fot. Pixabay
Nie ulega wątpliwości, że niemal każdy z nas zna to powiedzenie: „Jesteś tym, co jesz”. Choć jest w tym sporo prawdy, to warto pamiętać, że zdrowie serca zależy nie tylko od tego, co ląduje na naszym talerzu. Prawidłowy poziom cholesterolu przyczynia się do zachowania zdrowia i energii na długie lata. Jak zatem dbać o poziom cholesterolu i cieszyć się dobrym zdrowiem, bez rezygnacji z ulubionych potraw? W tym artykule znajdziesz kilka wskazówek, które mogą Ci pomóc w utrzymaniu cholesterolu na odpowiednim poziomie, jednocześnie ciesząc się pełnią życia
Cholesterol ‒ co to jest?
Cholesterol to związek chemiczny należący do lipidów, który pełni ważne funkcje w organizmie człowieka, m.in. jest niezbędny do budowy membran komórkowych oraz produkcji hormonów steroidowych i witaminy D. Jednak jego nadmiar może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Stężenie cholesterolu w organizmie jest istotnym wskaźnikiem zdrowia sercowo-naczyniowego.
Cholesterol występuje w dwóch głównych formach: LDL, nazywany „złym cholesterolem”, który może odkładać się na ściankach naczyń krwionośnych, prowadząc do ich zwężenia i tworzenia się blaszek miażdżycowych oraz HDL, nazywany „dobrym cholesterolem”, który pomaga w usuwaniu nadmiaru cholesterolu z organizmu i transportuje go do wątroby, gdzie jest przetwarzany.
Podwyższony cholesterol jest stanem, który może zwiększać ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych oraz prowadzić do udaru mózgu czy zawału serca. Często wynika z niezdrowego stylu życia, obejmującego m.in. dietę bogatą w tłuszcze nasycone i trans, brak aktywności fizycznej oraz palenie tytoniu. Podwyższony poziom cholesterolu może mieć także podłoże genetyczne. Obniżenie cholesterolu jest możliwe poprzez zmiany w diecie, regularne ćwiczenia fizyczne oraz, w niektórych przypadkach, przyjmowanie leków przepisanych przez lekarza.
Aby obniżyć cholesterol, zaleca się również spożywanie żywności bogatej w błonnik, takiej jak owoce, warzywa, pełnoziarniste produkty zbożowe, a także zdrowe tłuszcze, na przykład te znajdujące w rybach czy olejach roślinnych. Unikanie tłuszczów nasyconych i trans, które znajdują się w fast foodach i przetworzonej żywności, jest równie istotne.
Należy pamiętać, że zarządzanie stężeniem cholesterolu jest istotne dla utrzymania zdrowia serca i unikania wielu poważnych chorób. Regularne badania, zdrowa dieta i aktywny tryb życia mogą pomóc w utrzymaniu odpowiedniego poziomu cholesterolu.
Prawidłowy cholesterol ‒ jak dbać?
Prawidłowy poziom cholesterolu we krwi to jeden z elementów zdrowego stylu życia i efektywnej profilaktyki sercowo-naczyniowej. Jak już wspomniano, zaburzenia lipidowe, takie jak wysoki poziom trójglicerydów i cholesterolu, mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Istnieje jednak wiele sposobów na kontrolowanie tych wskaźników lipidów, co pozwala na leczenie zaburzeń lipidowych.
Zdrowa dieta
Podstawą w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu jest zrównoważona dieta. Obejmuje spożywanie produktów bogatych w błonnik, takich jak owoce, warzywa i pełnoziarniste produkty zbożowe, które pomagają obniżyć poziom cholesterolu LDL. Należy również zwiększyć spożycie tłuszczów jednonienasyconych i wielonienasyconych, które znajdują się w oliwie z oliwek, orzechach i rybach tłustych. Tłuszcze te pomagają zwiększyć poziom HDL i obniżyć poziom trójglicerydów.
Regularna aktywność fizyczna
Regularne ćwiczenia fizyczne, takie jak szybki marsz, bieganie, pływanie czy jazda na rowerze, mogą poprawić profil lipidowy, obniżając poziom trójglicerydów i zwiększając poziom dobrego cholesterolu HDL. Zaleca się, aby dorośli uprawiali co najmniej 150 minut umiarkowanej aktywności aerobowej lub 75 minut intensywnej aktywności aerobowej tygodniowo.
Utrzymanie zdrowej masy ciała
Nadwaga i otyłość mogą przyczyniać się do podwyższenia poziomu trójglicerydów i obniżenia poziomu HDL. Utrzymanie zdrowej masy ciała poprzez zbilansowaną dietę i regularne ćwiczenia jest ważnym elementem w leczeniu zaburzeń lipidowych. Redukcja masy ciała nawet o 5-10% może poprawić poziom cholesterolu we krwi.
Unikanie używek
Palenie tytoniu i nadmierne spożycie alkoholu mają negatywny wpływ na poziom cholesterolu. Rzucenie palenia i ograniczenie spożycia alkoholu mogą pomóc w poprawie profilu lipidowego.
Regularne badania kontrolne
Monitorowanie poziomu cholesterolu i trójglicerydów jest ważne, aby na bieżąco dostosowywać metody leczenia i zapobiegać długoterminowym komplikacjom zdrowotnym. Regularne badania pozwalają także ocenić efektywność przyjętych metod leczenia i dostosować je w razie potrzeby. Prawidłowy poziom cholesterolu we krwi to nie tylko kwestia leków, ale przede wszystkim stylu życia. Włączenie zdrowych nawyków może przyczynić się do poprawy zdrowia i jakości życia.
fot. Pixabay
Cholesterol całkowity ‒ jaka powinna być norma w zależności od wieku?
Cholesterol całkowity stanowi ważny wskaźnik zdrowia sercowo-naczyniowego, a jego poziom jest ściśle związany z wiekiem, płcią, poziomem aktywności fizycznej oraz innymi czynnikami, takimi jak stosowanie leków czy obecność współistniejących chorób. Właściwe zarządzanie poziomem cholesterolu całkowitego jest istotne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, a także dla zapobiegania różnego rodzaju schorzeniom, w tym chorobom serca.
Normy cholesterolu całkowitego w zależności od wieku i ryzyka zdrowotnego
Osoby zdrowe oraz z umiarkowanym ryzykiem ‒ dla tej grupy norma cholesterolu całkowitego wynosi do 190 mg/dl (5 mmol/l). Jest to poziom uznawany za bezpieczny dla większości dorosłych bez istotnych czynników ryzyka.
Osoby z wysokim i bardzo wysokim ryzykiem ‒ dla osób cierpiących na choroby takie jak cukrzyca, miażdżyca, czy choroba niedokrwienna serca, zalecane są bardziej rygorystyczne normy – do 175 mg/dl (4,5 mmol/l). Dla tych pacjentów kluczowe jest utrzymanie cholesterolu na niższym poziomie ze względu na zwiększone ryzyko komplikacji.
Dzieci ‒ normy dla najmłodszych są ustalone na poziomie do 170 mg/dl. Dzieci, podobnie jak dorośli, mogą mieć zwiększone ryzyko problemów zdrowotnych związanych z wysokim cholesterolem, zwłaszcza jeśli w rodzinie występują przypadki chorób sercowo-naczyniowych.
Granice ryzyka ‒ cholesterol całkowity w zakresie 200-239 mg/dl uznaje się za granicznie wysoki, natomiast wartości powyżej 240 mg/dl są traktowane jako wysokie i wymagają interwencji medycznej. Dla dzieci wartość powyżej 200 mg/dl oznacza zbyt wysoki poziom cholesterolu.
Badanie cholesterolu
Badanie cholesterolu, znane również jako lipidogram, to procedura diagnostyczna przeprowadzana w celu oceny poziomu lipidów we krwi. Jest to kluczowy element w diagnostyce i monitorowaniu stanów zdrowia związanych z zaburzeniami lipidowymi. Badanie to wykonuje się z krwi żylnej, a jego wyniki mogą być zależne od wielu czynników, takich jak dieta czy pora dnia, w której przeprowadza się badanie.
W przypadku osób ze zdiagnozowanymi zaburzeniami lipidowymi, leczenie może obejmować zmiany w stylu życia, w tym dietę i aktywność fizyczną, ale również leczenie farmakologiczne. Tabletki na cholesterol mogą pomóc w regulacji poziomu lipidów, jednak ich skuteczność może różnić się w zależności od indywidualnych predyspozycji pacjenta. Ważne jest, aby każde działania terapeutyczne konsultować z lekarzem, który na podstawie wyników lipidogramu i ogólnej oceny stanu zdrowia pacjenta, dobierze najodpowiedniejsze metody leczenia.
Podsumowanie
Utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu jest kluczowe dla zdrowia serca i ogólnego stanu zdrowia. Obejmuje to nie tylko zdrową dietę bogatą w błonnik i zdrowe tłuszcze, ale także regularną aktywność fizyczną i utrzymanie zdrowej masy ciała. Co więcej, unikanie używek takich jak palenie tytoniu i nadmierne spożycie alkoholu może pozytywnie wpłynąć na poziom cholesterolu. Regularne badania kontrolne pozwalają monitorować poziom cholesterolu i odpowiednio reagować, potencjalnie poprzez zmiany w stylu życia lub farmakoterapię.
mgr farm. Edyta Sukiennik, Wysoki cholesterol: przyczyny, objawy i leczenie [w:] Poradnik Drogeria Zdrowie
