką cenę starają się wszystkim przypodobać.

 

🔹 Wampir kontrolujący

Swoimi poradami będzie próbował wejść ci na głowę. Przy tym będzie święcie przekonany, że tylko jego zdanie jest właściwe. Będzie chciał przekonać cię, że wie, co jest najlepsze dla ciebie, twoich dzieci i twojego partnera. Wytknie ci niewłaściwą decyzję i powie, jak mogłaś zrobić to lepiej. Bez dokładnej rozmowy zdiagnozuje twoje choroby, problemy w pracy, sypialni, z rodziną…

 

🔹 Ofiara

Ten wampir energetyczny myśli, że wszystko jest przeciwko niemu. Narzeka, użala się nad sobą, dramatyzuje, a każdy najmniejszy problem podnosi do rangi końca świata. Często dzwoni, aby ktoś posłuchał jego narzekania. Rady jakie otrzymuje nic nie dają, bo po rozwiązanym problemie szybko pojawia się kolejny – jeszcze większy.

 

🔹 Krytyk

Krytyk będzie próbował umniejszyć temu, co robisz. Krytyka sprawia mu radość, bo czuje się wtedy lepszy. Lubi, gdy popełniasz błędy, szczególnie, gdy nie zastosowałeś się wtedy do jego słów. Uwielbia się wywyższać i czeka, aż ktoś powie magiczne zdanie: Dziękuję za te słowa, miałeś/aś rację.

 

🔹 Rozłamowiec

To inaczej osoba dwulicowa. Ten wampir energetyczny bardzo łatwo się obraża, a jeżeli poczuje się skrzywdzony – mówi o tym wszystkim dookoła. Łatwo zauważyć, że powodów do konfliktów z taką osobą jest jakby więcej, bo rozłamowiec sam je wytwarza. Nie chce współpracować, zdarza się, że jednego dnia jest twoim przyjacielem, a następnego – atakuje cię bez skrupułów.

 

Powyższe typy wampirów mogą dopaść cię wszędzie – w domu, w pracy, w rodzinie. Poniżej podpowiadamy, jak radzić sobie z nimi, w zależności od środowiska, w którym je spotykasz.

Wampir energetyczny w pracy (szef lub szefowa)

Wampir energetyczny w pracy daje się poznać po tym, że za wszelką cenę próbuje uprzykrzyć innym życie. Jeżeli jest to twój współpracownik – możesz postarać się o zmianę biurka lub nawet gabinetu, by ograniczyć kontakt. Jeżeli nie jest to możliwe, bądź wampir energetyczny to twój szef lub szefowa, będziesz musiała mieć się na baczności. Przede wszystkim wyznacz granice, jakich nie pozwolisz sobie przekroczyć i podkreślaj je, jeżeli będziesz mieć taką okazję. Może to być odmawianie brania nadgodzin, ograniczenie kontaktu poza pracą czy cokolwiek co sprawia, że czujesz się niekomfortowo. Jeżeli czujesz się manipulowana, powiedz wprost, co sądzisz o sytuacji. Możesz przy okazji uświadomić wampirowi, że nie zachowuje się właściwie, a jeżeli nic do niego nie dotrze, pokażesz przynajmniej, że nie jesteś łatwym celem.

Oto kilka cech, które mogą wskazywać na obecność wampira energetycznego w postaci szefa lub szefowej:

1. Nadmierny kontroler

Szef lub szefowa, którzy są wampirami energetycznymi, często próbują mieć pełną kontrolę nad wszystkimi aspektami pracy. Ciągłe monitorowanie, nadmierne krytykowanie i nadzorowanie każdego szczegółu mogą wyczerpywać energię pracowników.

2. Negatywność i krytyka

Wampiry energetyczne w pracy często wykazują negatywną postawę i krytykują innych. Ich komentarze mogą być demotywujące i wpływać na samoocenę innych członków zespołu.

3. Wykorzystywanie

Wampiry energetyczne mogą wykorzystywać innych pracowników, delegując im nadmierne obowiązki, nie doceniając ich wysiłków i nie oferując odpowiedniego wsparcia lub nagród.

4. Brak komunikacji i wsparcia

Szef lub szefowa, którzy są wampirami energetycznymi, mogą nie udzielać jasnych instrukcji, unikać komunikacji lub nie oferować wsparcia w rozwiązywaniu problemów w miejscu pracy. To może prowadzić do frustracji i wyczerpania pracowników.

Jeśli masz do czynienia z takim szefem lub szefową, ważne jest, abyś podejmowała środki samoopieki i szukała wsparcia. Oto kilka sugestii:
– ustal granice w swojej pracy i naucz się mówić „nie”, jeśli jesteś przeciążona lub jeśli prośby szefa przekraczają twoje możliwości.
– porozmawiaj z innymi członkami zespołu i zobacz, czy inni również doświadczają podobnych sytuacji. Wspólnie możecie znaleźć sposoby radzenia sobie z takim szefem.
– rozważ skorzystanie z zewnętrznego wsparcia, takiego jak grupy wsparcia, coach

Zobacz też:
Wypalenie zawodowe – choroba ludzi przemęczonych pracą

 

Wampir energetyczny w związku – gdy mąż lub żona jest wampirem…

Gdy okazuje się, że mąż lub żona to wampir energetyczny, wszystkie jego/jej dotychczasowe zachowania zaczynają nabierać sensu. Zwykle wampir energetyczny w związku skupia większość uwagi na sobie, liczą się tylko jego potrzeby, oczekuje wsparcia na żądanie, samemu oczywiście go nie dając. Wampiry emocjonalne w związku bywają złośliwe i niezwykle krytyczne, wyładowują się na swoim partnerze przez przemoc fizyczną lub psychiczną. Rozkazują, dyktują warunki, są despotami, karzą cichymi dniami, lub przeciwnie – są charyzmatyczni, by z łatwością móc tobą manipulować. Na pytanie, jak radzić sobie, będąc w związku z wampirem energetycznym, Julitta Dębska, coach relacji, odpowiada:

 

Przede wszystkim musimy nauczyć się stawiać granice, tzn. otwarcie komunikować to, że pewne zachowania nam się nie podobają i oczekujemy ich zmiany. Nie sprawdzi się dzielenie się swoimi emocjami, np. mówienie o tym, że coś nas boli, że jest nam przykro. W ten sposób dajemy mu tylko amunicję, którą on może wykorzystać przeciwko nam w przyszłości. Nasze silne emocje są dla wampira znakiem, że ma nad nami kontrolę.

 

Coachka zaznacza też, że mamy prawo odejść z każdej relacji, a szczególnie toksycznej. Jeżeli po szczerym oznajmianiu, jakich sytuacji nie tolerujesz, wampir odmawia pracy nad sobą, prawdopodobnie już się to nie zmieni.

Oto kilka cech, które mogą wskazywać na obecność wampira energetycznego w związku:

1. Nadmierne zależność

Wampiry energetyczne w związku mogą być nadmiernie zależne od swojego partnera, oczekując, że partner będzie dostępny i poświęci całą swoją uwagę i czas na ich potrzeby.

2. Manipulacja emocjonalna

Osoby uważane za wampiry energetyczne w związku często stosują manipulację emocjonalną, taką jak szantaż emocjonalny, poczucie winy i kontrola, aby osiągnąć swoje cele i zaspokoić własne potrzeby.

3. Brak empatii

Wampiry energetyczne mogą wykazywać brak empatii i niezdolność do zrozumienia i współodczuwania emocji swojego partnera. Mogą być skoncentrowane tylko na własnych potrzebach i pragnieniach.

4. Wyczerpywanie energii

Partner wampira energetycznego może odczuwać chroniczne zmęczenie i wyczerpanie emocjonalne, ponieważ nieustannie musi spełniać potrzeby i oczekiwania wampira energetycznego.

Jeśli rozpoznajesz te cechy u swojego partnera i odczuwasz wyczerpanie emocjonalne, ważne jest, abyś podjęła działania w celu ochrony swojego zdrowia i dobrostanu. Przede wszystkim ustal zdrowe granice i bądź stanowcza w ich egzekwowaniu. Nie pozwól, aby partner  –wampir energetyczny – wchodził na obszar, który negatywnie wpływa na twoje emocje i energię.
Zainwestuj też w rozwój, dzięki czemu będziesz mogła lepiej rozpoznać swoje potrzeby. Pracuj nad budowaniem swojej samooceny i pewności siebie, aby stać się bardziej odporną na negatywne wpływy partnera.
Poszukaj wsparcia. Skonsultuj się z zaufanymi przyjaciółmi lub rodziną, którzy mogą cię wesprzeć i pomóc zyskać perspektywę na sytuację. Możesz również skorzystać z pomocy terapeuty, który pomoże ci zrozumieć sytuację w twoim związku.

Mama jako wampir energetyczny

W sytuacji, gdy wampir energetyczny to matka, szczególnie ważne jest wyznaczenie granic, które pozwolą ci na złapanie od niej oddechu. Możesz zrobić to poprzez dystansowanie się, jednak skuteczna może też okazać się rozmowa. Przykładowo, jeżeli twoja mama to wampir kontrolujący, spróbuj wysłuchać tego, co ma do powiedzenia, nie biorąc tego do siebie, a następnie przedstaw swój punkt widzenia. Jeżeli mama ci przerywa, powiedz, że następnym razem ty także jej nie wysłuchasz – a przecież chyba nie chce mieć w domu cichych dni. Mama będzie żywić się twoją energią tak długo, jak będziesz reagować emocjonalnie na wszystko co mówi.

 

Zdarza się, że ograniczenie kontaktów jest jedyną skuteczną formą ochrony siebie. Nie musimy oddalać się od matki na zawsze. Jednak taki czas można wykorzystać na pracę nad sobą, naukę pracy ze swoimi emocjami i stawianiem granic. Bardzo pomocne są procesy uzdrawiania matczynej rany i pracy ze swoim wewnętrznym dzieckiem. Wzmocnieni możemy podjąć próbę uzdrowienia tej relacji i zbudowania jej na nowych zasadach.

 

– mówi coach relacji, Julitta Dębska. Dodaje też, że sytuacja w domu bardzo wpływa na nasze relacje romantyczne. Zdarza się, że póki jej nie zrozumiesz, możesz odtwarzać ją w związkach, dlatego jeżeli twoja matka to wampir emocjonalny – ważna jest praca nad swoimi przeżyciami.

Co, gdy teściowa to wampir energetyczny

Równie często, co mama, w roli wampira energetycznego pojawia się teściowa. Zdarza się, że żyjemy z nią niemalże jak z matką – w jednym domu, pijąc codzienną kawę, zostawiając pod opiekę dzieci. Teściowe lubią interesować się życiem swojego syna i jego rodziny – często wymyka się to jednak z pod kontroli. Na jednym z forum możemy przeczytać:

 

Na początku z jej synem byłam po prostu szczęśliwa. Ona mi ten związek obrzydziła. Czasem myślę, że uwolnię się od niej tylko jak wyjadę i zostawię swojego partnera.

 

Myśl o rozwodzie z powodu matki swojego partnera wcale nie jest rzadkim zjawiskiem. Teściowa, której drugie oblicze to wampir energetyczny uwielbia kontrolować wszystko dookoła. Narzuca swoje zdanie, nie daje dojść do słowa, obwinia i wszystko wie lepiej. Trudno jest wyjść z inicjatywą rozmowy, ponieważ często nie mamy z nią takich stosunków jak z matką. Warto jednak spróbować powiedzieć, jakie zachowania nam nie odpowiadają, a jeżeli się nie uda, rozważyć zdystansowanie się – tymczasowy wyjazd lub nawet przeprowadzkę.

Moja przyjaciółka to wampir energetyczny!

Przyjaciółka jako wampir energetyczny może różnie motywować swoje zachowanie. Czasami jest to zazdrość, narcyzm, nieciekawe życie, rzadziej potrzeba kontroli, choć zdarzają się i takie przyjaciółki. Na zmianę zachowania możesz liczyć właściwie tylko, jeżeli robi to nieświadomie, próbując spokojnie porozmawiać i wytłumaczyć, jakie zachowanie jest twoim zdaniem niewłaściwe.

 

Możemy asertywnie porozmawiać o swoich odczuciach i granicach tej relacji, ale jeśli mamy do czynienia z prawdziwym wampirem, to na niewiele się to zda. Wampir najprawdopodobniej obróci całą sytuację przeciwko tobie, wzbudzając poczucie winy i wątpliwości we własne odczucia i osąd sytuacji.

 

– mówi Agnieszka Zając. Jeżeli czujesz się manipulowana, a rozmowy nie przynoszą efektów, radzimy brać nogi za pas i poszukać przyjaciółki, która na ciebie zasługuje.

Sposoby jak się bronić przed wampirem energetycznym

Gdy w życie wkracza wampir energetyczny, najpierw zastanawiasz się, jak się bronić. Jednak aby to zrobić, musisz zdać sobie sprawę, w czym tkwi problem, jakie zachowania są nieodpowiednie i co chciałabyś z nimi zrobić. Nie istnieją uniwersalne sposoby na każdego wampira energtetycznego, jednak są kroki jakie możesz podjąć, aby zdystansować się od osób, które są potencjalnie toksyczne.

 

1. Nazwij problem i zastanów się, jakie są twoje granice, których wampir emocjonalny nie powinien przekraczać.
2. Nie angażuj się w gry wampira – wysysa on z ciebie energię tylko, gdy widzi, że to, co robi, wywołuje w tobie emocje.
3. Zacznij zauważać, co mówi twoje ciało, gdy ktoś wysysa z niego energię. W ten sposób zdasz sobie sprawę, w czyim towarzystwie nie przebywać.
4. Nie otwieraj się przed wampirem w nadziei na zmianę. Jeżeli po wielu próbach nie nastąpiła, prawdopodobnie już się to nie stanie.
5. Ćwicz bycie obojętnym na zachowania wampira (jeżeli musisz przebywać w jego towarzystwie) – np. poprzez medytację.
6. Potraktuj kontakt z wampirem jako okazję do nauki komunikowania swoich potrzeb.
3. Nie myśl ciągle o innych – pomyśl o sobie. Nie bój się odejść z relacji, która cię krzywdzi.

 

Sprawdź też: Męczy mnie praca, którą kocham. Czy to już wypalenie zawodowe?