Tłumaczenia prawnicze ‒ co je wyróżnia i czym się charakteryzują?

Zapotrzebowanie na profesjonalne usługi tłumaczeniowe wciąż rośnie. Nic dziwnego — granice między państwami, choć oczywiście formalnie istnieją, nie stanowią przeszkody w podróżowaniu, podejmowaniu zatrudnienia czy nawiązywaniu relacji biznesowych. W wielu okolicznościach konieczne jest przedłożenie oficjalnych dokumentów w wersji językowej obowiązującej w danym kraju. A to zwykle oznacza zaangażowanie specjalisty w dziedzinie tłumaczenia tekstów prawniczych i prawnych. Czy tłumaczenia prawne są tym samym co tłumaczenia prawnicze? Czym charakteryzują się tłumaczenia dokumentów związanych z prawem? Kto może podjąć się przekładu tego typu tekstów? Odpowiedzi znajdziesz w poniższym artykule

Szukasz profesjonalistów z doświadczeniem w dziedzinie prawa, świadczących usługi w zakresie tłumaczenia ustnego i tłumaczenia pisemnego? A może potrzebny Ci tłumacz przysięgły języka angielskiego, niemieckiego czy może ukraińskiego? Sprawdź ofertę tłumaczeń prawniczych w biurze ABC Tłumaczenia.

Tłumaczenia prawnicze vs. tłumaczenia prawne

Choć w świadomości społecznej te pojęcia często uważane są za tożsame, trzeba jasno zaznaczyć, że istnieją między nimi znaczące różnice.

Tłumaczenie prawne dotyczy tekstów prawnych, czyli tych, które ustanawiają bądź opisują prawo. Teksty prawne to np. statuty, uchwały, dyrektywy, konstytucja, umowy cywilne, akty prawne czy rozporządzenia. Dokumenty tego typu na ogół wymagają tłumaczenia uwierzytelnionego, czyli takiego, którego twórca poświadcza pieczęcią i podpisem zgodność przekładu z oryginałem.

Z kolei pojęcie tłumaczenia prawniczego obejmuje teksty prawnicze, czyli dokumenty pisane językiem prawniczym (tj. stosowanym przez ludzi wykonujących zawód prawnika), takich jak artykuły naukowe, teksty w podręcznikach, komentarze, interpretacje i analizy prawnicze, a także dokumenty sądowe. Tłumaczenie tekstów prawniczych zazwyczaj nie wymaga uwierzytelnienia, co oznacza, że takiego zadania mogą podjąć się także specjaliści nieposiadający uprawnień tłumacza przysięgłego.

Tłumaczenia uwierzytelnione i zwykłe

Wspomnieliśmy już, że niektóre teksty z dziedziny prawa wiążą się z koniecznością wykonania tłumaczeń poświadczonych (inaczej uwierzytelnionych, przysięgłych), a inne nie. Usługi tłumaczy przysięgłych wymagane są, gdy przekład wykonywany jest dla prokuratury, policji czy organów administracji publicznej, a więc wszędzie tam, gdzie tłumaczenie musi mieć taką samą moc prawną jak oryginał. Zwykle biuro tłumaczeń przyjmujące zlecenie wykonania przykładu dla danej instytucji czy kontrahenta, otrzymuje od zleceniodawcy jednoznaczne wytyczne w kwestii tego, czy przekład musi być uwierzytelniony.

Tłumaczenie poświadczone ‒ kilka informacji

Tłumaczenia przysięgłe wykonywane są przez specjalistów, którzy zaliczyli państwowy egzamin sprawdzający ich umiejętności tłumaczenia (z danego języka obcego na język polski i z języka polskiego na język obcy), zostali wpisani do rejestru prowadzonego przez Ministra Sprawiedliwości, a także spełniają inne wymogi dotyczące choćby wykształcenia czy obywatelstwa.

Tłumaczenia wykonywane przez tłumaczy przysięgłych są droższe. Dzieje się tak, ponieważ zwykle proces przekładu wymaga więcej skrupulatności i przetłumaczenia wszystkich elementów zawartych w dokumencie (dopisków, pieczątek, itp.), co sprawia, że realizacja zlecenia wymaga więcej czasu. Co więcej, wykonywanie czynności tłumacza przysięgłego wiąże się z inną stawką rozliczeniową niż ta obowiązująca za wykonanie tłumaczeń nieuwierzytelnionych.

Tłumaczenia prawne i prawnicze ‒ wyzwania dla tłumacza

fot. Envato Elements

Niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z tekstem pisanym językiem prawnym, czy prawniczym oraz, czy do wykonania przekładu potrzebni są tłumacze przysięgli, czy nie ‒ przekład jakiegokolwiek dokumentu związanego z prawem jest zadaniem wymagającym. Czym charakteryzują się tego typu teksty i dlaczego stanowią wyzwanie? Przyczyn jest kilka.

Specjalistyczna terminologia

Tłumaczenie prawnicze wymaga od twórcy przekładu nie tylko doskonałych zdolności językowych, ale i świetnej znajomości fachowej terminologii stosowanej w branży prawniczej.

Język, jakim posługują się prawnicy to język fachowy, mocno sformalizowany, pełny specjalistycznego słownictwa, abstrakcyjny i bardzo precyzyjny, przez co wymagający od tłumacza uwagi, skrupulatności i uwrażliwienia na kontekst. Aby dobrze przetłumaczyć prawniczą terminologię, trzeba znakomicie orientować się w definicjach rozmaitych pojęć i nie zgubić się wśród znaczeniowych niuansów. Dodatkową przeszkodę stanowi fakt, że niejednokrotnie pojęcia z podręcznika prawa przenikają do języka potocznego i zostają pozornie przyswojone — niestety, swoboda, z jaką są używane, często nie idzie w parze ze znajomością ich faktycznej definicji. To sprawia, że choć zakorzeniają się w świadomości społecznej, nie są interpretowane właściwie, dlatego tłumacz musi upewnić się, że dobrze rozumie znaczenie konkretnego terminu i wie, jaki ekwiwalent w języku docelowym będzie odpowiedni.

Trudy związane z koniecznością przebrnięcia przez przeładowane fachową terminologią teksty nie oznaczają jednak, że tłumacze pracujący nad przekładami prawniczymi muszą być prawnikami z wykształcenia.

Zawiłości języka

fot. Envato Elements

Kolejną trudnością dla tłumacza jest niecodzienna składnia charakteryzująca dokumenty prawnicze i nietypowe zastosowanie interpunkcji, co rodzi wiele wątpliwości interpretacyjnych. Choć kwestie dotyczące np. miejsca, gdzie należy postawić w zdaniu przecinek, nie wydają się szczególnie poważne, wbrew pozorom mogą nieść konsekwencje, których nie wolno bagatelizować. Należy pamiętać, że tłumaczone teksty to często dokumenty założycielskie spółek, umowy, akty notarialne czy dokumenty sądowe, a więc teksty dotyczące istotnych ustaleń, w których precyzja użytych sformułowań musi być niepodważalna. Bystry prawnik łatwo może bowiem dopatrzyć się pozornie drobnych nieścisłości, nadinterpretacji lub pominięć, co może skutkować brakiem korzystnych rozstrzygnięć w sądowych bataliach czy stwarzać zagrożenie dla przedsięwzięć biznesowych firmy.

Tłumaczenia prawnicze ‒ w trosce o wysoką jakość

Wykonywanie tłumaczeń tekstów prawniczych wymaga od tłumacza imponujących kompetencji językowych, rozległej wiedzy z zakresu prawa, doskonałych zdolności interpretacyjnych i swobody w poruszaniu się wśród zawiłości skomplikowanej terminologii prawniczej, zarówno jeśli chodzi o język ojczysty, jak i docelowy. Dlatego przed podjęciem decyzji, komu powierzyć przetłumaczenie aktu notarialnego, umowy lub innego oficjalnego dokumentu, warto upewnić się, że dane biuro tłumaczeń współpracuje z profesjonalistami, którzy zapewnią najwyższą jakość przekładu.

Źródło: materiał Partnera MK