Praw się nie dostaje, prawa się zdobywa w walce. Światowy Dzień Feminizmu

„Kobiety, które poniżają inne kobiety, są częstokroć strażniczkami systemu, feministki nazywają je zbrojnym ramieniem patriarchatu.” powiedziała Maria Janion. Z okazji Światowego Dzień Feminizmu (7 listopada), publikujemy 10 feministycznych cytatów, pochodzących „Salve Femina” (wyd. Albus), niewielkiej książeczki z portretami ponad 100 polskich feministek

Zobacz koniecznie:
Jak wychować syna na feministę? Stereotypy i seksizm – przykłady

Cytaty feministyczne

1 / Praw się nie dostaje, prawa się zdobywa w walce. [Zofia Daszyńska-Golińska ekonomistka, polityczka, 1866-1934]

2 / Niczego w życiu nie należy się bać, trzeba tylko zrozumieć. [Maria Skłodowska-Cure chemiczka, fizyczka, 1867-1934]

3 / Świadectwem naszego psychicznego wyzwolenia będzie dowaga strącenia poetycznej glorii z naszej wieczno-kobiecej hipokryzji, będzie odwaga rzucenia w świat okrzyku: Chcemy całego życia [Zofia Nałkowska, pisarka, 1884-1954]

4 / Kobiety, które poniżają inne kobiety, są częstokroć strażniczkami systemu, feministki nazywają je zbrojnym ramieniem patriarchatu. Patriarchat już nic nie musi, ponieważ kobiety same wszystko załatwią, same siebie potępią – „jak ty się ubrałaś?”, „gdzie poszłaś?” – przywołują do porządku w myśl norm mających obowiązywać kobietę. Nasze społeczeństwo jest męski, narodowe, katolickie, heteroseksualne, zrepresjonowane i represjonujące, Wiele kobiet uwewnętrznia i propaguje to przesłanie [Maria Janion historyczka literatury, 1926-2020]

5/ Szalony, kto nie chce wyżej, jeżeli może. [Helena Modrzejewska, aktorka, 1840-1909]

6 / Logicznym następstwem uznania kobiety człowiekiem musi być zapatrywanie na macierzyństwo jako na jej prawo i uzupełnienie, a nie rację bytu i na jedyny cel istnienia jej w ludzkości. [Paulina Kuczalska-Reinschmit, publicystka, działaczka społeczna, 1859-1921]

7 / Jeśli w ciągłym użyciu są słowa i wyrażenia, które stawiają kobiety niżej od mężczyzn, to owo założenie niższości staje się częścią naszego sposobu myślenia. Stąd konieczność dostosowania naszego języka do ewolucyjnego znaczenia słów. Język jest potężnym narzędziem: wiedzą o tym poeci i propagandziści, a także ofiary dyskryminacji. [Izabela Jaruga-Nowacka (polityczka, 1950-2010]

8 / To nie tak, że kobiety są z Wenus, a faceci z Marsa. Tak naprawdę kobiety są z Ziemi, a mężczyźni z kobiet. Obie strony muszą to kiedyś zaakceptować. [Manuela Gretkowska, pisarka, ur. 1964]

9 / Nasze matki nie mówią, one już dawno straciły głos. Milczą na temat swoich pragnień i swoich tragedii, tego, jak były źle traktowane przez mężczyzn, jaka ułudą, w pewnym sensie – w obowiązujących układach społecznych – jest wiara w miłość. Przez to ich milczenie, złość na nie jest tak bardzo zapiekła i tak strasznie trudno poczuć solidarność między pokoleniami kobiet. [Kazimiera Szczuka, krytyczka literacka, ur. 1966]

10 / Jesteśmy wychowane do oceniania. Naszego ciała, tego, czy jesteśmy miłe, grzeczne, i wreszcie – czy jesteśmy dobrymi matkami. Poza tym mamy niesamowitą chęć bycia siłaczkami, matkami Polkami rodem z XIX w. Cała sfera domowej codzienności spoczywa głównie na naszych barkach. [Sylwia Chutnik, pisarka, ur. 1979]

Feminizm w Polsce 

Walka o równouprawnienie kobiet zaczęła się w Polsce w latach 30. XIX wieku. Wtedy powstały „Entuzjastki”, pierwsza grupa feministyczna w Polsce, zainicjowana przez  Narcyzę Żmichowską. Dopiero pod koniec XIX wieku kobiety mogły studiować (pierwszymi studentkami były w 1894/1895 Stanisława Dowgiałłówna, Jadwiga Sikorska i Janina Kosmowska). Prawa wyborcze zostały przyznane Polkom 28 listopada 1918 roku. 

Dziś do pełnego równouprawnienia nadal jest daleko. Największymi problemami są prawa reprodukcyjne kobiet, przemoc, brak równych płac, dominacja mężczyzn w polityce i na wysokich stanowiskach w biznesie. Od paru lat największym puntem zapalnym jest dostęp do aborcji, która po ostatnich zmianach, czyli wyroku konstytucyjnym z 22 października 2020 roku  jest w Polsce legalnie już praktycznie niemożliwa.

Zobacz też: Legalna aborcja bez kompromisów, czyli czy da się przerwać ciążę w Polsce