Osobowość borderline a związki – odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania!

Borderline to typ zaburzenia osobowości, który występuje obecnie u ok. 3% populacji. Charakteryzuje się dużą zmiennością nastroju, tendencją autodestrukcyjną, a także brakiem umiejętności tworzenia przez jednostki borderline zdrowych relacji międzyludzkich, w szczególności stałych związków.

Osobowość borderline a związki

Osobowość borderline w związku można opisać pokrótce jako połączenie lęku przed ,,pochłonięciem” przez drugą osobę z panicznym strachem przed odrzuceniem. Mimo że istnieją różne metody farmakologiczne i psychoterapeutyczne leczenia borderline, związek z zaburzoną jednostką może być wyjątkowo trudny.
Psycholożka i psychoterapeutka Beata Liwowska tłumaczy:

– Ta trudność w tworzeniu relacji wynikająca ze skrajnej emocjonalności osób z pogranicza, jest również powiązana z ich „niewiedzą o sobie”. Często mają kłopot w rozeznaniu się w swojej tożsamości, stąd taka chwiejność w zachowaniach i emocjach; w jednej chwili chcą się zbliżyć, by kilka minut później zaatakować w obronie własnej. Lęk (wynikający z niezrozumienia siebie i świata), który noszą w sobie zamieniają w gniew wyrażony poprzez agresję.

Psycholożka dodaje, że dla osób z pogranicza charakterystyczny jest brak spójnej strategii radzenia sobie ze stresem, co właśnie przejawia się różnym zachowaniem, często sprzecznym ze sobą:

– Wydaje się, że bliska osoba stanowi dla niego zagrożenie. Stąd źródłem dziwnych zachowań jest równoczesne doświadczanie przez osobę z pogranicza lęku przed bliskością i potrzeby  przywiązania oraz niemożność rozwiązania tego konfliktu.

 

Zobacz też: Borderline? Co to jest i jak żyć z tą chorobą

Czy osoba z borderline potrafi kochać?

Najbardziej charakterystyczne dla tego rodzaju osobowości jest pragnienie bardzo bliskiej i wyłącznej relacji z drugą osobą. Jednostki „z pogranicza” często noszą w sobie traumy związane z zaniedbaniem czy też odrzuceniem w dzieciństwie (np. gdy jedno z rodziców odeszło), lub późniejsze, często oparte o toksyczną relację z partnerem. Powoduje to wykształcenie się bardzo skrajnego mechanizmu obronnego, zwanego też rozszczepieniem. Jego cechą charakterystyczną jest brak umiejętności przeżywania ambiwalentnych stanów emocjonalnych. Pytanie brzmi więc czy osoba z borderline potrafi kochać inaczej, niż na zabój, albo też czy osoba borderline potrafi kochać tak, aby było to dla niej bezpieczne. Emocje, których doświadcza zaburzona jednostka, są tak silne, że mogą prowadzić do objawów podobnych do zespołu stresu pourazowego (PTSD).
Objawy, jakie mogą towarzyszyć osobie z zaburzeniami borderline w obliczu odrzucenia to m.in: reminiscencje przeżytej sytuacji, koszmary senne, myśli samobójcze, niezdolność do odczuwania przyjemności (anhedonia), obsesyjne unikanie miejsc i osób przypominających o urazie.

– Warto też dodać, że osoby z pogranicza generalnie w swoim funkcjonowaniu używają pierwotnych (czyli niedojrzałych) mechanizmów obronnych, a więc takich, które odnoszą się do granicy pomiędzy „Ja” a „światem zewnętrznym”. Stąd nietrudno u nich o chwilowe zaburzenia testowania rzeczywistości (trochę przypominające zaburzenia psychotyczne), magiczne myślenie i nie rejestrowanie zdarzeń, które się wydarzyły lub przeciwnie dostrzegania takich, które nie miały miejsca – mówi Beata Liwowska.

Jak kocha osoba z borderline?

Należy pamiętać o tym, że zaburzenie typu borderline, nie przekreśla dobrych cech osobowości u jednostki zaburzonej. Mimo skłonności do niestabilnych relacji interpersonalnych i skrajnego idealizowania lub też dewaluowania innych, taka osoba może być oddanym i romantycznym partnerem. Osoba z borderline kocha jak wszyscy, tylko bardziej intensywnie. Ma skłonność do impulsywnych działań i tendencje do podejmowania rozpaczliwych wysiłków w celu uniknięcia odrzucenia. Badania pokazują jednak, że to jak kocha borderline, w wielu przypadkach przypomina zachowanie zdrowych osób w tzw. ,,szale zakochania”.
Beata Liwowska mówi, że osoba z zaburzeniem typu borderline, kocha namiętnie, kocha całym sobą, marzy o tym, aby zlać się z ukochanym, spędzać każdą chwilę razem:

– Do takiego stopnia chce być blisko, że można odczuć iż jesteście jednością. Będzie o ciebie zazdrosna, będzie chciała całej twojej uwagi, całej ciebie. Zwłaszcza na początku może być to uwodzące i intrygujące. Bo to przyjemne uczucie stać się całym światem dla kogoś. Ale taka idealizacja nie trwa wiecznie i po pewnym czasie, będziesz musiała wciąż na nowo udowadniać swoją miłość. No i nastąpi ten moment, w którym twój parter, totalnie z niezrozumiałych dla ciebie powodów odrzuci cię, porzuci, potraktuje brutalnie. Ale przeprosi po pewnym czasie i rozpocznie się znowu „miesiąc miodowy”

Zobacz też: Toksyczny związek z narcyzem. Byłam taka szczęśliwa

Jak żyć z osobą chorą na borderline?

Związek z borderline niekoniecznie musi zakończyć się porażką i kryzysem emocjonalnym. Przy odpowiedniej komunikacji i wspólnym uczeniu się wyrażania swoich potrzeb, a także odpowiednim obeznaniu z charakterystyką choroby partnera, możesz nauczyć się jak żyć z osobą borderline. Wszystko to trzeba jednak wypracować, co nie zawsze jest możliwe w przypadku silniejszych zaburzeń. Zaburzenia tożsamości, myśli o charakterze paranoidalnym a także nieadekwatny do sytuacji gniew i brak kontroli nad jego wybuchami, powodują że osoby z borderline w związku często wyznaczają partnerowi rolę wybawiciela, a partner podświadomie przyjmuje tą rolę i próbuje wyrozumiale trwać przy osobie chorej, wchłaniając jak gąbka każdą zmianę nastroju i każdą porcję frustracji, bólu czy wściekłości.

Związek z borderem nie może jednak opierać się tylko na nieustających próbach zapełnienia pustki wewnątrz osoby zaburzonej poprzez okazywanie miłości czy wsparcia, bo te potrzeby nigdy nie zostaną zaspokojone. Zamiast tego, żyjąc z osobą borderline, należy wyznaczyć granice dawania. Akceptując zachowania, które wychodzą poza twoje limity, dajesz osobie zaburzonej przyzwolenie na powtarzanie ich. Nie bierz na siebie odpowiedzialności za jej reakcje – tylko ona może nad nimi panować. Pamiętaj o zaspokajaniu swoich potrzeb (nie przedkładaj potrzeb osoby borderline nad swoje) i ignoruj prowokacyjne zachowania, a przede wszystkim nie pozwól aby życie z borderem wpłynęło destrukcyjnie na twoją psychikę.

– Zwłaszcza bycie uważnym na siebie jest niezmierne istotne w relacji z osobą z pogranicza. Im lepiej znasz siebie, tym łatwiej jest nie ulegać manipulacjom i szantażem emocjonalnym, w których główną rolę odgrywa twoje poczucie winy. Niezmiernie ważne jest utrzymanie granic, ponieważ u osób z borderline te granice bywają płynne i zmienne. A więc kiedy u ciebie są obecne i stanowczo ich bronisz, to pozwoli twojemu partnerowi „złapać” kontakt z rzeczywistością i paradoksalnie da mu to poczucie bezpieczeństwa – dodaje psycholożka.

Czy małżeństwo z borderline jest możliwe?

Żadnego zaburzenia osobowości nie można stygmatyzować jako cechy uniemożliwiającej wejście w stałą relację. Małżeństwo z borderline jest możliwe, tak samo jak małżeństwo z osobą chorą na depresję czy Alzheimera.

Zobacz też: A co to miłość? O komunikacji w związku

Jaki powinien być partner osoby z borderline?

Partner osoby z borderline powinien przede wszystkim panować nad własnymi emocjami i umiejętnie zachowywać swoją perspektywę, aby nie tracić poczucia rzeczywistości, gdy jednostka z borderline przeżywa zryw emocjonalny. Nie powinien pozwalać na udzielanie się skrajnych reakcji, pamiętając, że osoby „z pogranicza” nieświadomie rzutują swoje emocje na innych, aby też je przeżywali. Integralność z samym sobą jest ważna, aby umieć się zdystansować i odbić wpływy osoby z borderline zamiast je wchłaniać. Osoba z takimi zaburzeniami osobowości jest tak pochłonięta swoimi uczuciami, że w jej świecie zostaje mało miejsca na uczucia partnera, na co trzeba być gotowym. Często najlepszą drogą do stabilność tego rodzaju relacji jest terapia, na którą partner może się udać razem z borderline.
Beata Liwowska potwierdza:

– Terapia jest dobrym pomysłem. Bo naprawdę nie jest łatwo zachować zdrowy rozsądek i stabilność w obszarze emocjonalnym w kontakcie z osobą o typie organizacji borderline. Tym bardziej, że każdy człowiek w relacji funkcjonuje z taką częścią „Ja”, która jest doświadczająca i przeżywająca, a niekoniecznie z tą częścią „Ja”, która jest rozumiejąca, obserwująca i analizująca.