#SztukaNaWybory. Jak polskie graficzki i ilustratorki zachęcają do wyborów?
Słowa mają moc. Ale czasem niewystarczającą… Jak (prze)mówić obrazem?
Graficy, ilustratorzy, artyści wizualni, a zarazem komentatorzy nastrojów społecznych i politycznych. Nasze dobro narodowe. Zaprawieni w boju – w ciągu ostatnich lat nie raz i nie dwa przychodzili z pomocą. Bo czasem obraz potrafi być bardziej wymowny niż słowa. Oddaje to, czego wypowiedzieć nie sposób
Przeczytaj koniecznie:
„Kobieto, oddaj głos. Nie wybór!”. Czy naprawdę chcesz, żeby cię przegłosowali?
Sztuka wyboru i sztuka protestu
Sztuka wizualna, zaangażowana społecznie i politycznie, to, coś, co polskiemu społeczeństwu nie jest obce. Większość z nas, nawet ci urodzeni po ’89, kojarzy kultowy już plakat Tomasza Sarneckiego („W samo południe 4 czerwca 1989” ). Na jego kanwie powstała seria plakatów Jarka Kubickiego w związku ze Strajkiem Kobiet. A to nie jedyne plakaty, które urosły do rangi symboli konkretnych wydarzeń społeczno-politycznych. Niektóre już na dobre zapisały się w naszej zbiorowej świadomości. Jak obrazem trafić prosto w sedno?
Praca musi być wyrazista i prosta. Trzeba znaleźć właściwy język artystyczny, który trafi do mas. Na sztukę w galerii czy teatrze patrzysz poprzez intencje artystów. W sztuce protestu intencje twórcy przestają się liczyć. Chodzi wyłącznie o realne efekty i skuteczność. Cała reszta schodzi na drugi plan
– wyjaśnia w „Polityce” Luka Rayski, malarz i grafik.
Przedstawiamy trzy projekty, w których polscy artyści i artystki obrazem odmalowują dobrze nam znaną rzeczywistość. Z całą jej grozą i absurdami. W czasie wyborów graficy i ilustratorzy mają ręce pełne roboty, bo od lat frekwencja wyborcza jest naszą narodową bolączką i piętą achillesową…
Jak zilustrować demokrację?
Projekt Demokracja Ilustrowana od 2016 roku zrzesza zaangażowanych społecznie artystów-ilustratorów. Narodził się z potrzeby odpowiedzi na pytanie, czym jest demokracja – w formie graficznej.
Pierwsza seria plakatów odpowiadała na pytania: Czym jest demokracja? Co to znaczy być obywatelem? Jakie wartości stoją za postawą obywatelską? Jak narysować nowoczesny patriotyzm?
– piszą twórcy projektu, Marianna Grzywaczewska i Edgar Bąk, na stronie zrzutka.pl
Jednym z najbardziej znanych plakatów, który powstał w ramach projektu, był ten autorstwa Luki Rayskiego (KonsTYtucJA). Stał się symbolem protestów i demonstracji przeciwko zmianom w sądownictwie (lipiec 2017).
Artyści na tym nie poprzestali. Dokładali swoją artystyczną cegiełkę przy okazji innych ważnych politycznie wydarzeń. Zachęcali do głosowania w wyborach z 2019 roku, komentowali rocznicę wyborów z ‘89, wybuch wojny w Ukrainie, kryzys na białoruskiej granicy. Organizowali akcję „Graficy medykom” albo „Solidarni z Białorusią”.
Plakaty dostępne na ich kontach w mediach społecznościowych (Instagram / Facebook: @Demokracja Ilustrowana)
Pogotowie Graficzne na ratunek społeczeństwu
Pogotowie Graficzne komentuje bieżące bolączki polskiego społeczeństwa. Ich plakaty stanowią trafny, czasem dowcipny, a czasem przerażający graficzny komentarz do ważnych społecznie i politycznie wydarzeń rozgrywających się w kraju. Towarzyszyli nam m.in. podczas strajków nauczycieli czy na czarnych marszach. Zabierali głos w imieniu osób ze środowiska LGBT+ oraz uchodźców. Nie obca jest im troska o środowisko i klimat (pożary w Biebrzańskim Parku Narodowym w 2020 czy katastrofa ekologiczna na Odrze z zeszłego roku).
Komentowanie rzeczywistości poprzez działanie wizualne to nie jest nowa myśl, a raczej kontinuum, szczególnie w Polsce. Naszą historię wizualną właściwie wypełniają plakaty, które komentują rzeczywistość społeczno-polityczną, „Prywatne jest polityczne!”, czyli wszystko, co prywatne, to polityczne i wszystko co polityczne, to prywatne
– komentuje Natalia Łajszczak, rzeczniczka Pogotowia Graficznego, na stronie Międzynarodowego Instytutu Społeczeństwa Obywatelskiego
Wyświetl ten post na Instagramie
Plakaty Pogotowia Graficznego dostępne na Instagramie (@pogotowie_graficzne) oraz pod pogotowie.tumblr.com
Sztuka na Wybory
2023 rok stoi pod znakiem jesiennych wyborów. Stare, chińskie przysłowie mówi, że usłyszenie czegoś sto razy nie jest lepsze niż zobaczenie tego raz. Są tego świadome osoby zaangażowane w tegoroczną kampanię profrekwencyjną Kobiety na Wybory. Jej twórczynie zainicjowały akcję #SztukaNaWybory. Dołączają do niej nie tylko cenione w branży nazwiska, ale też przysłowiowe Kowalskie.
Kampania „Kobiety na Wybory” połączyła już kilkadziesiąt organizacji pozarządowych, setki wolontariuszek i znanych influencerów. Teraz czas na rysowniczki i ilustratorki, bo siła dobrej ilustracji jest większa niż tysiąca słów. To może być twórcza manifestacja Waszych pragnień, marzeń i nadziei. Wasza sztuka może pomóc zainspirować i zachęcić kobiety do głosowania i aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym. Razem możemy osiągnąć wiele!
– piszą twórczynie kampanii w poście “Artystki, do dzieła!”
Zobacz też:
#kobietynawybory. Czy celebrytki zmobilizują Polki?
Talent polskich ilustratorek, rysowniczek czy graficzek został szybko doceniony. Przez media społecznościowe przelewa się fala zachwytów.
Mam ochotę iść na wybory tylko z samej wdzięczności za piękno i trud pracy tych artystek
– komentuje Iweta pod postem z wernisażem wyborczym na LinkedIn Kobiety na Wybory.
„Miasto Kobiet” udostępnia zaledwie ułamek wszystkich prac. Po więcej przedwyborczych inspiracji zapraszamy na Instagram @kobietynawybory, do zapisanych relacji (Artystki).
Niektóre z pazurem, inne z jajem, wszystkie zachwycające. Podaj dalej, niech idą w świat!
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie