Prawidłowy puls – jakie są normy tętna? Za wysokie i za niskie tętno – przyczyny

Prawidłowe tętno to oznaka zdrowia. Zmienia się w ciągu dnia, kiedy jesteśmy w spoczynku i w ruchu, dlatego istnieją różne jego prawidłowości. 

– Świadoma swojego ciała kobieta powinna odczuwać wzrost tętna i zaburzenia pracy swojego serca, gdyż jest to jeden z podstawowych sposobów oceny stanu zdrowia

– uważają specjalistki z zakresu kobiecego stresu, dr Małgorzata Jachacz-Łopata i dr Daniela Milka.
Dowiedz się, czym dokładnie jest tętno, jak można je samemu obliczyć i czym charakteryzuje się wysoki oraz niski puls

Co to jest tętno (puls) i czym się różni od ciśnienia krwi?

Zacznijmy od wyjaśnienia, co to jest tętno. Wskazuje ono ile razy w ciągu minuty następuje przepompowanie krwi przez serce. Dzieje się to szybko, a my słyszymy albo odczuwamy (po przyłożeniu dłoni, np. do nadgarstka) tylko charakterystyczne uderzenie. Co to może dla nas oznaczać? Tętno zależy od wieku, trybu życia, przyjmowanych leków, a czasami stanu zdrowia. Nie należy mylić co to jest tętno i ciśnienie krwi. Ciśnienie krwi to siła, z jaką przepływa ona przez naczynia krwionośne i podlega też, m.in. aktywności fizycznej, zmianom emocjonalnym albo związanych z wiekiem itp. Puls inaczej nazywamy tętnem. Zobaczmy teraz, jak je zmierzyć.

Jak zmierzyć (obliczyć) tętno?

Istnieją dwa sposoby na to, jak mierzyć tętno. Możemy użyć pulsoksymetru (urządzenie do pomiaru pulsu i wysycenia krwi tlenem) albo ciśnieniomierza, który podaje też wynik pulsu. Warto wiedzieć, jak można samemu obliczyć tętno. Wystarczy przyłożyć palec, albo do tętnicy szyjnej z bocznej strony szyi, albo do tętnicy promieniowej na zgięciu nadgarstka. Przytrzymujemy palec i przez 15 sekund mierzymy tętno. Jak odmierza się czas? Możemy użyć stopera w telefonie i obserwować go, podczas gdy mierzy się tętno. Liczbę, która nam wyjdzie mnożymy razy 4. Wiedząc, jak zmierzyć tętno możemy sprawdzać je zawsze i wszędzie i mieć pod kontrolą.

– Warto mierzyć ciśnienie w spokojnym, bezpiecznym otoczeniu, ponieważ w gabinecie często możemy odnotować jego wzrost, związany z chwilowym stresem odbywania samej wizyty lub tzw. efektem „białego fartucha”

– dowiadujemy się z książki „Wdech-Wydech” dr Danieli Milki i dr Małgorzaty Jachacz-Łopaty.

Jakie powinno być prawidłowe tętno – normy

60-100 uderzeń na minutę to przedział dla dorosłego człowieka wskazujący jakie jest prawidłowe tętno. Średnio tętno krwi u zdrowej kobiety powinno wynosić około 70 uderzeń na minutę (ang. bpm – bites per minute).

– Tętno u kobiety zrelaksowanej, mającej dobrą formę fizyczną, będzie niższe niż u osoby przewlekle zestresowanej, niepotrafiącej świadomie się odprężyć

– przypominają lekarki w książce „Wdech-Wydech”.

 

To jakie powinno być tętno zależy przede wszystkim od wieku. Im jesteśmy starsi, tym tętno jest niższe. Podobne tętno co dorośli będzie miała młodzież. Dzieci powinny mieć puls ok. 100 uderzeń na minutę. Jakie tętno jest prawidłowe dla kobiet w ciąży? Może wynosić od 80 do 90 ud./min. Organizm dostarcza też składniki odżywcze do płodu i stąd wyższe tętno. U osób starszych puls powinien wynosić ok 60. uderzeń na minutę. Podane wartości dotyczą pulsu spoczynkowego. Kiedy jesteśmy w ruchu puls rośnie. Kiedy mierzymy i wychodzi nam więcej niż tyle ile według przedziału powinno wynosić nasze tętno, mówimy o tachykardii, a kiedy mniej – o bradykardii.

Wysokie tętno – co oznacza, przyczyny, leczenie

Co oznacza wysokie tętno? Wystarczy stres, atak paniki, wysiłek fizyczny, nadmiar kawy lub herbaty i już tętno znacząco się podnosi. Nie jest to powód do niepokoju. Ale kiedy mamy wysokie tętno, bez wyraźnej przyczyny albo ten stan długo się utrzymuje, warto podpytać lekarza co to oznacza.

 

Wysokie tętno możemy sami obniżyć naturalnymi sposobami. Jeśli przeżywamy mnóstwo stresu, zastosujmy techniki relaksacyjne, wyciszmy się. Warto oderwać się od codziennych obowiązków i odpocząć. Cenny będzie spacer albo medytacja. Mając wysokie tętno warto też dobrze się nawadniać.

Sprawdź:

Nietypowy sposób na zrelaksowanie się z metodą Wima Hofa

 

– Jedną z technik pozwalających nam sprawdzać stan pobudzenia psychofizycznego, jest pomiar tętna. […] Po tym pomiarze, siedząc prosto na piętach lub na krześle, przenieś jedną dłoń na serce, a drugą na brzuch. Nie potrzebujesz już zegarka. Teraz nie interesuje cię wynik, ale czucie rytmu serca. Liczysz oddechy od 1 do 10 i od 10 do 1, jednocześnie cały czas dotykając dłonią klatce piersiowej. Spróbuj się skoncentrować tylko na oddechu i biciu serca. Ta technika uspokoi cię i pozwoli zintegrować oddech, ruch klatki piersiowej w tej czynności oraz tętno. Bicie serca jest bardzo uspokajającym rytmem

– radzą dr Milka i dr Jachacz-Łopata.

A tutaj o tym, jak…

Jak istotne jest prawidłowe oddychanie, aby się zrelaksować

 

Co robić kiedy naturalne metody zawodzą? Istnieją leki, które mogą pomóc, ale należy się udać po poradę do lekarza. On najlepiej doradzi, jak zbić wysokie tętno w naszym konkretnym przypadku. Zbada też, co powoduje niepokojące nas wysokie tętno. Być może jest skutkiem jakiejś choroby i dzięki odkryciu przyczyny, będzie mógł zastosować właściwe leczenie.

Niskie tętno – przyczyny, zagrożenia i jak podwyższyć

Średnio wartość ciśnienia skurczowego nie powinna przekraczać 135, a rozkurczowego 85 u zdrowej osoby. Jeśli mamy za niskie tętno warto wiedzieć jak je podwyższyć. Pamiętajmy, że u sportowców występuje ono naturalnie obniżone. Jeśli to nas nie dotyczy zastanówmy się, czy zażywane leki mogą je powodować. Obniża się też w czasie snu albo gdy następują spadki ciśnienia atmosferycznego, co oznacza niskie tętno u nas.

 

Mając za niskie tętno możemy podwyższyć je pijąc kawę albo inny napój z kofeiną. Co robić jeśli takie tętno utrzymuje się bez wyraźnej przyczyny? Nieleczona bradykardia —  czyli stan, kiedy serce kurczy się wolniej niż 60 razy w ciągu minuty, to przykład jak niskie tętno zagraża życiu, bo może spowodować nawet zemdlenie. Najczęściej wywołuje ją regularny intensywny wysiłek. U starszych osób wszczepiane są stymulatory serca, aby lepiej radziły sobie z niskim ciśnieniem.

– Zazwyczaj zaburzenia poziomu wartości ciśnienia będą się wiązać z dodatkowymi objawami, tj.: bóle i zawroty głowy, omdlenia, mdłości, wymioty zaburzenia wzroku, szumy w uszach. Konieczna jest wtedy konsultacja lekarza

– ostrzegają autorki „Wdech-Wydech”.

 

Warto wiedzieć, na co zwrócić uwagę — co wskazuje, że możemy mieć niskie tętno. Do objawów należy osłabienie fizyczne, zawroty głowy, duszności i zaburzenia koncentracji. Niskie tętno może też wskazywać na zaburzenia metaboliczne albo inne choroby. O to jaka jest przyczyna warto zapytać lekarza, szczególnie kiedy tętno jest za niskie i z tego powodu odczuwamy objawy, przez które trudno nam funkcjonować na co dzień.

Tętno po wysiłku – jak się zmienia i jakie powinno być?

Uprawiając sport powinniśmy mieć na uwadze, jakie powinno być tętno po wysiłku. Zmienia się ono zasadniczo. W zależności jakie ćwiczenia wykonujemy i im więcej ćwiczymy, tym jest wyższe nasze tętno, bo po wysiłku ono rośnie. Jeśli nasze ćwiczenia są umiarkowane, a tętno gwałtownie wzrasta i osiąga wysokie wyniki, należy zmniejszyć intensywność ćwiczeń albo nawet z nich zrezygnować, bo jest to znak, że coś się dzieje nie tak i trzeba odpocząć.

 

Dlaczego po wysiłku fizycznym mamy szybsze tempo? Rośnie zapotrzebowanie mięśni na energię i tlen przy przemianie materii, dlatego krew krąży po organizmie szybciej i z tego powodu też tętno ulega podwyższeniu. Istnieje sposób na to, jak obliczyć swoje maksymalne tętno wysiłkowe czyli najwyższy, prawidłowy puls jaki nasz organizm może osiągnąć.

 

Zmienia się tętno w zależności od naszego wieku także podczas wysiłku fizycznego, dlatego obliczamy maksymalne tętno odejmując swój wiek od liczby 220. Kiedy odejmiemy maksymalne tętno od spoczynkowego, otrzymamy maksymalny zakres pracy naszego serca (o spoczynkowym za chwilę). Im więcej ćwiczymy tym nasz puls bardziej zbliża się do tego jakie tętno mają sportowcy — widocznie obniżonego w czasie spoczynku, bardziej od innych osób, bo serce jest wydajniejsze.

Tętno spoczynkowe – jak mierzyć i jaka jest norma?

Mając świadomość, jak obliczać tętno, wiemy też, jak mierzyć tętno spoczynkowe, bo sposób wcale się nie różni. Aby wynik był najbardziej dokładny, należy zrobić to rano, od razu po przebudzeniu, jeszcze przed wstaniem z łóżka. Wtedy otrzymujemy wynik swojego najniższego pulsu, osiąganego w ciągu dnia.

 

Jakie powinno być tętno spoczynkowe? U osób, które prowadzą siedzący tryb życia granica wynosi ok. 60-80 na minutę. Organizm bardziej wysportowany będzie miał niższe tętno i może mieścić się w zakresie 40-60 uderzeń w ciągu minuty. Jeśli wynosi ono więcej niż 80 uderzeń, warto zastanowić się jak je obniżyć. Wysokie tętno spoczynkowe może oznaczać problemy z nadciśnieniem albo używkami.

 

Pamiętajmy, że jak się mierzy tętno spoczynkowe, dzień wcześniej nie powinno się przeprowadzać intensywnego treningu, który może zniekształcać wynik. To jakie mamy tętno spoczynkowe zależeć może zarówno od stanu zdrowia, jak od uwarunkowań genetycznych. Norma więc jest w stanie u każdego nieco się wahać.