Parafina w kosmetykach? Poznaj fakty i mity na temat tego składnika
Używać czy trzymać się od niej z daleka?
W dzisiejszych czasach coraz większą uwagę przykładamy do codziennej pielęgnacji naszego ciała. Szukamy produktów o udowodnionym naukowo działaniu oraz analizujemy składy kosmetyków po to, by wybierać produkty bezpieczne i skuteczne. Jedną z pozycji, która od lat budzi wiele kontrowersji, jeżeli chodzi o skład produktów pielęgnacyjnych, jest parafina. Jak jest naprawdę i jaką rolę odgrywa parafina w kosmetykach do pielęgnacji?
Spis treści:
- Czym jest parafina?
- Parafina – właściwości
- Fakty i mity o parafinie
- Czy parafina jest szkodliwa? Podsumowanie
Czym jest parafina?
Parafina to syntetyczny związek, który uzyskuje się w wyniku destylacji ropy naftowej. Dopuszczona do stosowania w kosmetykach oraz produktach farmaceutycznych pochodzi z czystych form oleju i nie zawiera żadnych szkodliwych zanieczyszczeń. Nierozpuszczalna w wodzie ani w alkoholu, ze względu na swoją budowę, działa wyłącznie powierzchniowo i nie przenika w głąb skóry[i]. W kosmetykach znaleźć ją można pod różnymi nazwami, takimi jak:
- Paraffinum Liquidum,
- Mineral Oil,
- Parrafin,
- Petrolatum,
- Cera Microcristallina,
- Parrafin Oil,
- Vaseline.
Parafina – właściwości
Jeżeli chodzi o związek, jakim jest parafina, właściwości jego wynikają przede wszystkim z charakterystycznej budowy, dzięki której zaliczana jest ona do grupy emolientów[ii]. Parafina w kosmetyce różni się od lipidów występujących naturalnie na naszym naskórku. Z tego względu uważana jest za produkt silnie natłuszczający i hamujący utratę wody przez skórę. Jej działanie jest jednak stosunkowo krótkie i powierzchowne, dlatego zazwyczaj stosowana jest w kosmetykach w połączeniu z innymi emolientami, tworząc produkty nawilżająco-natłuszczającei.
Czym są emolienty? To hydrofobowe składniki kosmetyków, które w zależności od swojej budowy i pochodzenia, wykazują działanie okluzyjne (jak parafina w kosmetykach), oddziałują dodatkowo z warstwą rogową naskórka lub też są aktywne biologiczne (jak np. nienasycone kwasy tłuszczowe). Przykładem wysokiej jakości tego typu produktów jest Emolium, który posiada linie preparatów Skincare dla cery suchej i dojrzałej, linię Diabetix dedykowaną dla pielęgnacji skóry cukrzyków, serię Dermocare do codziennej pielęgnacji, Intensive dla wymagającej cery oraz A-topic dla osób zmagających się z problemem skóry atopowej.
Emolienty stanowią również bazę wielu produktów do pielęgnacji skóry wrażliwej i alergicznej, w tym skóry niemowląt i małych dzieci, które pozbawione są konserwantów i substancji zapachowych mogących wywoływać podrażnieniai.
Parafina w kosmetyce stosowana jest od dawna, zarówno w formie składników produktów pielęgnacyjnych, jak również w czystej postaci jako tzw. zabiegi parafinowe. W tym wypadku przygotowywane są z niej ciepłe okłady o działaniu łagodzącym, które znalazły zastosowanie w takich schorzeniach jak:
- zmiany zwyrodnieniowe stawów,
- reumatoidalne zapalenie stawów,
- twardzina układowa,
- stany pourazowe.
Kąpiele parafinowe stosowane są również w pielęgnacji dłoni i stóp, głównie ze względu na fakt, iż parafina szybko zastyga na powierzchni skóry, tworząc w ten sposób szczelną warstwę izolującą i, jak już zostało wspomniane, zapobiega odparowaniu wody i ewentualnie wcześniej nałożonych emolientów, dając tym samym uczucie nawilżenia[iii].
Dlaczego parafina znajduje się w kosmetykach przeznaczonych do pielęgnacji skóry suchej? Przede wszystkim dlatego, że dzięki niej dany produkt może spełniać kryteria, jakie powinien mieć dobry kosmetyk pielęgnacyjny do tego typu skóry, tzn.:
- zawierać zarówno hydrofobowe emolienty, jak i składniki hydrofilowe (zdolne do wiązania wody w skórze) – przykładem tego typu preparatów są dermokosmetyki Emolium,
- nie powinien zwiększać przepuszczalności bariery naskórkowej,
- powinien ograniczać i regenerować barierę naskórkową poprzez działanie okluzjiii.
Fakty i mity o parafinie
Skoro parafina została dopuszczona zarówno do stosowania w kosmetologii, jak i produktach farmaceutycznych, skąd tyle przeciwników i mitów na jej temat? Większość osób, które negatywnie wypowiadają się na temat parafiny wychodzi z założenia, że skoro jest ona pochodną ropy naftowej, nie może być produktem bezpiecznym i dającym korzyści dla zdrowia. Jest to często powielany błąd, który nie bierze pod uwagę faktu, że parafina w kosmetykach powstaje z oczyszczonej ropy i została wielokrotnie przebadana pod kątem bezpieczeństwa. Ma to w dużej mierze związek z rosnącą popularnością kosmetyków w 100% pochodzenia naturalnego, które nie zawierają syntetycznych składników, takich właśnie jak parafina. Właściwości tej substancji wykazują jednak w niektórych aspektach pewną przewagę nad olejami roślinnymi, jak chociażby pod kątem możliwych reakcji alergicznych.
Fakty na temat parafiny
- Parafina jest substancją całkowicie obojętną dla skóry, więc nie powoduje podrażnień i może być swobodnie stosowana zarówno u osób z atopowym zapaleniem skóry, jak i ze skórą wrażliwą i skłonną do alergii.
- Parafina działa powierzchniowo, tworząc ochronny film na skórze.
- Parafina widocznie zmiękcza i wygładza skórę poprzez zahamowanie utraty wody, jednak sama w sobie nie wykazuje działania nawilżającego.
- Parafina jest jedną z najbardziej stabilnych chemicznie substancji, która nie traci swoich właściwości i nie ulega rozpadowi pod wpływem promieniowania UV czy temperatury.
- Parafina w kosmetykach jest produktem stosunkowo neutralnym, jednak stanowi doskonałą bazę dla innych substancji aktywnych, ułatwiając równomierny ich rozkład w całej objętości produktu i stabilizując ich właściwości.
- Nałożoną na skórę parafinę nie jest łatwo zmyć, ponieważ nie jest rozpuszczalna w wodzie, dzięki czemu stanowi doskonałą ochronę skóry również przed kontaktem z alergenami i innymi substancjami drażniącymi.
Mity na temat parafiny
A co z mitami na temat parafiny? Oto kilka z tych, które możemy usłyszeć najczęściej.
- Parafina w kosmetykach zatyka pory i powoduje powstawanie zaskórników – według badań naukowych ciekła parafina (w przeciwieństwie do czystej parafiny – używanej np. w produkcji świec) wykazuje bardzo słabe działanie komedogenne (to znaczy, że nie zapycha ujścia gruczołów łojowych).
- Parafina nie pozwala skórze oddychać – określenie to ma znaczenie potoczne, ponieważ człowiek nie oddycha poprzez skórę. Parafina co prawda wykazuje na skórze działanie okluzyjne, jednak nigdy w 100% nie hamuje odparowywania wody, a jedynie znacznie spowalnia ten proces.
- Parafina kumuluje się w organizmie i wykazuje działanie szkodliwe – jak już zostało wspomniane, parafina nie ulega wchłanianiu przez skórę i działa wyłącznie na jej powierzchni, nie ma więc możliwości, by uległa kumulacji w organizmie. Z tego względu ciekła parafina stosowana jest w preparatach farmaceutycznych jako środek przeczyszczający. Podana tą drogą także nie ulega wchłanianiu ani tym bardziej trawieniu, lecz powleka ścianę jelita. W ten sposób tworzy swoistą warstwę ochronną, jednocześnie rozmiękczając masy kałowe i ułatwia wypróżnianie[iv].
Czy parafina jest szkodliwa? Podsumowanie
Czy parafina jest szkodliwa? Nie, ponieważ jak udowodniliśmy, większość niepochlebnych opinii na temat parafiny w kosmetykach to mity, wynikające z niewiedzy i pobieżnych skrótów myślowych dotyczących jej pochodzenia. Choć parafina nie jest produktem pochodzenia naturalnego, lecz syntetycznym tworem, może być nie tylko bez obaw stosowana powierzchniowo na skórę w formie różnego rodzaju kosmetyków, jak i również przynosić wymierne korzyści, zwłaszcza dla osób borykających się z problemem przesuszonej lub atopowej skóry.
Artykuł sponsorowany
Źródła medyczne:
- dr med. Dorota Jenerowicz, lek. Adriana Polańska, Czym najlepiej pielęgnować skórę niemowlęcia?, dostęp online https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/66580,czym-najlepiej-pielegnowac-skore-niemowlecia (stan na 06.03.2020).
- Jacek Arct, Katarzyna Pytkowska, Kosmetyki do pielęgnacji skóry suchej, https://www.researchgate.net/publication/240614913_Kosmetyki_do_pielegnacji_skory_suchej_Dry_skin_care_cosmetics (stan na 06.03.2020).
- Maciej Płaszewski, Zabiegi parafinowe, https://www.mp.pl/pacjent/rehabilitacja/fizykoterapia/leczenie-cieplem/129286,zabiegi-parafinowe (stan na 06.03.2020).
- Parafina ciekła (parafina ciekła) – płyn, https://www.mp.pl/pacjent/leki/lek/40850,Parafina-ciekla-plyn (stan na 06.03.2020).
[i] https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/66580,czym-najlepiej-pielegnowac-skore-niemowlecia
[ii] Jacek Arct, Katarzyna Pytkowska, Kosmetyki do pielęgnacji skóry suchej, https://www.researchgate.net/publication/240614913_Kosmetyki_do_pielegnacji_skory_suchej_Dry_skin_care_cosmetics
[iii] Maciej Płaszewski, Zabiegi parafinowe, https://www.mp.pl/pacjent/rehabilitacja/fizykoterapia/leczenie-cieplem/129286,zabiegi-parafinowe
[iv] https://www.mp.pl/pacjent/leki/lek/40850,Parafina-ciekla-plyn
jogos frivi 17 kwietnia, 2020
Zawartość tej strony artykułu uważam za dość interesującą i przydatną dla mnie, dziękuję za udostępnienie