Fetysz – czym jest i skąd się bierze?

Od stóp i rajstopy, do podglądania czy nadmiernego karmienia partnera/partnerki. Będziesz zaskoczona tym, skąd się biorą fetysze!

Czym jest fetysz?

Na samym początku warto odpowiedzieć na podstawowe pytanie — czym jest w ogóle fetysz. Spójrzmy najpierw na dwie definicje prezentowane przez słowniki. Słownik Oxford opisuje to pojęcie następująco:

(z ang.) forma pożądania seksualnego, w której zaspokojenie erotyczne połączone jest w anormalnym stopniu z konkretnym przedmiotem, elementem garderoby, częścią ciała itd.

Jeśli spojrzymy z kolei na Concise Medical Dictinary, czyli słownik stricte medyczny, dowiemy się nieco więcej:

(z ang.) fetysz zastępuje zwyczajowy obiekt miłości seksualnej. W niektórych przypadkach do stopnia, w którym relacje seksualne z innymi osobami są niemożliwe lub są możliwe wyłącznie, gdy o danym fetyszu się fantazjuje czy go realizuje

Widzimy tutaj pewną zależność — obie definicje zakładają, iż fetysze należy zaliczyć do czegoś odbiegającego od normy, co utrudnia relacje seksualne z parterami/partnerkami. Fetysz to jakiś element, jakaś cecha lub aktywność, bez której podniecenie i satysfakcja seksualna nie są możliwe. Z pewnością dla wielu z nas może to być zaskakujące — w niektórych źródłach fetysze przedstawiane są po prostu jako preferencja seksualna. Jest to jednak pewne zafałszowanie informacji i pomylenie bardzo podobnych terminów: fetysz i kink. To drugie słowo nie weszło jeszcze na dobre do języka polskiego, jednak warto je znać. Kink jest to bowiem nietypowa, odchodząca od szeroko pojętej normy preferencja seksualna, czyli coś, co lubimy w łóżku, ale nie stanowi warunku osiągnięcia satysfakcji w przeciwieństwie do fetyszu.

Może też cię zainteresuje:
9 najdziwniejszych fetyszy

Skąd się biorą fetysze?

Możemy zastanawiać się, skąd właściwie biorą się fetysze. Tak naprawdę już od lat psychologowie oraz seksuologowie szukają odpowiedzi na to pytanie. Niektóre aspekty powstawania fetyszy pozostają dla nas zagadką, jednak z upływem czasu zdołaliśmy dowiedzieć się wielu przydatnych informacji. Jedna z tez, która miałaby tłumaczyć fetysz to zaburzenia psychiczne. Profesor nadzwyczajny z psychiatrycznego centrum medycznego Uniwersytetu Kolumbii Dr Richard Krueger twierdzi, iż wspomniane zaburzenia psychiczne oraz traumy mogą być powodem powstawania fetyszy, ale nie jest to jedyne możliwe wytłumaczenie. Kolejna ciekawa teoria mówi o tym, że początki fetyszy należy upatrywać już w dzieciństwie. Oczywiście nie chodzi o to, że kilkuletnie dzieci już je mają! Teoria ta zakłada, że doświadczenia, obrazy, bodźce, jakich doświadczamy w bardzo wczesnej młodości mogą później przerodzić się w fetysze. Fetysze rozwijają się, kiedy dany przedmiot czy zjawisko zaczyna być korelowany przez mózg z podnieceniem seksualnym (Mark Griffiths, „Survival of the Fetish”, 2014). Tezę tę dobrze obrazuje prosty przykład: wyobraźmy sobie, że 11-letni chłopiec trafia na pierwsze zdjęcie bądź film erotyczny. Kobieta będąca jego bohaterką ma na sobie czerwone szpilki i… tyle wystarczy! W takich, oraz podobnych, sytuacjach wystarczy, że nasz mózg zacznie podświadomie łączyć konkretny obraz z podnieceniem seksualnym (szczególnie tym pierwszym w życiu). Oczywiście, naukowcy zaznaczają, by założenie te przyjmować z rezerwą, ponieważ nie jest to jedyna słuszna reguła (Shauna Darcangelo, „Fetishism: Psychopathology and Theory”, 2008).

Czemu fetysz stóp jest tak popularny?

Gdzie powstają fetysze? / źródło: https://szkolaanatomii.pl/2018/12/05/homunkulus-i-organizacja-somatotopowa/

Myśląc o fetyszach, w naszej głowie zapewne pojawi się obraz stóp. Jednak, czemu fetysz stóp jest tak popularny? Na temat tej preferencji powstała cała masa memów i żartów, a osoby, dla których stopy są przedmiotem fascynacji seksualnej nazywani są prześmiewczo „stópkarzami”. Sam fakt, że na niektórych portalach użytkowniczki zarabiają tysiące dolarów sprzedając zdjęcia swoich stóp pokazuje, że coś jest na rzeczy. Jednym z popularniejszych oraz bardziej wiarygodnych wyjaśnień etymologii tego zjawiska jest krzyżowanie się impulsów w naszych mózgach (Anthony Bouchard, „The Science Behind Sexual Fetishes”, 2017). Taki termin możemy być dosyć zagadkowy, więc już przychodzimy z wyjaśnieniem! Otóż każda część naszego ciała ma odpowiadający jej obszar mózgu. Dzięki temu możemy odczuwać ból konkretnych partii np.: ból prawej nogi odczuwamy dzięki sygnałom wysyłanym do partii mózgu odpowiedzialnej konkretnie za prawą nogę. Taki układ połączeń nazywamy organizacją somatotopową (patrz. na zdjęciu). Teraz przejdźmy do najbardziej interesującej części, która wyjaśnia istnienie fetyszu stóp — obszar mózgu połączony z genitaliami sąsiaduje z obszarem połączonym ze stopami! Naukowcy odkryli, że u niektórych ludzi następuje nakładanie się neuronów tych dwóch obszarów. Innymi słowy, granice owych fragmentów mózgu mogą nieco na siebie nachodzić. Oznacza to, że widok czy dotyk stóp będzie o tych osób powodował podniecenie seksualne (Anthony Bouchard, „The Science Behind Sexual Fetishes”, 2017). Co ciekawe, mózg człowieka jest wciąż tajemniczym tworem — nawet dla naukowców! Bardzo możliwe, że za kilkadziesiąt lat specjaliści znajdą jeszcze inne połączenia mózgowe, które pozwolą nam jeszcze inaczej wyjaśnić powstawanie fetyszy!

Przeczytaj:
Onlyfans – co to jest i ile można zarobić?

Czy fetysze są bezpieczne?

Bardzo istotną kwestią, którą należy poruszyć podczas rozmowy o fetyszach jest bezpieczeństwo. Czy fetysze są właściwe bezpieczne? Zasadniczo nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie — kwestia ta jest bowiem niezmiernie indywidualna. Fetysz jest bardzo szerokim pojęciem, pod którym kryje się cała masa konkretnych preferencji. Od stóp i rajstopy, do podglądania czy nadmiernego karmienia partnera/partnerki. Jeśli partnerzy seksualni wyrażają pełną, świadomą zgodę na realizację naszych fantazji, wówczas nic nie stoi na przeszkodzie, by swoje fetysze realizować. Należy pamiętać, że nasze silne preferencje seksualne nie mogą negatywnie wpływać na życie oraz zdrowie (zarówno fizyczne, jak i psychiczne) drugiej osoby. Tutaj często przytaczane są dwa fetysze: wojeryzm i feederyzm. Obie wspominane formy powodują bardzo liczne kontrowersje oraz prowokują specjalistów po pochylenia się nad ich wymiarem etyczno-moralnym.

Szkodliwe fetysze

Wojeryzm — fetysz polegający na podglądaniu danej osoby w celu osiągnięcia podniecenia seksualnego.
Feederyzm — fetysz polegający na czerpaniu podniecenia z chorobliwie otyłych ciał. Feedersi finansują swoim panterkom nadmierne dawki jedzenia, by te przybierały na wadze.

Jak sami widzimy, powyższe dwa fetysze możemy sklasyfikować jako niebezpieczne i szkodliwe z wielu powodów. Wojeryzm nie może odbywać się za świadomą stroną dwóch stron, ponieważ zaprzecza to idei podglądania. Każdy z nas może stać się „ofiarą” osoby o takich preferencjach, ponieważ fizyczny kontakt nie jest tutaj konieczny do osiągnięcia podniecenia. W Polsce wojeryzm klasyfikowany jest jako wykroczenie, jednak trudno jest w procesie postępowania udowodnić komuś akt podglądania czy nawet nagrywania z ukrycia.