Tabletka dzień po – jak działa i czy jest bezpieczna?
Tabletka dzień po to forma antykoncepcji, którą stosuje się w przypadku, gdy doszło do stosunku bez jakiegokolwiek zabezpieczenia przed ciążą lub gdy stosowane metody okazały się nieskuteczne. Z tego powodu tabletkę po określa się mianem
Tabletka dzień po to forma antykoncepcji, którą stosuje się w przypadku, gdy doszło do stosunku bez jakiegokolwiek zabezpieczenia przed ciążą lub gdy stosowane metody okazały się nieskuteczne. Z tego powodu tabletkę po określa się mianem antykoncepcji awaryjnej, która w bardzo wysokim stopniu eliminuje ryzyko niechcianego zapłodnienia
1. Jak działa tabletka dzień po?
2. Kiedy można przyjąć tabletkę dzień po?
3. Czy tabletka dzień po jest bezpieczna? Skutki uboczne
4. Tabletka dzień po a tabletki wczesnoporonne
Jak działa tabletka dzień po?
Tabletka dzień po to rozwiązanie, po które sięga się w przypadku odbycia stosunku bez zabezpieczenia, pękniętej prezerwatywy, nieprzyjęcia tabletki doustnej we właściwym czasie oraz we wszystkich innych sytuacjach, gdy pojawia się ryzyko zajścia w ciążę, której partnerzy nie chcą. Na polskim rynku obecnie dostępne są dwa rodzaje tabletek – Escapelle i EllaOne. Obydwie tabletki wydawane są wyłącznie na receptę.
Tabletkę dzień po należy przyjąć możliwie jak najszybciej po odbyciu stosunku. Maksymalny odstęp między stosunkiem a zażyciem pigułki to 72 godziny w przypadku Escapelle, a 120 godzin dla ellaOne., Warto pamiętać, że tabletka jest najskuteczniejsza, jeśli przyjmie się ją w pierwszej dobie od stosunku. Dostępne na rynku tabletki nieco różnią się od siebie. EllaOne zawiera substancję aktywną (octan uliprystalu), który hamuje owulację . Ponadto, powoduje zmiany w endometrium w sytuacji, w której owulacja już miała miejsce. Obydwa te działania znacząco utrudniają implantację zarodka. EllaOne ma zatrzymać uwalnianie komórki jajowej przez jajnik. Skuteczność zastosowanej substancji wynosi do 120 godzin (czyli 5 dni) od stosunku, natomiast należy zdawać sobie sprawę, że z każdą dobą maleje gwarancja działania leku. W pierwszej dobie skuteczność tabletki dzień po wynosi nawet 99%. Tabletka Escapelle zawiera lewonorgestrel – syntetyczny progestagen, czyli – hormon, który ma działanie hamujące owulację, jeśli lek przyjęty został przed jajeczkowaniem. Jeśli owulacja już nastąpiła Escapelle zagnieżdżenie się zarodka zmieniając skład wyściółki macicy. Tabletka również najlepiej działa w pierwszej dobie od fizycznego zbliżenia. Jej skuteczność wynosi około 99%.
Kiedy można przyjąć tabletkę dzień po?
Tabletkę dzień po należy stosować jedynie w wyjątkowych sytuacjach. Na co dzień niechcianej ciąży powinny zapobiegać inne metody (m.in. prezerwatywy, antykoncepcja doustna, wkładki domaciczne). Większość specjalistów sprzeciwia się określaniu tabletki dzień po metodą antykoncepcyjną. Nie bez powodu bardzo wyraźnie sprecyzowane zostały okoliczności, w jakich można po nią sięgnąć. Chodzi tutaj zarówno o seks bez zabezpieczeń, gwałt, nieskuteczność metody antykoncepcyjnej oraz nieprawidłowe użycie środków zapobiegających zapłodnieniu. Warto zdawać sobie sprawę, że ostatnie dwie kategorie obejmują:
• niewłaściwie przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych
• pęknięcie prezerwatywy
• zsunięcie się prezerwatywy
• zbyt późne wstrzyknięcie noretysteronu (ponad 2 tygodnie opóźnienia)
• zbyt późne podanie estragonu i progesteronu
• oderwanie się plastra antykoncepcyjnego
• wydalenie wkładki wewnątrzmacicznej.
Po tabletkę dzień po można sięgnąć również w przypadku odbycie stosunku w dni płodne przy stosowaniu naturalnych metod antykoncepcji, a także przy zbyt późnym wyciągnięciu prącia z dróg rodnych przy stosunku przerywanym.
Czy tabletka dzień po jest bezpieczna? Skutki uboczne
Przyjęcie tabletki dzień po w sytuacji awaryjnej, jednorazowo, jest bezpieczne. Natomiast wielokrotne korzystanie z tego typu rozwiązania może mieć negatywny wpływ na pracę układu hormonalnego. Może prowadzić do zaburzeń hormonalnych oraz rozregulowania cyklu miesięcznego. W takiej sytuacji mogą pojawić się krwawienia i plamienia między cyklami. Zdarza się także, że po zażyciu tabletki (nawet jednorazowo) u kobiety dochodzi do krwawienia. Mogą pojawić się również nudności, wymioty, mdłości, biegunka, ból brzucha, ból i zawroty głowy.
Tabletka dzień po a tabletki wczesnoporonne
Tabletka dzień po nie działa jak tabletka wczesnoporonna i zdaniem Światowej Organizacji Zdrowia nie powinna być z nią utożsamiana. Poronienie jest to bowiem sytuacja przerwania ciąży. Natomiast celem antykoncepcji awaryjnej jest niedopuszczenie do zapłodnienia i zagnieżdżenia się zarodka i to różni ją od środków wczesnoporonnych.
Kontrowersje wokół tabletki dzień po wynikają przede wszystkim z przyjętego przez daną osobę rozumienia początku ciąży. Lekarze i farmaceuci stosujący w tym przypadku klauzulę sumienia zakładają, że uniemożliwienie zarodkowi zagnieżdżenie się w macicy jest działaniem przeciwko poczęciu. Ci, którzy decydują się na przepisanie pacjentce tego typu leku, podnoszą, że tabletka dzień po nie działa na już zawiązaną ciążę, a jedynie w przypadku, gdy jeszcze nie doszło do zagnieżdżenia się zarodka. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę z istnienia tych radykalnie odmiennych stanowisk, ponieważ zgodnie z obowiązującym aktualnie w Polsce prawem lekarz może (zgodnie z klauzulą sumienia) odmówić przepisania tabletki dzień po. Ponieważ w przypadku tych leków liczy się przede wszystkim czas ich przyjęcia, przed pójściem do lekarza warto upewnić się, że będzie on (w uzasadnionym oczywiście przypadku) przepisać taki lek. Można również skorzystać z internetowej konsultacji z wystawieniem e-recepty na tabletkę.
Iza 23 marca, 2020
Ja już jestem w takim wieku, że uważam lepiej się dobrze zabezpieczać niż później brać taką bombę hormonalną, ja mam diafragmę dopochwową, zawsze przed stosunkiem zabezpieczam sie i nie czekam później na okres jak głupia
Ala 26 marca, 2020
Miałam wątpliwą przyjemność zażyć taką tabletkę dwa razy. Trzeba liczyć się z konsekwencjami, u mnie strasznie rozregulował się cykl. Teraz już myślę dużo wcześniej i zdecydowałam się na kapturek femcap