Monstera – rodzaje, uprawa i pielęgnacja
Roślina domowa, której korzenie wykorzystuje się do produkcji lin i koszy, a jej owoc jest jadalny
Monstera – roślina o trujących liściach i jadalnych owocach. Charakterystyczna ze względu na swoje pokaźne, podziurawione liście. Jest najczęściej wybierana na pierwszą z roślin domowych. Jaka w uprawie jest monstera? Co to za roślina i jakie są jej odmiany?
Kwiaty doniczkowe już od jakiegoś czasu królują we wnętrzach. Jednym z najbardziej popularnych jest monstera. Roślina ta opanowała nie tylko nasze mieszkania. Liść monstery dziurawej jest powszechnie znany jako motyw dekoracyjny. Widoczny jest na różnego rodzaju grafikach, okładkach zeszytów, tapetach, czy na koszulkach.
Monstera – odmiany
Najbardziej znaną rośliną domową jest monstera. Rodzaje tej grupy roślin nie są jednak tak rozpowszechnione jak królowa miejskiej dżungli – monstera dziurawa.
Monstera dziurawa (Monstera deliciosa) to roślina pochodząca z Meksyku. Porasta lasy tropikalne, gdzie żyje jako epifit. Z jej węzłów wyrastają długie korzenie powietrzne. Wczepia się nimi w powierzchnię drzew, po których się wspina. Monstera ma duże, sercowate i błyszczące liście, podziurawione jak szwajcarski ser. Jest silnie rosnącym pnączem i nawet w warunkach domowych potrafi osiągać pokaźne rozmiary, dlatego w jej uprawie stosuje się podpory.
Chociaż monstera jest rośliną trującą, wytwarza jadalne owoce, które są uznanym przysmakiem wśród lokalnej społeczności. Owoc monstery można skosztować i zakupić m.in. w Portugalii. Podobno przypomina w smaku mieszankę banana, ananasa i owoców egzotycznych.
Monstera – odmiany mniej znane
Monstera ‘Marmorata’ to jedna z najdroższych odmian kolekcjonerskich monstery dziurawej. Jej cena waha się w granicach od 350 zł do ok. 800 zł za sam pęd szczytowy lub cięty węzeł rośliny. Cała sadzonka to już koszt powyżej 1000 zł, bliżej granicy 2 tys. zł.
Cechą charakterystyczną, która wabi pasjonatów roślin i kolekcjonerów są jej wielokolorowe, marmurkowe liście. Każdy liść jest niepowtarzalnie ubarwiony w pstrokate żółto-zielone wzory. Może się na nim znaleźć kilka barw jednocześnie – różne odcienie żółci, kremu i zieleni.
Monstera ‘Monkey Mask’ jest niewielką odmianą, tego pnącza. Ma lekko pofałdowane, sercowatokształtne i wydłużone liście. Mają one jasnozieloną barwę i są silnie podziurawione.
Monstera Monkey w warunkach domowych dorasta maksymalnie do 1m długości. Najlepiej prezentuje się w wiszących donicach i kwietnikach, gdzie jej pędy mogą swobodnie zwisać, tworząc zjawiskowe kaskady.
Inne znane odmiany monstery to: Monstera karstenianum, Monstera deliciosa ‘Variegata’, Monstera ‘Minima’, Monstera pinnatipartita, Monstera deliciosa ‘Thai Constellation’, Monstera deliciosa ‘Green on Green’, Monstera siltepecana, Monstera ‘Esqueleto’, Monstera standleyana ‘Variegata’, Monstera dubia .
Monstera – jak dbać?
Zapraszając do domu rośliny powinnaś zapoznać się z podstawowymi zasadami ich uprawy. Właściwe stanowisko, odpowiednia ilość wody i rodzaj podłoża to czynniki, na które należy zwrócić uwagę. Każda z roślin jest wyjątkowa i tak samo wyjątkowe będą warunki jej uprawy. Jedną z prostszych w uprawie roślin domowych jest monstera. Jak dbać o to roślinne monstrum?
Jakie wymagania ma monstera? Pielęgnacja w domu i w ogrodzie
Mało kapryśna w uprawie jest Monstera deliciosa. Pielęgnacja rośliny nie jest skomplikowana i opiera się na podstawach hodowli roślin. Z tego powodu monstera jest bardzo często wybierana przez początkujących w uprawie roślin doniczkowych.
Zapomniana, niepodlewana monstera prawdopodobnie przetrwa długo, pod warunkiem, że nie zaatakują jej szkodniki.
Mało kto wie, że monsterę można hodować również w ogrodzie, jak jest to robione w krajach o cieplejszym klimacie. Jednak na zimę trzeba by było wykopać roślinę . Dlatego w Polsce hoduje się ją jedynie w domu lub latem wystawia na taras donicę, w której rośnie monstera. Pielęgnacja takiej rośliny różni się jedynie tym, że trzeba ją częściej doglądać w poszukiwaniu szkodników. Prawdopodobnie będzie ona wymagała również większej ilości wody.
Pielęgnacja monstery – zabiegi podstawowe :
- dobór odpowiedniego stanowiska – światło rozproszone,
- dopasowanie podłoża – żyzne, przepuszczalne,
- odpowiednie nawodnienie – rzadko, po całkowitym przeschnięciu podłoża aż do jego nasiąknięcia,
- stosowanie nawozów do roślin zielonych – w okresie od wiosny do jesieni wraz z podlewaniem,
- obserwacja rośliny w poszukiwaniu szkodników – oglądamy całą roślinę: pędy, liście i ich spody, najlepiej przy każdym podlewaniu,
- czyszczenie liści z kurzu – kurz wycieramy przy pomocy mokrej szmatki lub nasączonego wodą wacika,
- przesadzanie – w okresie wiosennym, kiedy roślina zaczyna „wychodzić” z doniczki.
Zobacz też:
Hortiterapia – magiczna moc roślin. Jak rośliny pozytywnie wpływają na zdrowie?
Jak podlewać monsterę?
Każdy gatunek ma swoje wymagania co do ilości wody, którą jest podlewany. Niemniej ważna jest też częstotliwość podlewania oraz jakość wody, której używamy. Jak podlewać monsterę by bujnie i zdrowo rosła?
Monstera deliciosa – podlewanie
Niewybredna co do wody jest monstera. Podlewanie rośliny nie powinno być częste – wystarczy zrobić to raz w tygodniu. Im większa doniczka, tym obficiej nawadniamy, lejąc wodę po całym podłożu. Przed podlaniem koniecznie sprawdź, czy podłoże dostatecznie przeschło. Poziom wilgotności sprawdzaj przy pomocy zanurzonego w ziemi palca wskazującego lub używając urządzenia do pomiaru wilgotności gleby. Jeżeli podłoże jest wciąż wilgotne, wstrzymaj się aż do jego całkowitego wyschnięcia.
Nieco mniej wody potrzebuje Monstera Monkey. Podlewanie musi być proporcjonalne do wielkości rośliny i doniczki.
Częstotliwość w podlewaniu powinna być zachowana dla zdrowia i dobrej witalności rośliny. Monstera nie jest jednak obrażalskim typem. Gdy o niej zapomnisz, nie uschnie od razu. Gorzej jest w przypadku, gdy ją przelejesz – wtedy mogą ją zaatakować choroby grzybowe.
Jakość wody w przypadku monstery również nie jest specjalnie ważna. Nie reaguje negatywnie na wodę z kranu tak, jak np. calathea. Warto jednak używać do podlewania wody odstanej lub deszczówki.
Monstera: podlewanie zimą
Jesień to czas, kiedy rośliny zaczynają spowalniać i przechodzić w stan spoczynku. Ich wzrost zostaje zahamowany, zmniejszają się ich wymagania wodne i pokarmowe.
Zimą monsterę podlewaj raz na dwa tygodnie lub rzadziej, w zależności od warunków panujących w mieszkaniu i szybkości przesychania gleby.
Stanowisko dla monstery
Monstera: stanowisko. Gdzie powinna stać monstera?
Silne nasłonecznienie to coś, czego z pewnością nie polubi monstera. Jakie stanowisko będzie dla niej odpowiednie?
Monstery w warunkach naturalnych porastają dolne partie lasów. Pną się po drzewach w poszukiwaniu słońca. Promienie, które do nich docierają dają światło rozproszone. Roślinom to bardzo odpowiada. Wykształciły odpowiedni system wcięć i dziur, który pozwala na wyłapanie maksymalnych ilości światła.
W mieszkaniu roślinie należy zapewnić podobne warunki. Najlepiej ustawić ją z dala od okna południowego. Silne światło jakie tam napotka może spowodować poparzenia liści. Odpowiednim miejscem dla monstery jest parapet okna wschodniego. Jest to miejsce jasne, bez bezpośredniego światła słonecznego.
Monstera nie ma wygórowanych wymagań co do miejsca, w cieniu również sobie poradzi. Możesz poczuć się wtedy zawiedziona z powodu małej ilości nacięć jej liści.
Masywność i silny pokrój to cechy, którymi charakteryzuje się monstera. Gdzie postawić ten duży kwiat? Monstera jest potężnym pnączem, dlatego wymaga równie silnej i stabilnej podpory. Najlepsze będą paliki z włókna kokosowego lub sztywne paliki modułowe do wypełnienia mchem torfowcem. Roślina z łatwością będzie mogła wczepić się w nie swoimi korzeniami. Z czasem wzrostu i ciężaru rośliny, powinnaś wymienić paliki na większe, a gdy są bardzo niestabilne przymocować je np. do ściany przy pomocy haczyka i żyłki.
Korzenie monstery są długie, grube i silne. W Peru wykorzystuje się je do produkcji lin, a w Meksyku wyplata się z nich kosze.
Może cię zainteresować:
Zioła na odchudzanie – przyspieszenie metabolizmu
Jaka ziemia do monstery? Podłoże dopasowane do warunków
Jednym z ważniejszych warunków jakie należy zapewnić roślinie jest odpowiednie podłoże. Monstera preferuje podłoże żyzne i przepuszczalne.
Monstera. Jakie podłoże umożliwi jej zdrowy wzrost? Jaka ziemia do monstery jest najlepsza?
Monstery do zdrowego wzrostu wymagają żyznej gleby o lekko kwaśnym odczynie (pH 5,5-6,5).
Gleba powinna być luźna o dużej przepuszczalności i dobrym dopływie powietrza.
Niezwykle ważny jest również odpowiedni dobór doniczki. Najlepszym wyborem jest taka, która ma dziurki w swoim dnie. Na dole koniecznie umieść drenaż. Może być to keramzyt, kamienie lub potłuczone kawałki ceramiki.
Najbardziej odpowiednią glebę do monstery znajdziesz w dobrze zaopatrzonych sklepach ogrodniczych lub internetowych sklepach z roślinami doniczkowymi. Możesz tam kupić dobrej jakości glebę do roślin zielonych lub taką specjalnie dedykowaną monsterom. W specjalistycznych sklepach ogrodniczych znajdziesz również komponenty do samodzielnego przygotowania mieszanek glebowych.
Takich samych warunków uprawowych jak monstera dziurawa, wymaga monstera Monkey. Podłoże roślin rodzaju monstera powinno być luźne. Najlepszy jest bigos. Co to jest i jak go zrobić?
Jak rozmnażać monsterę?
Często marzeniem prawdziwej fanki roślin jest wyhodowanie w domu własnej dżungli. Zrozumiałe jest, że chce, by jej rośliny rosły bujnie i by było ich jak najwięcej.
W jaki sposób zagęścić kwiat monstera? Rozmnażanie rośliny – jak to robić prawidłowo?
Monstera: rozmnażanie z liścia krok po kroku
- Przygotuj naostrzony i czysty sekator.
- Wybierz zdrowy i silny pęd rośliny. Ważne, by z węzła wychodził korzeń powietrzny.
- Utnij pęd pod kątem 45° ok 2-2,5 cm pod wybranym węzłem.
- W celu uzyskania sadzonki szczytowej utnij górny węzeł z liściem.
- By otrzymać sadzonki łodygowe utnij dłuższy pęd i potnij go na kawałki.
Monstera: rozmnażanie w wodzie
- Uciętą sadzonkę pędową odłóż na min. 2 h by miejsce cięcia przeschło i zasklepiło się. Możesz ją odkazić węglem aktywnym lub cynamonem.
- Przygotuj czyste naczynie z miękką, przefiltrowaną wodą i włóż do niego przygotowane sadzonki.
- Postaw naczynie w widnym miejscu.
- Wymieniaj wodę na świeżą co 2-3 dni.
- Po około 2-3 tygodniach roślina jest gotowa do umieszczenia w podłożu.
Monstera – choroby i szkodniki
Ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym w uprawie roślin doniczkowych jest regularne oglądanie ich pędów liści i gleby. Pozwoli to na szybkie wykrycie chorób i szkodników, które mogą zaatakować roślinę.
Majestatyczna monstera – szkodniki, które ją atakują
Na szczęście na tej roślinie rzadko znajdziesz szkodniki. Monstera najczęściej atakowana jest przez wełnowce, tarczniki, wciornastki i przędziorki. Jest to na tyle nieczęste zjawisko, że nie należy się specjalnie martwić. Monstera jest odporną na szkodniki rośliną i prędzej przejdą one na nią z innej rośliny, niż złapie je sama.
W przypadku pojawienia się szkodników możesz spróbować usunąć je mechanicznie za pomocą mieszanki wody, denaturatu i płynu do naczyń lub szarego mydła. Odpowiednie proporcje to: 2 łyżki denaturatu i kilka kropel płynu lub 20g szarego mydła na litr wody. Kiedy to nie pomoże, zastosuj odpowiednie środki przeciw szkodnikom.
Monstera choroby grzybowe
Częstą przypadłością, która dotyka monstery są choroby grzybowe. Nieładnie wyglądające plamy i zacieki na liściach świadczą o zarazie grzybowej, która dotknęła rośliny.
Na jakie choroby cierpi monstera? Choroby liści, które najczęściej jej dotykają to plamistość liści filodendronu : alternarioza i antraknoza.
Alternarioza objawia się ciemnobrązowymi wodnistymi plamami, wokół których pojawia się żółta obwódka.
Antraknoza to brązowe plamy, które pojawiają się na najmłodszych liściach. Plamy powiększają się i rozchodzą na pędy i starsze liście rośliny. Z czasem zaczynają się kruszyć. Na powierzchni mogą być widoczne czarne punkty – zarodniki grzyba.
Zgnilizna korzeni i podstawy pędu to inna choroba monstery wynikająca z jej przelania. Liście chorej monstery zaczynają żółknąć a podstawy pędów brązowieją i miękną. Korzenie monstery gniją i rozpadają się.
Monstera – żółte liście
Kwiat monstera. Żółte liście będące skutkiem przelania rośliny.
Jedną z najczęściej występujących dolegliwości monstery są żółte liście. Nie jest to jednak objaw skazujący roślinę na stracenie, gdyż są to silne kwiaty o dużej witalności. Odporność rośliny zależy od tego, w jakiej kondycji jest twoja monstera. Żółte plamy występujące na liściach mogą świadczyć o żerowaniu szkodników lub chorobie grzybowej. Warto zatem dobrze zatroszczyć się o roślinę, by uniknąć nieproszonych gości.
Sprawdź koniecznie:
Tańczące rośliny i świecące grzyby – czyli fascynujący świat przyrody
Dlaczego monstera ma żółte liście?
Uporczywym problemem, który może się pojawiać w uprawie roślin domowych są żółte liście. Monstera jako jedna z bardziej odpornych na niesprzyjające warunki, rzadko zapada na choroby. Jest za to wrażliwa na przelanie, które objawia się żółknącymi liśćmi.
W skutek przelania i zbyt późnej reakcji roślinę mogą zaatakować choroby grzybowe. Dlatego bardzo ważna jest odpowiednia pielęgnacja.
Monstera: żółte liście. Co zrobić?
Kiedy zauważysz u swojej monstery niepokojące objawy pierwsze, co powinnaś zrobić to dokładne obejrzenie rośliny. Sprawdź jej pędy, liście oraz ich spody w poszukiwaniu szkodników. Jeżeli ich nie dostrzeżesz możliwe, że przelałaś swoją roślinę.
W przypadku, gdy zauważysz żerujące szkodniki zastosuj odpowiedni insektycyd. Pamiętaj, by chemicznych środków ochrony roślin używać w miarę możliwości na zewnątrz. Kiedy jest to niemożliwe, spryskuj roślinę w miejscu, gdzie nadmiar środka będzie łatwo sprzątnąć. Po wykonaniu zabiegu, wywietrz pomieszczenie.
Jeśli liście żółkną z uwagi na przelanie, jak najprędzej przesadź roślinę do nowego podłoża. Zniszczone liście usuń, by uniknąć ataku grzybowego. Gdy roślina zdążyła już zachorować, pozbądź się porażonych chorobą liści i podlej roślinę dedykowanym środkiem grzybobójczym.