fot. Alex Green / Pexels
Zastanawiasz się, czym jest psychoterapia? A może zdecydowałeś się już na pierwszą wizytę, ale nie wiesz w jakim nurcie chciałbyś pracować? Z tego tekstu dowiesz się między innymi, dla kogo sprawdzi się psychoterapia, jakie są jej podstawowe założenia oraz jakie podejścia psychoterapeutyczne są najpopularniejsze
W czym pomaga psychoterapia?
Wokół psychoterapii narosło wiele mitów, które niestety są bardzo szkodliwe. Przede wszystkim, wiele osób wyobraża sobie, że terapeuta to starszy, siwy człowiek, który próbuje wyciągnąć z nas nasze najciemniejsze sekrety, podczas gdy my leżymy na kozetce i próbujemy się otworzyć. Nic z tych rzeczy. Podczas psychoterapii psycholog, czyli osoba posiadająca wykształcenie terapeutyczne lub psychologiczne, zazwyczaj też będąca po wielu kursach, buduje z pacjentem relację opartą na zaufaniu. Tworzy środowisko, w którym osoba uczęszczająca na terapię może swobodnie opowiedzieć o swoich trudnościach, problemach czy życiu. Następnie pacjent i terapeuta wspólnie tworzą obszary, na których odbywać się będzie praca podczas terapii.
Psychoterapia pomaga nie tylko osobom chorym psychicznie – to świetne miejsce dla każdego, kto chciałby lepiej poznać siebie, znaleźć miejsce, gdzie może się swobodnie otworzyć czy popracować nad tym, by lepiej radzić sobie w życiu codziennym. Dzięki psychoterapii wiele osób odzyskuje radość życia, nabiera pewności siebie oraz uczy się, jak rozwiązywać problemy – także te w relacjach. Terapia przynosi korzyści właściwie każdemu, kto się na nią zdecyduje, dlatego przed jej rozpoczęciem nie powinniśmy zastanawiać się, czy nasz problem jest wystarczająco poważny – ponieważ terapeuta nigdy tego nie ocenia. Jeżeli czujemy, że potrzebujemy jakiegokolwiek wsparcia – terapia jest do tego idealnym miejscem.
fot. Admiral General M. / Pexels
Psychoterapia – jak wygląda?
Obawy, jakie pojawiają się przed pierwszą wizytą u terapeuty są zupełnie normalne. W końcu jest to dla nas nowa sytuacja, z którą będziemy musieli się oswoić. Choć w zależności od nurtu terapii jej przebieg nieco się od siebie różni, kilka etapów pojawia się za każdym razem. Jest to między innymi:
1. Początek psychoterapii – na samym początku terapeuta gromadzi informacje o nas, pozwala nam na wyrażenie swoich obaw, buduje z nami relację i stara się, by zmniejszyło się nasze napięcie. Na początku przyzwyczajamy się do nowej sytuacji i otwieramy się przed nową osobą.
2. Etap wglądowy – to moment, gdy przyglądamy się wyuczonym przez nas schematom, zastanawiamy się, do czego miały one nam służyć i czy były one adekwatne. Szukamy też przyczyn problemów, analizujemy nasze doświadczenia i powoli zaczynamy się z nimi godzić.
3. Przygotowanie do zmiany zachowania – terapeuta próbuje wdrożyć w nasze życie nowe, zdrowsze wzorce zachowań, stara się szukać z nami rozwiązań problemów.
4. Utrwalanie zmian – to ostatni etap, gdy staramy się utrwalić to, czego nauczyliśmy się podczas psychoterapii. W tym momencie planujemy też terapię podtrzymującą.
fot. Cottonbro / Pexels
Nurty w psychoterapii – który wybrać?
W psychoterapii możemy wyróżnić kilka głównych nurtów, którymi posługują się terapeuci. Ponieważ różni psycholodzy pracują w różnych nurtach, warto wiedzieć, czym się charakteryzują, by wybrać najlepszy dla siebie. Zdecydowanie najpopularniejszym z nich jest podejście poznawczo-behawioralne. Zakłada ono, że pewne dysfunkcje w myśleniu prowadzą do dysfunkcjonalnych zachowań, dlatego pracując nad swoimi myślami, jesteśmy w stanie zmienić nasze życie. Na terapii poznawczo-behawioralnej pacjent dowiaduje się, jakie błędy w myśleniu popełnia oraz które z nich są dla niego niszczące i uczy się przekształcać znane mu schematy na bardziej pomocne w codziennym życiu. Osoba uczęszczająca na terapię szybko sama nabiera kompetencji, które pomagają jej w rozwiązywaniu problemów.
Inne podejście stosowane przez terapeutów w psychoterapii nazywa się psychoanalitycznym lub psychodynamicznym. Terapeuta stara się przeanalizować doświadczenia pacjenta z przeszłości, które w tym nurcie odgrywają kluczową rolę. Równie ważne jest pojęcie nieświadomości i podświadomości – zmiana w pacjencie następuje najczęściej poprzez odkrycie nieświadomych motywacji, którymi kierowaliśmy się podczas przeszłych wydarzeń. Nurt ten prawdopodobnie okaże się pomocny dla osób, które chcą rozwiązać swoje problemy z przeszłości lub zastanowić się nad schematami w swoim życiu, które powielają od lat.
Innym stosowanym podejściem jest tzw. podejście humanistyczne, w którym terapeuta pomaga pacjentowi odkrywać siebie – pracować nad tym, by rozwijał swój potencjał i niwelować przeszkody, które stoją na drodze w samorozwoju. Ten rodzaj terapii okaże się odpowiedni dla osób zagubionych, poszukujących sensu życia czy pewnej duchowej zmiany. Z kolei w podejściu systemowym podczas psychoterapii terapeuta skupia się na człowieku jako części systemu – społeczeństwa, rodziny, przyjaciół. Terapeuta pracuje najczęściej z kreślonymi członkami rodziny razem lub z każdym indywidualnie, wspólnie pomagając im rozwiązywać problemy. Spotkania odbywają się co kilka tygodni.
fot. Antoni Shkraba / Pexels
Psychoterapia – dla kogo?
Psychoterapia może okazać się doskonałym rozwiązaniem wielu problemów – nie jest ona przeznaczona tylko dla osób chorych psychicznie. Na terapie najczęściej zgłaszają się osoby, które:
• Przeżywają trudniejszy okres w swoim życiu
• Potrzebują partnera do rozmowy
• Czują problemy z pewnością siebie
• Przeżyły traumatyczne wydarzenia
• Obawiają się pewnych sytuacji w życiu
• Mają problemy w związku czy w relacjach
• Zauważyły pogorszenie nastroju
• Chcą popracować nad swoimi wadami
• Cierpią na wahania nastrojów
• Mają trudności z koncentracją
• Czują, że nie radzą sobie ze swoimi emocjami
• Zamartwiają się
fot. Alexandro David / Pexels
Ile trwa psychoterapia?
Czas trwania psychoterapii zależy od wielu czynników. Przede wszystkim od stanu, w którym się znajdujemy, rozpoczynając terapię, ale także od nurtu, w którym pracujemy, od naszej historii, jakości i ilości celów, jakie ustaliliśmy z psychoterapeutą i od tego, jak szybko zaczynamy robić postępy. Niektóre osoby czują się dużo lepiej już po kilku sesjach, czasami jednak rozpracowanie konkretnego problemu zajmuje od kilkunastu sesji do nawet kilku lat w przypadku np. chęci pracy nad zmianą swoich zachowań. W psychoterapii zdarzają się dni, podczas których czujemy się gorzej – czasem jest to jednak niezbędne do tego, by po czasie móc poczuć się lepiej.
