Sposób na stres – metoda 5 kroków z książki „Jak uwolnić się od stresu”

Na każdym kroku słyszymy, że stres jest cichym zabójcą i że odpowiada za większość naszych chorób fizycznych i psychicznych. Ale powiedzenie sobie „nie stresuj się tak”, nie wystarczy. Ciągle szukamy odpowiedzi na pytanie, jak pokonać stres, zwłaszcza stres przewlekły. Co zrobić? Od czego zacząć? Czy istnieje uniwersalny sposób na stres? Odpowiedzią może być „Metoda 5 kroków” z książki „Jak uwolnić się od stresu”

Dlaczego się stresujemy

Stres jest nieodłącznym elementem życia. Ludzie posiadają naturalne narzędzie do radzenia sobie ze stresem. „Zostaliśmy zaprojektowanie tak, by radzić sobie ze stresem za pomocą złożonego sprzężenia zwrotnego między mózgiem a nadnerczami”, pisze Jennifer Love w książce „Jak uwolnić się od stresu”.

Problem w tym, że ten mechanizm radzenia sobie ze stresem jest zaprojektowany bardziej na spotkanie z niedźwiedziem (gdy reakcja „walcz lub uciekaj” ratuje życie) niż na stres przewlekły (np. codzienne spotkanie z toksycznym rodzicem lub szefem).

Gdy nasz praprzodek spotykał niedźwiedzia, organizm przygotowywał go do reakcji – wyrzut adrenaliny do krwi wywoływał napięcie mięśniowe, dzięki któremu mógł np. uciec przed groźnym zwierzęciem. Potem organizm potrzebował czasu na regenerację przed następnym wydarzeniem stresującym. Niestety, przy stresie chronicznym,  a współcześnie z takim mamy głównie do czynienia, nie ma szans na odpoczynek.
Jennifer Love pisze:

„Nadnercza reagują na stres w podobny sposób, nie są w stanie dostrzec różnicy między atakiem niedźwiedzia, a zdradą małżeńską. Stres to stres, nieważne czy jego źródło jest fizyczne, emocjonalne, psychologiczne, egzystencjalne, pochodzi z infekcji czy czynników środowiskowych; twoje nadnercza i tak uwolnią te same hormony”.

A to oznacza, że jeśli stresuje cię siedzenie na zebraniu w firmie, to wyrzut adrenaliny do krwi i gotowość mięśni do ucieczki może wywołać fizyczne napięcie w ciele. Dlatego, czytamy w książce, „przewlekły, nawarstwiony stres powoduje z czasem ból napiętych mięśni, nawykowe zaciskanie szczęk, nadmierne napięcie ścięgien, ból szyi i pleców, a nawet ból głowy.”
Jeśli adrenalina żąda, by nasze mięśnie spięły się do walki, tak się właśnie dzieje. Przewlekły stres idzie w parze z przewlekłym napięciem mięśniowym”

Jak uwolnić się od stresu?

W „Jak uwolnić się od stresu”, autorstwa Jennifer Love i Kjella Hovika (wyd. Muza), przedstawiona jest „metoda 5 kroków”. Książka jest rozwinięciem każdego kroku, a najcenniejszą jej właściwością jest pokazanie jak pokonać stres na konkretnych przypadkach z życia. Autorzy szczegółowo rozpisali zastosowanie 5 kroków na ponad dwudziestu konkretnych pacjentach zmagających się ze stresem przewlekłym i poważnymi życiowymi kryzysami, takimi jak:
– choroby przewlekłe (depresja, osobowość borderline, nowotwór, chroniczny ból),
– kryzys w rodzinie (uzależnienie, niepełnosprawne dziecko, partner chory na raka, itp.)
– utrata (rozwód, śmierć, bankructwo)
– trauma (rodzić alkoholik, wykorzystywanie seksualne, znęcanie)
– krach egzystencjalny (romans w średnim wieku, samobójstwo, chroniczne zamartwianie się, kryzys duchowy)

Zobacz też: Borderline – zawsze chciałam to mieć

Sposób na stres – metoda 5 kroków (fragment książki)

Oto zwięzły przegląd głównych punktów programu pięciu kroków; każdy z nich symbolizuje jeden palec dłoni będącej bazą dla naszego modelu.

1. Weź się w garść

Krok pierwszy nazywa się „weź się w garść” – to kciuk. Na tym etapie chodzi o to, żeby pozyskać generalny obraz sytuacji, a następnie nazwać i przemyśleć przyczyny niepokojących cię stanów emocjonalnych. W skrócie: w czym tkwi problem i co ten problem oznacza dla ciebie osobiście?

2. Określ obszar, nad którym masz kontrolę

Krok drugi nosi nazwę „określ obszar, nad którym masz kontrolę”. Reprezentuje go palec wskazujący. Na tym etapie identyfikujesz problemy, które trzeba będzie rozwiązać, abyś był w stanie znaleźć drogę wyjścia z kryzysu. Chodzi o to, by skupić się na załatwieniu tych spraw, na które masz wpływ, oraz wypracować strategię radzenia sobie z tymi, na które wpływu nie masz. W skrócie: nad czym masz kontrolę? Nad czym jej nie masz? Co możesz zrobić w związku z tym, co od ciebie nie zależy?

3. Rzuć się w wir działania

Krok trzeci to „rzuć się w wir działania” – środkowy palec. Na tym etapie szukasz motywacji oraz sposobów na to, jak konkretnie wziąć się do naprostowywania swoich spraw – i to pomimo emocjonalnego rozchwiania, w którym tkwisz. W skrócie: odnajdź w sobie ducha walki, pokaż kryzysowi środkowy palec i bierz się do roboty. Możesz użyć własnego mózgu, by wyregulować myśli, uczucia i zachowania wprowadzające chaos w twoją codzienność.

4. Wyhamuj

Pierwsze trzy kroki wymagają energii. Krok czwarty, zwany „wyhamuj” (palec serdeczny) dotyczy czegoś nieco innego. To kontrastujący z zapalczywością kroku trzeciego moment na czułą refleksję odnośnie do własnego życia. Przesłanie „wyhamuj” jest proste: bądź dla siebie życzliwy.

5. Czego się trzymać, z czego zrezygnować

Ostatni, piąty krok nazwaliśmy „czego się trzymać, z czego zrezygnować”. Reprezentuje go mały palec u ręki. Na tym etapie rozpatrujesz aspekty siebie sprzed kryzysu, biorąc przy tym pod uwagę to, jak zmieniło cię przepracowanie poprzednich czterech kroków. Chodzi o to, aby zatrzymać te uczucia i postawy, które ci służą, a pozbyć się z życia tych negatywnych. Jedno i drugie wymaga siły, której ostatni krok dostarcza dzięki współpracy z pozostałymi. Razem wszystkie kroki tworzą wartość dodaną.

Jak zastosować tę metodę w konkretnych przypadkach? Zobacz: Rodzic alkoholik – trauma z dzieciństwa, atak paniki i sposób uwolnienia 

O książce „Jak uwolnić się od stresu”

Jak uwolnić się od stresu (wyd. Muza)

W książce „Jak uwolnić się do stresu” psychiatra Jennifer Love oraz neuropsycholog Kjell Tore Hovik opisali i wyjaśnili kolejne kroki, które pomogą w uporaniu się z niepożądanymi skutkami długotrwałego narażenia na stres czy traumę. Jak wrócić do zdrowia – fizycznego i psychicznego? Co zrobić, aby uzdrowić siebie i bliskich?

Stres jest nieodłącznym elementem współczesnej cywilizacji. Każdy się z nim boryka, lecz niektóre sytuacje wpływają na ludzką psychikę tak mocno, że mózg przestaje sprawnie funkcjonować. Mowa tu o rozwodach, śmierci bliskich czy chorobie.

Doktor Jennifer Love jest psychiatrą specjalizującą się w dziedzinie uzależnień. Dyplomowana członkini Amerykańskiej Rady Psychiatrii i Neurologii oraz Amerykańskiej Rady Medycyny Uzależnień.
Doktor Kjell Tore Hovik to neuropsycholog kliniczny, autor wielu recenzowanych artykułów naukowych oraz książek. Zajmował się szkoleniem profesjonalnych sportowców w celu zwiększenia ich szczytowego potencjału wydajności.
Premiera książki 26 maja 2021