Czy wiesz, na czym polega współczesny stoicyzm? / fot. Prasanth Inturi / Pexels
Choć stoicyzm ma już setki lat, w dalszym ciągu zyskuje nowych zwolenników, którzy chętnie zaczytują się w dziełach znanych filozofów. Z biegiem lat powstał także nurt zwany stoicyzmem współczesnym. Zobacz, jakie są jego założenia i przeczytaj złote myśli, które pozwolą ci inaczej spojrzeć na życie.
Może też cię zainteresuje:
Ostracyzm – co to jest? Jak wygląda dziś?
Stoicyzm co to znaczy
Stoicyzm to jeden z pierwszych nurtów filozoficznych, które powstały w starożytnej Grecji. Założenia tej szkoły nigdy się nie dezaktualizują i regularnie wracają do łask, zyskując popularność na nowo. Za prekursora tego systemu filozoficznego uważany był Zenon z Kition, który żył na przełomie IV i III wieku p.n.e. Naukę zdobywał on z dzieł Platona i choć początkowo należał do cyników, szybko przeniósł się do Aten, gdzie stworzył nowy nurt filozoficzny. Bardzo szybko zyskał on popularność także poza Atenami. Szkołę Zenona z Kition nazwano stoicyzmem od greckiego słowa stoa, które oznaczało przestrzeń do spacerów z zadaszeniem. Za drugiego założyciela stoicyzmu uznaje się Chryzya z Soloi.
Na czym polega stoicyzm? Za najważniejszą wartość w życiu stoicy uznawali cnotę, czyli harmonię z prawami natury. Wierzyli oni, że światem rządzi pewien ustalony porządek, którego nie da się kontrolować – można mu się więc jedynie podporządkować. Stoicyzm polegał także na kierowaniu się rozumem, równowadze duchowej oraz odcięciu się od emocji. Niezwykle ważne w stoicyzmie jest opanowanie i spokój w każdej sytuacji, niezależnie od tego, jak ciężka i trudna mogłaby się ona okazać. Szczęście stoika pochodzi z jego wnętrza, dlatego nie ma dla niego znaczenia to, co dzieje się na zewnątrz.
Stoicyzm definicja: Stoicyzm to starogrecki nurt filozoficzny, który za podstawową wartość uznaje życie w zgodzie z naturą, kierowanie się rozumem i wewnętrzny spokój ducha.
Stoicyzm – podstawowe założenia
Jakie są podstawowe zasady, jakich przestrzega stoicyzm? Założenia tej filozofii to przede wszystkim opanowanie i obojętność wobec świata. Nie bez powodu mówi się o stoickim spokoju – czyli niezachwianym, pełnym równowagi. Filozofia stoicka uznaje bowiem, że niezależnie od tego, co dzieje się wokół, stoik powinien zachowywać się wobec tego obojętnie. Zewnętrzne wydarzenia nie są w stanie odebrać mu jego szczęścia, ponieważ płynie ono z wnętrza. Szczęście to jego rozum i harmonia – z naturą i samym sobą.
Dodatkowo, stoicyzm zakłada, że nie powinniśmy kategoryzować wydarzeń jako dobre czy złe. Ważna jest jedynie cnota (czyli harmonia z naturą). Cnota ta nie ma jednak charakteru cząstkowego – nie można mieć jej trochę, a jedynie całość lub nic. Jednak gdy raz ją posiądziemy – mamy ją na całe życie. Gdy już osiągnęliśmy wyżej wymienioną cnotę, stajemy się dobrzy. Cnota ta wiąże się także z całkowitą obojętnością wobec świata – nic z zewnątrz nie może wpływać na stoików, ponieważ spokój pochodzi z ich wnętrza.
Sprawdź też: Najlepsze cytaty o kreatywności i sztuce
Jakie poglądy ma stoik?
Ze wszystkich filozofii, w ostatnim czasie najpopularniejszy stał się między innymi stoicyzm. Poglądy, jakie posiada stoik związane są z głównymi założeniami i cechami tejże filozofii. Stoicy są zawsze opanowani – nie pozwalają sobie na pochopne decyzje, kierowanie się emocjami, przypływami złości czy smutku. Stoik jest zawsze szczęśliwy, niezależnie od tego, co dzieje się wokół niego. Na jego szczęście nie mają wpływu żadne przykre czy tragiczne wydarzenia, ponieważ szczęściem stoika jest jego cnota.
Stoik podporządkowuje się wszystkiemu, co ma związek z prawami natury, ponieważ żyje z nią w absolutnej harmonii. Żyje również w zgodzie z przeznaczeniem i bierze od niego wszystko, co tylko mu oferuje. Stoik nie dąży w życiu do niczego, co miałoby dać mu szczęście, ponieważ już takowe posiada. Nie szuka także dodatkowych wrażeń, ponieważ nie jest to zgodne z ideą czerpania radości z cnoty. Stoik korzysta tylko z tego, co daje mu los, zachowując jednak wobec tego dystans i spokój, co charakteryzuje stoicyzm. Cechy tej filozofii to więc głównie opanowanie, cnota oraz wewnętrzne poczucie połączenia i życia w zgodzie z naturą.
Współczesny stoik – kto to?
Stoicyzm współczesny został zapoczątkowany pod koniec XX wieku. Jego propagatorami byli między innymi Lawrence Becker oraz William Irvine. Założeniem tej filozofii jest przystosowanie starożytnego stoicyzmu do współczesnej umysłowości. Oznacza to, że współczesny stoicyzm różni się nieco od stoicyzmu, który znamy z historii. Podstawową różnicą, jaka pojawia się we współczesnym stoicyzmie jest brak całkowitej harmonii z naturą. Becker w jednej ze swoich prac zauważa obojętność wszechświata wobec człowieka, dlatego zamiast zgodności z naturą proponuje uznawanie zgodności z faktami – czyli naukowymi prawidłami.
Becker kwestionuje także cnotę – dopuszcza możliwość posiadania cnoty jedynie częściowo, nie zaś w sposób czarno-biały jak w klasycznym stoicyzmie. Współczesny stoicyzm nie posiada zdania na temat ascetyzmu i wyrzeczenia, skłania się jednak ku poglądowi: (powtarzając za Piotrem Stankiewiczem) stoicyzm nie jest ascetyzmem, a stoik nie jest mnichem. Współczesny stoicyzm charakteryzuje więc osobę, która pozostaje spokojna, często wręcz obojętna, czerpie jednak z życia zdecydowanie więcej przyjemności niż klasyczni stoicy. Stoik stojąc w korku nie frustruje się, że spóźni się do pracy, a raczej wybiera myśl – co jednak się stanie, jeżeli naprawdę się spóźnię? I czy w ogóle tak się stanie? Kwestionując wszystko w ten sposób stoik stara się zachować obojętność w obliczu dziejących się wokół wydarzeń.
Koniecznie zobacz:
Cancel culture. Kultura anulowania – lek na całe zło czy współczesny ostracyzm i cenzura?
Stoicyzm – cytaty
Złość można przecież wykorzystać, to tylko rodzaj energii – Rafał Kosik, Kameleon.
O ja nieszczęśliwy, że mnie to spotkało?” – Ależ nie tak! Lecz: O ja szczęśliwy, że chociaż mnie to spotkało, żyję bez smutku, nie gnębi mnie teraźniejszość, ani nie boję się przyszłości – Marek Aureliusz, Rozmyślania.
Warto również pamiętać, że porażka w trudnym zadaniu nie jest najgorszym, co może cię spotkać – znacznie gorzej byłoby, gdybyś ze strachu przed porażką nawet nie spróbował – William B. Irvine, Wyzwanie stoika. Jak dzięki filozofii odnaleźć w sobie siłę, spokój i odporność psychiczną.
Cała sztuka polega na tym, by rozpoznać, na co mamy wpływ, w co powinniśmy się angażować i na czym się skupić – Andrzej Jeznach, Szef, który myśli, bo warto i się opłaca.
To, co robisz i na co masz wpływ, rób zawsze, bez względu na zmianę okoliczności, z pełnym zaangażowaniem, oddaniem i autentycznością – Andrzej Jeznach, Szef, który myśli, bo warto i się opłaca.
Uzbrój swoją wrażliwość tak, aby życie jak najmniej cię krzywdziło – Zenon z Kition.
Mamy dwoje uszu i jedna usta, więc powinniśmy więcej słuchać niż mówić – Zenon z Kition.
Aby zmniejszyć niepokój musisz założyć, że to, czego się obawiasz, z pewnością się wydarzy – Seneka.
Gniewać się na możnego znaczy – szukać sobie nieszczęścia – Seneka.
Bogactwo nie polega na posiadaniu wielkich posiadłości, ale na posiadaniu niewielu potrzeb – Epiktet.
Nie chodzi o to, co ci się przydarza, ale o to, jak na to reagujesz – Epiktet.
Spokoj przychodzi, kiedy przestajesz się przejmować tym, co mówią, albo myślą, albo robią. Liczy się tylko to, co ty robisz – Marek Aureliusz.
Nasze życie jest tym, co zeń uczynią nasze myśli – Marek Aureliusz.
Zobacz także: Cytaty o życiu – 100 pięknych, krótkich i inspirujących sentencji znanych osób
