Kluczowe aspekty w rzucaniu palenia

Rzucenie palenia to jedna z najtrudniejszych decyzji w życiu niemal każdego palacza. Nikotyna uzależnia tak silnie, że rozstanie się z nałogiem to ogromne wyzwanie. Jak wskazują badania statystycznie dopiero ósma próba rzucenia palenia kończy się sukcesem. Nie musi tak być. Dowiedz się na co powinno się zwrócić uwagę, gdy pragnie się skutecznie zerwać z papierosami.

fot. fotolia

Uzależnienie od tytoniu jest chorobą
Rzucając palenie trzeba pamiętać, że zespół uzależnienia od tytoniu, to choroba, którą można skutecznie wyleczyć. Schorzenie to, już wiele lat temu wpisano do Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób prowadzonej przez Światową Organizację Zdrowia. Aby przestać palić należy zdać sobie sprawę z tego, że papierosy uzależniają podwójnie: zarówno biologicznie, jak i psychicznie.

Uzależnienie biologiczne
Nikotyna to substancja psychoaktywna, która ma moc oddziaływania na centralny ośrodek nerwowy i odpowiada za wystąpienie uzależnienia fizycznego. Każdy człowiek posiada w mózgu receptory nikotynowe od urodzenia. Po zapaleniu papierosa receptory te są regularnie podrażniane. Z upływem czasu i wraz z kolejnymi dawkami nikotyny palacz przyzwyczaja się do pobudzających właściwości przyjmowanej substancji – podniesienia ciśnienia tętniczego i ogólnego ożywienia, a osiągnięcie odpowiedniej dawki nikotyny we krwi powoduje przyjemność. Jednak by pobudzenie trwało trzeba zapalić kolejnego papierosa. W miarę gdy pali się częściej i bardziej regularnie, mocniej drażni się receptory w mózgu, a one z kolei zaczynają silniej sygnalizować, że potrzebują coraz większej dawki nikotyny, aby móc działać. Dlatego też palacze palą częściej i więcej i nie potrafią przestać. Co ważne, nikotyna we krwi wcale nie sprawia, że osoby palące są bardziej zmobilizowane do działania lub że potrafią lepiej skupić się na wykonywanych zadaniach. Palacz, aby odczuć poziom pobudzenia i koncentracji porównywalny z niepalącymi, musi regularnie przyjmować kolejne porcje nikotyny.

Uzależnienie psychiczne
Oprócz uzależnienia biologicznego, papierosy wywołują też zmiany w ludzkiej psychice. Przede wszystkim palenie tytoniu staje się przyzwyczajeniem, rytuałem, łączy się z określonymi czynnościami z codziennego życia. Przykładowo, palacze często nie wyobrażają sobie wypicia kawy bez zapalenia papierosa, bądź kojarzą palenie ze spacerem na przystanek autobusowy, gdy rano zmierzają do pracy. Nierzadko też uważają, że palenie pomaga im rozładować stres i nagromadzone przykre emocje. Jest to nieprawdą ze względu na pobudzające właściwości nikotyny. Choć sama czynność palenia potrafi odwrócić uwagę od źródła napięcia.

Rzuć palenie walcząc z uzależnieniem dwutorowo
Wiedząc, że uzależnienie od tytoniu ma aspekt biologiczny i psychologiczny, decydując się na rzucenie palenia, powinno się działać dwutorowo. Samo odstawienie nikotyny sprawia, że organizm przejawia typowe skutki odstawienia takie jak: chęć zapalenia, rozdrażnienie, irytację, niepokój, zaburzenia snu czy apetytu. Obecnie jest wiele metod, które pomagają łagodzić te objawy, m.in. lekarstwa zawierające cytyzynę lub wareniklinę. Blokują one nikotynowe receptory w mózgu i sprawiają, że osoba rzucająca palenie nie tylko nie ma ochoty zapalić kolejnego papierosa, ale papieros nie smakuje jej już tak dobrze jak wcześniej. Można też przyjmować preparaty zawierające nikotynę, np. pastylki, gumy, plastry. Pomagają one zmniejszać systematycznie i w sposób zaplanowany ilość nikotyny dostarczanej organizmowi. Rzucanie palenia jest kwestią indywidualną, dlatego każda osoba paląca musi znaleźć swój sposób na zerwanie z nałogiem.

Ponadto należy walczyć z uzależnieniem psychicznym. Na początku warto przyjrzeć się swoim przekonaniom dotyczącym palenia i rzucania nałogu. Powinno się pomyśleć o tym, co nas skłania do palenia i dlaczego chcielibyśmy rozstać się z nałogiem. Palacze mają bardzo wiele obaw związanych z wyjściem z uzależnienia. Boją się, że nie będą sobie potrafili poradzić po odstawieniu papierosów, że ich masa ciała wzrośnie, że nie będą umieli inaczej niż zapaleniem zareagować w stresowych sytuacjach itp. Najlepiej te obawy sobie uświadomić. Trzeba także zidentyfikować jak najwięcej momentów z codziennego życia, które kojarzą się z paleniem i zastanowić się jak pragnie się papierosy w tych sytuacjach zastąpić. Każdy znajduje inny sposób na pokonanie chęci sięgnięcia po papierosa, która po pojawieniu się zostaje w naszych głowach około 2-3 minuty. Należy odwrócić uwagę od palenia i skupić się na czymś innym. Może się to udać dzięki pisaniu SMS-ów, dzwonieniu do starych znajomych, sięgnięciu po zdrową przekąskę.

Nie bój się prosić o pomoc w rzucaniu palenia
Pomoc w rzuceniu palenia oferują punkty Ogólnopolskiej Sieci Pomocy Palącym prowadzone przez Centrum Onkologii lub Telefoniczna Poradnia Pomocy Palącym (801 108 108). Pracujący tam konsultanci pomagają dobrać indywidualny plan rzucenia palenia, udzielają psychologicznego wsparcia i odpowiadają na wszystkie pytania. Więcej informacji znajduje się też na stronie internetowej www.jakrzucicpalenie.pl.