Narciarstwo biegowe ‒ zamiast joggingu, gdy śnieg

Narciarstwo biegowe jest nie tylko doskonałą formą treningu dla biegaczy. Stanowi również atrakcyjną formę wypoczynku. Może zastąpić spacery z rodziną, pozwala też na kontakt z zimową przyrodą z dala od przygotowanych tras. Ale nieprawdą jest, że do uprawiania tego sportu nie trzeba się dobrze przygotować

Większości z nas marzy się bieganie po leśnych ścieżkach i polach we własnej okolicy. Jeśli jednak uprawiamy inne dyscypliny sportu i poszukujemy zimowej aktywności, która pozwoli zachować kondycję, narty biegowe to też świetny wybór. W każdym wypadku warto się jednak zastanowić, jaki rodzaj narciarstwa biegowego chciałoby się uprawiać, i w jakim terenie zamierzamy biegać.

Jaki styl, takie biegówki (i reszta)

W narciarstwie biegowym wyróżniamy dwa podstawowe style jazdy ‒ klasyczny, gdy narty biegowe (https://allegro.pl/kategoria/narty-biegowe-256752) pozostawiają na śniegu równoległy ślad, oraz łyżwowy, gdy ślady narciarza układają się w jodełkę. Każdy, kto zaczyna przygodę z narciarstwem, powinien zdecydować, który styl mu odpowiada, bo to determinuje dobór nart, wiązań, butów i kijów.

Styl klasyczny można uprawiać m. in. sportowo. Narty sportowe są jednak bardzo długie i wąskie (44-47 mm), dlatego sprawdzą się wyłącznie na dobrze przygotowanych trasach. Poza nimi lepsze będą narty śladowe do stylu klasycznego (o szerokości 50-70 mm), idealne do turystyki i rekreacji, a także dla początkujących biegaczy. Dzięki zwiększonej szerokości mogą być krótsze niż sportowe, a więc stabilniejsze, i nieco wolniejsze, co ułatwia manewrowanie. Mają wyższe czubki, a w środkowej części ślizgu przeważnie łuskę ‒ rozwiązanie, dzięki któremu pod naciskiem stopy narciarza narta nie ucieka do tyłu. Trzeci rodzaj nart, wykorzystywanych w tym stylu, to biegówki przełajowe, czyli back country, o szerokości podobnej do śladówek. Mają jednak metalowe krawędzie, chroniące przed uszkodzeniem.

W stylu łyżwowym natomiast narty biegowe są o 10-15 cm krótsze niż biegówki do stylu klasycznego, ale równie wąskie, i zawsze pozbawione łuski. W porównaniu do „klasyków” są też mniej wygięte w środkowej części, mają niższe noski i mniejsze taliowanie (zwężenie w środku). Są też sztywniejsze, i nie wymagają tak skomplikowanego smarowania, jak „klasyki” (na poślizg z przodu i z tyłu, a oddzielnie na odbicie), bo na całej długości smaruje się je parafiną.

Jak dobrać narty biegowe? Najpierw sztywność, potem długość

Narty do biegania dobieramy nie tylko do stylu jazdy i wzrostu, ale przede wszystkim do masy ciała narciarza wraz z ubraniem i oporządzeniem. Dlatego każdy producent nart biegowych określa przedziały wagowe dla poszczególnych długości i modeli nart biegowych. Osoby sprawnie biegające na nartach powinny wybierać narty sztywniejsze w swoim przedziale. Trzeba jednak uważać, aby nie przesadzić ‒ jeśli ktoś zaopatrzy się w biegówki zbyt sztywne, może mieć problemy z poruszaniem się, bo przy próbie odbicia nie będzie w stanie dość mocno dociskać je do śniegu. Na szczęście dobre sklepy ze sprzętem dysponują urządzeniami, które pozwalają precyzyjnie dobrać parametry nart.

Długość nart nie jest tak istotna jak ich sztywność, ale jednak warto w miarę możliwości dobrać narty do swego wzrostu. Długość biegówek do „łyżwy” obliczymy, dodając do wzrostu narciarza 5-10 cm, a nart do stylu klasycznego ‒ 10-20 cm. Jeśli nie możemy znaleźć nart dostosowanych do swojego wzrostu, wybierzmy raczej krótsze, ale dopasowane do wagi.

fot. Unsplash

Buty do narciarstwa biegowego

Buty narciarskie (https://allegro.pl/kategoria/sporty-zimowe-buty-narciarskie-256738) do klasycznego narciarstwa biegowego dobrze wspierają okolicę pięty i kostek. Początkujący oraz osoby, które okazjonalnie uprawiają ten sport, powinny szukać zwłaszcza modeli z grubszą wyściółką, zapewniającą stopom ciepło. Buty dla zaawansowanych są zwykle wyposażone są w cieńszą wyściółkę, są więc lżejsze. Mają też sztywniejszy zapiętek, co zapewnia lepsze przenoszenie energii. Z kolei buty do narciarstwa łyżwowego, z uwagi na duże obciążenia kostek, są sztywniejsze. To pozwala na ograniczenie utraty energii podczas jazdy i przekłada się na lepsze osiągi. Może się jednak zdarzyć, że ktoś jest miłośnikiem obu stylów biegania. Wówczas powinien się zaopatrzyć w buty combo. Też mają solidne wsparcie kostki, jak buty do „łyżwy”, ale nie są tak sztywne.

Niestety różne modele butów narciarskich mają również różne podeszwy, co sprawia, że są kompatybilne jedynie z określonymi typami wiązań. Dlatego buty i wiązania powinny stanowić nierozłączną parę. Natomiast rozmiar butów do narciarstwa biegowego należy dobiera tak, aby był od 0,5 do numeru większy od butów, jakich używamy do joggingu. Dzięki temu nie zabraknie w nich miejsca na ciepłe skarpety.

Jaki but, takie wiązanie

Obowiązuje zasada, że im węższe narty, tym węższe wiązania. Natomiast wybór wiązań do narciarstwa biegowego zależy od modelu butów i stylu biegania. Najważniejsze systemy wiązań to SNS (pasują do butów Salomon oraz Atomic), NNN, NIS (oba pasują do butów Rossignol, Fischer, Alpina oraz Madshus) oraz Turnamic. W pierwszym z nich but trzymany jest w wiązaniu płaską poprzeczką, natomiast pięta jest wolna. W drugim but jest przyczepiony do wiązań jedynie z przodu, co też umożliwia jazdę z wolną piętą. Turnamic to nowy system, w którym wiązania przytwierdzone są do buta punktowo (system Flowflex) co zapewnia nartom lepszą giętkość. Zaletą systemu jest też duża łatwość zapinania i regulacji.

Kaski narciarskie

Wśród współczesnych kasków narciarskich (https://allegro.pl/kategoria/sporty-zimowe-kaski-256723) są modele, które stanowią przegląd najnowszych technologii. Zewnętrzna powłoka może być wykonana z tworzyła ABS, które absorbuje uderzenia i wstrząsy. Kask może być też wyposażony w regulowany system wentylacji, oraz system umożliwiający zmienne dopasowanie kasku do głowy (ustawiamy ciaśniej podczas ekstremalnej jazdy, bo tak jest bezpieczniej, a luzujemy, gdy chcemy odpocząć i wpuścić pod spód trochę powietrza). Kask może też stanowić połączenie z goglami, co stanowi najwygodniejszą i najbardziej komfortową ochronę głowy i oczu. Ważne, aby był wygodny i dobrze dopasowany.

Narciarstwo biegowe: bez kijów ani rusz

Kije wydatnie wspomagają narciarza podczas biegu. W stylu łyżwowym powinny sięgać na wysokość uszu (0,89 x wzrost) narciarza, natomiast w stylu klasycznym ‒ do ramion (0,83 x wzrost). W razie wątpliwości praktycy radzą wybierać kije dłuższe. Kije dla początkujących są na ogół dość tanie, zwykle wykonane z aluminium, z luźnymi paskami. Te ze średniej półki cenowej wykorzystują kompozyt z dodatkiem lekkiego włókna węglowego. Zwykle mają ciasno przylegający pasek i anatomiczną rękojeść. Kije najwyższej klasy są wykonane w całości z włókna węglowego, co gwarantuje wytrzymałość i niską wagę. Niektóre są też obciążone w górnej części, co ułatwia wymach.