Pomiar ciśnienia krwi – dlaczego warto wykonywać go regularnie?

Regularny pomiar ciśnienia krwi jest niezwykle ważnym aspektem polityki prozdrowotnej. Statystyki pokazują, że problem nadciśnienia tętniczego krwi dotyka około 1/3 ludzi na świecie. Badania Narodowego Funduszu Zdrowia udowodniły, że w 2018 roku, w Polsce żyło ponad 9,9 miliona osób z nadciśnieniem tętniczym. Ponad połowa populacji jest zupełnie nieświadoma konsekwencji choroby i z tego powodu nie podejmuje żadnych działań

Tymczasem nadciśnienie tętnicze może prowadzić do poważnych uszczerbków na zdrowiu, a nawet stać się pośrednią przyczyną śmierci. Z tego względu tak ważny jest pomiar ciśnienia krwi wykonywany zarówno w warunkach ambulatoryjnych, jak i domowych. Jakie są czynniki potęgujące ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego? Jak mierzyć ciśnienie krwi? Który sprzęt sprawdzi się najlepiej?

Ciśnienie i nadciśnienie krwi – co to jest?

Ciśnienie krwi jest to nacisk, jaki krew wywiera na ściany tętnic. Mierzona jest przy tym jego najwyższa i najniższa wartość. Pierwsza jest ciśnieniem skurczowym, powstającym w chwili wypychania krwi z serca do aorty. Druga to ciśnienie rozkurczowe, które panuje w tętnicach w chwili, kiedy serce się rozkurcza. Prawidłowa wartość ciśnienia skurczowego dla osoby dorosłej wynosi 120 mm Hg, a rozkurczowego – 80 mm Hg. Czym jest zatem nadciśnienie tętnicze? Według wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) można o nim mówić w chwili, kiedy aparatura pomiarowa pokazuje wartości równe lub wyższe niż 140/90 mm Hg. Do nadciśnienia tętniczego dochodzi zwykle przy nieprawidłowej pracy serca lub w przypadku zwiększonej sztywności tętnic, powodowanej m.in. chorobą wieńcową.

Regularny pomiar ciśnienia krwi – kiedy jest zalecany?

Kto powinien wykonywać regularny pomiar ciśnienia krwi? Specjaliści zalecają go wszystkim dorosłym osobom, bez względu na płeć, wiek czy styl życia. To tym bardziej istotne, że nadciśnienie tętnicze nie daje żadnych swoistych objawów. Szczególnie zagrożeni chorobą są pacjenci, u których stwierdzono cukrzycę i otyłość, a także osoby spożywające duże ilości alkoholu, sięgające po wyroby tytoniowe, narażone na długotrwały stres czy obarczone czynnikami genetycznymi. Dlaczego warto regularnie mierzyć ciśnienie krwi? Ponieważ nieleczona choroba nadciśnieniowa nadal pozostaje główną przyczyną zgonów na świecie. Jest głównym czynnikiem ryzyka wystąpienia zawału serca, udaru mózgu, migotania przedsionków czy rozwarstwienia aorty. Statystyki pokazują, że nadciśnienie tętnicze odpowiada w 54% przypadków udar mózgu oraz w 47% przypadków za chorobę niedokrwienną serca. Może prowadzić też do niewydolności nerek, a nawet pogorszenia wzroku.

Pomiar ciśnienia krwi – jak wykonać go prawidłowo?

Pomiar ciśnienia krwi warto przede wszystkim wykonywać w warunkach domowych. Dlaczego? Ponieważ u większości osób – również dorosłych, występuje syndrom białego fartucha. Oznacza to, że w warunkach ambulatoryjnych stres powoduje podwyższenie jego wartości. Przyjmuje się, że w takim przypadku za prawidłową uznaje się wartość poniżej 135/85 mm Hg. Pomiar ciśnienia tętniczego powinno wykonywać się dwa razy dziennie – rano i wieczorem, najlepiej o stałej porze. Aby uzyskać jak najbardziej wiarygodny wynik pomiaru, warto się do niego odpowiednio przygotować. W praktyce oznacza to, że co najmniej godzinę przed pomiarem nie powinno się spożywać kofeiny, alkoholu ani palić papierosów. Niewskazany jest także wysiłek fizyczny. Przed pomiarem warto wygodnie usiąść i odpocząć przez około 5 minut. Plecy powinny być oparte, a stopy muszą spoczywać na podłodze. Pomiar ciśnienia krwi wykonuje się na niedominującej ręce. Wszystkie wyniki warto zapisywać w specjalnym dzienniczku lub po prostu w zwykłym notesie.

Jakie urządzenia stosuje się do pomiaru ciśnienia krwi?

Do pomiaru krwi w warunkach ambulatoryjnych są używane wyłącznie ciśnieniomierze zegarowe. To urządzenia uznawane za najbardziej dokładne i niezwodne, a także odporne na wzmożoną eksploatację. Warto jednak pamiętać, że ich obsługa wymaga pewnej wiedzy oraz doświadczenia, co utrudnia samodzielny pomiar w warunkach domowych. Dlatego w tej sytuacji zaleca się ciśnieniomierze elektroniczne – nadgarstkowe lub naramienne. Pierwsze są bardzo łatwe w obsłudze. Niestety nie dają dokładnego pomiaru, co wyklucza je jako narzędzie pozwalające monitorować stan własnego zdrowia. O wiele lepszym rozwiązaniem są ciśnieniomierze naramienne. To urządzenia wyposażone w rękaw, który nakłada się na ramię, a następnie pompuje za pomocą pompki dołączonej do zestawu. Na czytelnym wyświetlaczu pojawia się następnie wynik ciśnienia skurczowego i rozkurczowego, a w wielu przypadkach również pomiar tętna. Nowoczesne ciśnieniomierze elektroniczne mają możliwość zapamiętania ostatnich pomiarów oraz sygnalizują nieprawidłowe wartości, mogące świadczyć o zaburzeniach w pracy serca lub złym stanie tętnic.

Elektroniczny ciśnieniomierz naramienny – jak z niego korzystać?

Jak korzystać z ciśnieniomierza naramiennego? Bardzo łatwo! Wystarczy jedynie nałożyć mankiet urządzenia na ramię i napompować go za pomocą pompki. Nie ma konieczności stosowania stetoskopu, co znacznie ułatwia pomiar. Warto przy tym pamiętać, że powinien być on dokonywany na skórze – nie przez ubranie. W przypadku podwinięcia rękawa odzieży, trzeba zwrócić uwagę, czy nie uciska on ramienia powyżej mankietu ciśnieniomierza – wówczas może dojść do zafałszowania pomiaru. Ręka w czasie pomiaru ciśnienia krwi powinna być rozluźniona, lekko ugięta w łokciu i oparta o stabilną powierzchnię znajdującą się na wysokości serca. Podczas pomiaru nie należy rozmawiać ani wykonywać gwałtownych ruchów. Warto także zwrócić uwagę na średnicę mankietu, który powinien dobrze przylegać do skóry. Dla większości osób standardowe mankiety są odpowiednie. W przypadku pacjentów z otyłością lub małych dzieci, konieczne jest natomiast dokupienie mankietów niestandardowych, gwarantujących dokładność pomiaru.

Pomiar ciśnienia krwi jest prostym i nieinwazyjnym badaniem, które nie niesie żadnego ryzyka dla osoby, dla której jest wykonywany. Z tego względu warto wykonywać go regularnie – nie tylko w warunkach ambulatoryjnych, ale też domowych. Dostępność urządzeń pomiarowych daje możliwość samodzielnego monitorowania stanu zdrowia i zgłoszenia się do specjalisty w odpowiednim czasie – gdy tylko pojawią się pierwsze nieprawidłowości. A to z kolei pozwala uchronić się przed nieprzyjemnymi konsekwencjami zdrowotnymi.

Autor artykułu: Artykuł został opracowany we współpracy z firmą Riester.

Źródło: materiał Partnera MK