
fot. Elizaveta Galitckaia / Shutterstock
Osoby uczulone na pyłki roślin, sierść zwierząt czy roztocza doskonale znają z własnego doświadczenia nieprzyjemne objawy alergii. Coraz więcej osób jest uczulona na te lub inne czynniki, co wiąże się z zanieczyszczeniem środowiska i zmianami klimatycznymi [1]. Warto wiedzieć, jak powstają alergie i jak sobie z nimi skutecznie radzić
Jak powstają alergie i jakie są ich rodzaje?
Alergie to reakcja organizmu na czynniki rozpoznawane przez układ odpornościowy jako antygeny. Powoduje to szereg procesów obronnych, w tym przede wszystkim wyrzut histaminy, co z kolei prowadzi do pojawienia się stanu zapalnego i objawów, takich jak wysypka, pokrzywka, nieżyt nosa, kichanie, skurcz oskrzeli czy świąd nosa i oczu.
Wyróżnia się kilka rodzajów alergii:
• Uczulenia powodowane przez alergeny wziewne, głównie pyłki roślin (traw, chwastów, zbóż, drzew; alergia na pyłek kwiatów ozdobnych jest rzadka), ale także zarodniki pleśni i grzybów przenoszone przez wiatr, które z łatwością dostają się do nosa, oczu i oskrzeli [2]. Do alergenów wziewnych należą też roztocza kurzu domowego oraz substancje wydzielane przez zwierzęta i lateks.
• Alergie pokarmowe, np. na truskawki, banany czy jabłka; co ciekaw,e alergia na pyłki roślin może iść w parze z uczuleniem na niektóre pokarmy – mówimy wówczas o reakcji krzyżowej [2]. Alergia na lateks także może wywołać reakcję krzyżową, np. po zjedzeniu banana, kiwi, pomidorów, ziemniaków lub awokado.
• Alergie kontaktowe, na przykład na metal czy substancje chemiczne.
Każdy kontakt z alergenem powoduje wyrzut histaminy, a w odpowiedzi na niego – stan zapalny. Do charakterystycznych objawów alergii wziewnych, które są najczęstsze, należą problemy z oddychaniem (duszności, suchy kaszel, uczucie zatkanego nosa) oraz wodnisty katar, swędzenie i zaczerwienienie oczu.
Alergia na pyłki roślin i drzew nasila się w porze ich kwitnienia oraz w słoneczne i wietrzne dni, kiedy pyłków jest więcej w powietrzu, alergia na kurz czy sierść/ mocz zwierząt może pojawiać się przez cały rok, przy każdym kontakcie z alergenem.
Jak walczyć z alergią?
Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania objawom alergii byłoby unikanie kontaktu z alergenami, ale nie zawsze jest to możliwe. Mamy z nimi styczność zarówno na zewnątrz (pyłki roślin), jak i we własnych mieszkaniach (roztocza kurzu, ale także pleśnie i zarodniki grzybów, sierść zwierząt). Dlatego najrozsądniejszą formą walki z alergią jest przyjmowanie zapisanych przez lekarza (po rozpoznaniu typu alergii) leków [3]. Obecność niektórych alergenów w mieszkaniach można jednak redukować poprzez proste sposoby, takie jak gruntowne i częste sprzątanie [2], wietrzenie pomieszczeń (nie dotyczy to alergii na pyłki, które dostają się z zewnątrz) oraz stosowanie sprawdzonych filtrów powietrza. Skutecznym sposobem walki z alergią jest też immunoterapia alergenowa, popularnie nazywana odczulaniem [4]. Zmniejsza ona wrażliwość organizmu na alergen, ale na efekty trzeba poczekać nawet kilka miesięcy.
Leki na alergie
Na alergie najczęściej stosuje się leki przeciwhistaminowe, które blokują reakcję alergiczną i stan zapalny [5]. Większość leków przeciwalergicznych można kupić bez recepty. Mogą mieć one postać tabletek, maści, kropli lub sprayu.
Dobrym wyborem na nosowe alergie (katar i świąd nosa) jest Nasometin Control*, steryd donosowy w formie sprayu, zawierający glikokortykosteroidy. Jest on łatwy w aplikacji i z łatwością zmieści się w kieszeni czy torebce. Aplikuje się go raz na dobę. Nasometin Control zalecany jest dla osób powyżej 18. roku życia w leczeniu objawów zdiagnozowanego przez lekarza sezonowego alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa [6].
Przypisy:
1. https://www.mp.pl/pacjent/alergie/aktualnosci/263132,zmiany-klimatyczne-pogorsza-sytuacje-alergikow, data dostępu 15.07.2021
2. https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/alergeny/wziewne/57681,alergeny-wziewne, data dostępu 15.07.2021
3. Samoliński B., Arcimowicz M. (red.): Polskie Standardy Leczenia Nieżytów Nosa (PoSLeNN). Alergologia Polska 2013: S1. 13
4. Jura-Szołtys E., Rogala B., Immunoterapia w alergiach sezonowych, Alergia Astma Immunologia 2016, 21 (1): 44-48
5. Arcimowicz M.: Skuteczne i bezpieczne leczenie alergicznego nieżytu nosa. Alergopro_l 2015; 11(3):11-22
6. ChPL Nasometin Control
* Nasometin Control, 50 mikrogramów/dawkę, aerozol do nosa, zawiesina. Skład: Każde rozpylenie zawiera odmierzoną dawkę 50 mikrogramów [µg] mometazonu furoinianu (w postaci mometazonu furoinianu jednowodnego). Lek zawiera 0,02 mg/dawkę chlorku benzalkoniowego. Wskazania: leczenie objawów zdiagnozowanego przez lekarza sezonowego alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa u dorosłych w wieku od 18 lat. Przeciwwskazania: nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą; nieleczone miejscowe zakażenie błony śluzowej nosa (tj. opryszczka); niedawno przebyta operacja nosa lub uraz nosa (do czasu wyleczenia, gdyż kortykosteroidy hamują gojenie się ran). Podmiot odpowiedzialny: Sandoz GmbH, Biochemiestrasse 10, A-6250 Kundl, Austria. Podmiot promujący: Sandoz Polska Sp. z o.o., ul. Domaniewska 50C, 02-672 Warszawa, tel. 22 209 70 00, www.sandoz.pl.