Ślubne tradycje, zwyczaje i przesądy w Polsce – przegląd

Ojciec odprowadzający pannę młodą do ołtarza czy cały zastęp druhen ubranych w identyczne suknie? To częsty widok na polskich ślubach i weselach. Coraz więcej znanych z popkultury zwyczajów zaczerpniętych z zachodnich kultur przemycamy do naszej etykiety ślubno-weselnej. Nic dziwnego, stanowią one eleganckie i nowoczesne tło zaślubin. A jakie są typowo polskie tradycje ślubne? Sypanie ryżem, witanie chlebem, oczepiny. Tradycje ślubne w Polsce są niewyczerpanym źródłem inspiracji nie tylko dla etnografów, ale dla wszystkich par, które pragną pobrać się w zgodzie ze swoimi przekonaniami. Jednak tradycje wyrosły z przesądów. Młodzi mogą potraktować je jako sympatyczny drogowskaz, dowolnie miksować i wplatać do organizacji wyjątkowego dnia. Z pewnością jednak nie powinni się dać im zniewolić

 

Tradycje i przesądy ślubne – czy trzeba brać je pod uwagę?

Ślubne tradycje – czy trzeba za nimi podążać? Warto postawić na oryginalność, jeśli mamy pomysł na coś kreatywnego, mającego dla nas szczególne znaczenie. To wasz dzień, sprawcie, aby był wyjątkowy! Tradycje ślubne podsuwają nam sprawdzone elementy, aby dzień ślubu zaspokoił potrzeby nowożeńców i gości weselnych. Tradycje i przesądy ślubne są związane z wieloma zabawami, tj. rzucanie welonem. Są powszechnie znane, więc wiemy czego się spodziewać i czego oczekiwać w dniu uroczystości. Przesądy ślubne wynikają z tradycji i stanowią jej nieodłączną część. Czy należy im wierzyć? Są raczej elementem zabawy, której nie należy brać do siebie zbyt bardzo na poważnie.
Przesądy weselne ślubne wpływają na sposób, w jaki postrzegamy dzisiaj wesela, a kształtowały się od wieków. Nauka jednak nie potwierdza żadnej z poniższych tez, a wzięcie ślubu według przesądów nie gwarantuje sukcesu małżeństwa. O tym zawsze decydują ludzie, którzy postanowili ze sobą być. Pora na przesądy i zwyczaje ślubne, które radzimy traktować z dystansem.

 

Przeczytaj koniecznie: Czym jest ślub humanistyczny i skąd bierze się jego coraz większa popularność?

 

Data ślubu i przesądy – jaki miesiąc wybrać?

Jaki miesiąc na ślub doradza się przy wyborze daty? Pary młode często organizują wesela w ciepłe miesiące. Mamy wtedy dużo słońca i warunki pogodowe przeważnie są sprzyjające. Dłuższy dzień umożliwia realizację rozrywek na zewnątrz. Ślub może też odbyć się w terenie na tle pięknej przyrody, być może na romantycznej plaży. Jaki miesiąc wybrać na ślub tak naprawdę zależy od planów, które chcemy zrealizować. Ekspertka od organizacji ślubów – Karolina Efektownie podpowiada, że warto brać pod uwagę miesiące poza sezonem, bo podwykonawcy nie są tak bardzo oblegani i łatwiej znaleźć termin, a śluby, np. zimą mają wyjątkowy urok.  Jaki miesiąc dobry na ślub jest według tradycji? Istnieje zwyczaj, że w nazwie miesiąca powinna znaleźć się litera „r”, np. sierpień, czy grudzień. Jeśli zastanawiamy się, jaki miesiąc najlepszy na ślub, dobrym terminem jest okres Wielkanocy, Bożego Narodzenia albo karnawału. Być może w waszej rodzinie istnieje tradycja wybieranych miesięcy oraz dni, kiedy babcie, prababcie wychodziły za mąż. Warto popytać zanim zaplanowana zostanie wasza data ślubu. Przesądy dotyczą również konkretnych dni tygodnia. Najlepszym okazała się sobota. Poniedziałek wiąże się z porzekadłem „od poniedziałku nie warto zaczynać”. Co jeśli odbywa się ślub w piątek? Przesądy związane z tym dniem wiążą się z kolejnym słynnym powiedzeniem „piątek – zły początek”, dlatego wróży złe rozpoczęcie małżeństwa. 

 

Przesądy ślubne o obrączkach

Najpopularniejszym symbolem zawarcia małżeństwa są obrączki ślubne. Przesądy głoszą, że w określonych sytuacjach mogą przynieść nam pecha, ale też szczęście. Nasuwają się najbardziej znane przesądy ślubne – upadek obrączki. Jeśli upuścimy ją w kościele może wróżyć to śmierć osoby, której ona upadła albo nieszczęście obojga małżonków. Obrączkę powinien w takiej sytuacji podnieść ksiądz. Należy dobrać pasujący rozmiar obrączki. Zbyt ciasna może wróżyć chorobliwą zazdrość małżonka, a z kolei za luźna – rozpad małżeństwa. Przesądy o obrączkach dotyczą też materiału, z jakiego są wykonywane. Aby zapewnić sobie spokojne wspólne życie powinno wybrać się obrączki gładkie oraz z wytrzymałego kruszcu, aby małżeństwo było trwałe. Diamentowe elementy przynoszą szczęście i symbolizują wierność. 

 

Bukiet ślubny – przesądy

Co powinna zawierać wiązanka ślubna? Przesądy wskazują konkretne nazwy kwiatów. Z róży powinniśmy raczej zrezygnować, dlatego że ma kolce, które oznaczają cierpienie. Jeśli koniecznie chcemy wybrać bukiet z różami, obcinamy kolce. Należy unikać też krokusów oraz bratków, symbolizujących „brak wiary w prawdziwe uczucie”. Jakie kwiaty więc „zalecają” wybrać na bukiet ślubny przesądy? Symbolem szczęścia oraz urody panny młodej są konwalie, wierności – fiołki, czystej miłości – goździki, zdrowia – irysy, a czystości – lilie. Można tworzyć rozmaite bukiety ślubne. Przesądy nie powstrzymują nas od kreatywnych kompozycji.  

Przesądy ślubne – buty

Jakich butów odradzamy mając na uwadze przesądy ślubne? Buty z odkrytymi palcami niech w dniu naszego ślubu zostaną w szafie. Karolina Efektownie wyjaśnia, że dzień przed ślubem umieszcza się buty na parapecie, aby nałapać do nich szczęścia, a przy odkrytych palcach mogłoby ono uciec. Przesądy ślubne buty dla panny młodej nakazują kupić panu młodemu. Narzeczony powinien też je założyć (co w przypadku sporych różnic rozmiarowych nie jest wcale takie proste) oraz wrzucić do nich monetę, aby zapewnić sobie dostatek. A jakie są najpopularniejsze zwracające uwagę na męskie buty ślubne przesądy? Jeśli panna młoda przykryje swoją suknią fragment buta pana młodego to znak, że w małżeństwie to ona będzie dominować. Oprócz tego, co przekazywane jest jako przesądy, buty ślubne powinny być wygodne. Jeśli decydujemy się na szpilki, warto zabrać też płaskie na zmianę. Sprawdzą się też buty, które już nosiłyśmy, do których mamy pewność, abyśmy mogły bez problemu przetańczyć całą noc.

Welon – przesądy ślubne

Popularnym zwyczajem na polskich weselach jest rzucanie welonem przez pannę młodą w stronę panien, które próbują go złapać. Często ustawiają się one w kółku, a panna młoda ma zakryte oczy, żeby zdać się na los. W określonym momencie (np. kiedy ustaje muzyka), rzuca welonem, a kobieta, której się poszczęści i poleci akurat w jej stronę, łapie go. Odnoszą się do tej sytuacji przesądy ślubne – welon ma przynieść zapowiedź, że za rok to właśnie ona zostanie panną młodą. Nie można dopuścić, aby upadł na ziemię. Przesądy ślubne, gdy spadnie welon wpięty wcześniej we włosy panny młodej, zapowiadają pecha młodej parze. 

Coś starego, coś nowego, coś pożyczonego, coś niebieskiego…

Ślub kojarzymy z bielą sukni, co symbolizuje niewinność panny młodej. Biały jest też jej welon oraz buty przeważnie zakłada w tym kolorze. Jakie jeszcze barwy pojawiają się w tradycyjnym stroju? „Doradzają” nam przesądy ślubne – coś niebieskiego. W tym kolorze wybieranym dodatkiem często jest podwiązka. Unikamy różowego przy wyborze stroju, ponieważ przynosi on pecha. W co jeszcze warto się wyposażyć? Według anglosaskiego, popularnego zwyczaju „coś starego, coś nowego, coś pożyczonego, coś niebieskiego…” dobieramy symbolicznie element z każdej kategorii. Pożyczane rzeczy to często biżuteria albo samochód do ślubu, czy nawet najzwyklejsza wsuwka. Cokolwiek to będzie, oznacza pomoc, na którą zawsze będziemy mogły liczyć od przyjaciół i rodziny. Nowa najczęściej jest suknia ślubna. Świeżo kupiony przedmiot to symbol rozpoczęcia nowej drogi życiowej.  Coś starego, to najczęściej pamiątki po rodzicach lub dziadkach. Są to często elementy biżuterii, perfum albo zastawa z historią rodzinną. Niebieska rzecz, czyli np. podwiązka, reprezentuje takie wartości jak wierność i szczęście w małżeństwie. 

Przesądy ślubne a pan młody

Większość przesądów dotyczy panny młodej, choć w żaden sposób nie wyklucza się tutaj pana młodego. To przecież wielki dzień dla obojga. Czego powinien „bać się” on? Oto przesądy ślubne dla pana młodego. Najpopularniejszy przesąd zakazuje mu oglądania swojej narzeczonej w sukni ślubnej przed uroczystością zaślubin, bo wróży to nieszczęście. Tak jak według zwyczaju to pan młody powinien kupić swojej wybrance buty ślubne, zakup koszuli dla niego jest zadaniem panny młodej. Mężczyzna powinien też schować w kieszeni pieniądze, ponieważ zapewni to nowo powstałej rodzinie dobrobyt. Odpowiednikiem welonu jest mucha – gdy panna młoda rzuca welonem, pan młody muchą, a kawaler, który ją złapie wkrótce weźmie ślub. Aby układało się młodej parze istnieją przesądy ślubne – pan młody musi przenieść małżonkę przez próg. Aby ich życie było słodkie, powinien on ukroić pierwszy kawałek tortu, który dostanie panna młoda.

 

Jakie są przesądy dotyczące świadków?

Przesądy ślubne dotyczące świadków zabraniają, aby byli oni parą. Uważa się, że powinni stanąć tylko raz przed ołtarzem – na własnym ślubie, bo inaczej będą mieli pecha i mogą się rozstać. Druhna panny młodej podczas ślubu nie może być w ciąży. Welonem panny młodej zajmuje się druhna będąca panną (sama nie może się oglądać do tyłu, jeśli przypadkiem by się odpiął). Zakłada go przyszłej żonie i musi zadbać, aby nie upadł. Jeśli welon jest długi musi uważać, żeby na nim się nie przewrócić. Z kolei, jeśli panna młoda potknie się przed ołtarzem, to jej druhna niedługo też weźmie ślub, a przynajmniej, tak twierdzą ślubne przesądy.  Świadkowie powinni być stanu wolnego. 

Przeczytaj też:
Zabobony ciążowe czyli czego powinny unikać kobiety w ciąży według przesądów

Pisząc artykuł, korzystałam z rad ekspertki Karoliny Efektownie

 

Katarzyna Kromka