Swędzenie skóry na nogach wieczorem – jakie są przyczyny?
Dowiedz się, co powoduje świąd nóg w nocy i wieczorem, a także jak sobie z nim radzić

Leczenie i łagodzenie swędzenia skóry na nogach zależy od przyczyny dolegliwości / fot. Adobe Stock
Swędzenie skóry to uciążliwy objaw, który nasila się lub występuje tylko wieczorem. Silny świąd w godzinach nocnych zaburza sen i nie sprzyja wypoczynkowi. Uczucie swędzenia może wiązać się z chorobami skóry lub ogólnoustrojowymi, np. zaburzeniami pracy tarczycy i wątroby
Dlaczego skóra swędzi?
Świąd skóry to niespecyficzny objaw. Może wynikać z działania czynnika drażniącego, np.:
- toksyn,
- jadu owadów,
- środków chemicznych,
- promieniowania słonecznego UV.
Istotne są również mechanizmy odpowiedzialne za nasilony świąd wieczorem. Wynikają z fizjologicznego rytmu i cyklu dobowego. Przykładowo, stężenie prozapalnych cytokin jest większe wieczorem (odpowiadają one m.in. za swędzenie). Dodatkowo poziom endogennych (wytwarzanych przez korę nadnerczy) glikokortykosteroidów jest niski (wykazują właściwości przeciwświądowe).
Dokucza Ci swędzenie skóry nóg? Dowiedz się więcej na https://www.adamed.expert/pacjent/bol-i-stan-zapalny/swedzenie-nog
Swędzenie skóry wieczorem na nogach – przyczyny
Jedną z podstawowych przyczyn, która odpowiada za świąd skóry nóg, jest zaburzony płaszcz hydrolipidowy. Przekłada się to na jej odwodnienie i przesuszenie, co przyczynia się do wystąpienia uczucia swędzenia m.in. stóp i łydek.
Za świąd nóg odpowiadają również choroby. Są to:
- choroby neurologiczne, którym może towarzyszyć parestezja (zaburzenia czucia);
- schorzenia endokrynologiczne, np. niedoczynność tarczycy;
- choroby wątroby i pęcherzyka żółciowego, którym może towarzyszyć zażółcenie skóry, tj. żółtaczka;
- schorzenia dermatologiczne, np. atopowe zapalenie skóry, łuszczyca, alergia skórna;
- choroby metaboliczne, np. cukrzyca;
- choroby nefrologiczne, np. niewydolność nerek, która prowadzi do mocznicowego świądu skóry.
Swędzenie skóry, zarówno całego ciała, jak i miejscowe, np. nóg, może występować na tle nerwowym, co określa się mianem świądu psychogennego.
Świąd nóg może być również związany ze stosowaniem niektórych leków, np. przeciwmalarycznych. To również potencjalna oznaka niektórych nowotworów skóry, np. chłoniaka Hodgkina.
Swędzenie stóp, łydek i nóg wieczorem oraz w nocy – objawy
Swędzeniu nóg mogą towarzyszyć inne objawy, które są ściśle związane z przyczyną świądu, np.:
- zaczerwienienie skóry i rumień;
- pęcherze, m.in. przy oparzeniu słonecznym;
- grudki, przeczosy w świerzbie skóry;
- pokrzywka w odczynach alergicznych.
U pacjentów ze świądem skóry nóg obserwowane są ślady po drapaniu skóry, niekiedy nawet do krwi. Mogą wystąpić również świeżo zasklepione rany, blizny i przebarwienia pozapalne.
Swędzenie skóry na nogach wieczorem – leczenie
Leczenie i łagodzenie swędzenia skóry na nogach zależy od przyczyny dolegliwości. Może obejmować leki z różnych grup farmakoterapeutycznych, np.:
- leki przeciwpasożytnicze, np. maść siarkowa w świerzbie;
- leki przeciwalergiczne i sterydy w łuszczycy i alergiach;
- antybiotyki i leki przeciwwirusowe w przypadku podłoża infekcyjnego świądu skóry nóg.
W przypadku świądu związanego z przesuszeniem skóry wprowadza się pielęgnację nawilżającą, która obejmuje m.in. dermokosmetyki (kremy, balsamy) zawierające humektanty, np. kwas hialuronowy i mocznik.
Pomocne w redukcji świądu skóry nóg są również domowe sposoby, które obejmują:
- kąpiel w płatkach owsianych lub krochmalu,
- unikanie gorących kąpieli i schładzanie nóg zimną wodą, np. pod prysznicem.
Warto zadbać o komfort nóg, unikając nieprzewiewnych ubrań, a także materiałów drażniących.
Swędzenie skóry nóg wieczorem i w nocy może wiązać się z chorobami skóry lub ogólnoustrojowymi. Warto poznać przyczynę świądu, co pozwoli na nieprzerwany fizjologiczny sen. Oprócz tego poznanie przyczyny jest kluczowe dla wybrania odpowiedniej terapii. Warto udać się do lekarza dermatologa, który może zlecić dodatkowe badania w celu identyfikacji etiologii swędzenia skóry.
Bibliografia
- Rudnicka L, Olszewska M, Rakowska A, Sar-Pomian M (2022) Współczesna dermatologa Tom 1, Warszawa: PZWL
- Wiercińska M (2021) Świąd skóry: przyczyny świądu, leczenie i sposoby łagodzenia objawów, Medycyna praktyczna dla pacjentów, https://www.mp.pl/pacjent/objawy/175312,swiad, dostęp 24.07.2024
- Zalewska-Janowska A, Błaszczyk H (2021) Dermatologia w gabinecie lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej, Warszawa: PZWL