Endometrioza i jej wpływ na jakość życia – jak sobie radzić z chronicznym bólem?

Endometrioza to przewlekła choroba, które może dotykać nawet 10% kobiet w wieku rozrodczym i polega na obecności tkanki endometrialnej poza jamą macicy. Wczesna diagnoza oraz świadomość objawów odgrywają ważną rolę w skutecznym leczeniu i ograniczaniu jej negatywnego wpływu na codzienne funkcjonowanie. Dlatego tak ważne jest edukowanie społeczeństwa na temat tej choroby, aby kobiety mogły szybciej otrzymać odpowiednią diagnozę i niezbędne wsparcie medyczne

Najważniejsze informacje na temat endometriozy

Endometrioza to przewlekłe schorzenie ginekologiczne, które polega na obecności błony śluzowej macicy (endometrium) poza jej naturalnym obszarem. Ogniska endometrialne mogą rozwijać się w różnych miejscach organizmu, najczęściej w obrębie miednicy mniejszej, obejmując jajniki, jajowody, otrzewną, a sporadycznie także bardziej odległe narządy, takie jak przepona, opłucna, osierdzie, jelita czy układ moczowy.

Możliwe przyczyny endometriozy

• Czynniki genetyczne, środowiskowe i epidemiologiczne.
• Zaburzenia immunologiczne.
• Krótkie cykle miesiączkowe i mała masa urodzeniowa.
• Wsteczny wypływ krwi miesiączkowej, podczas którego komórki endometrium przemieszczają się do jamy otrzewnej.
• Transformacja metaplastyczna.
• Rozsiew drogą krwionośną.

Na tym etapie warto również wspomnieć, że spożywanie czerwonego mięsa i kwasów nasyconych trans ma związek ze zwiększonym ryzykiem endometriozy. Z kolei dieta bogata w owoce, warzywa i kwasy tłuszczowe n-3 może zmniejszać ryzyko.

Objawy endometriozy

Endometrioza może objawiać się na wiele sposobów, a jej symptomy często pokrywają się z innymi schorzeniami, co utrudnia diagnozę. Co istotne, nasilenie objawów nie zawsze odzwierciedla stopień zaawansowania choroby.
• Ból jest jednym z głównych objawów endometriozy i może występować w różnych postaciach oraz lokalizacjach.
• Silne, bolesne miesiączki (dysmenorrhea).
• Przewlekły ból w obrębie miednicy, utrzymujący się przez co najmniej sześć miesięcy, niezależnie od cyklu menstruacyjnego.
• Dyskomfort lub ból podczas współżycia (dyspareunia).
• Ból towarzyszący oddawaniu moczu lub wypróżnianiu.
• Dolegliwości bólowe w odcinku krzyżowym kręgosłupa.
• Nieregularne lub bardzo obfite krwawienia miesiączkowe.
• Problemy trawienne, takie jak zaparcia, biegunki, wzdęcia czy nudności.
• Trudności z zajściem w ciążę, które mogą być objawem niepłodności.
• Uczucie przewlekłego zmęczenia.
• Bóle brzucha o różnym nasileniu.

Szczegółowe informacje i porady dla kobiet zmagających się z endometriozą dostępne są tutaj: https://endomesin.pl/

Skuteczne strategie radzenia sobie z bólem i dyskomfortem:

Odpowiednia dieta może wspomóc łagodzenie objawów endometriozy, zwłaszcza jeśli jest uboga w przetworzoną żywność, a bogata w składniki o działaniu przeciwzapalnym. Regularne spożywanie owoców, warzyw oraz długołańcuchowych kwasów tłuszczowych n-3 może dodatkowo zmniejszyć ryzyko rozwoju choroby. Równie istotne jest prowadzenie zdrowego stylu życia – regularna aktywność fizyczna oraz skuteczne radzenie sobie ze stresem mogą poprawić samopoczucie i jakość życia.

W łagodzeniu bólu pomocne mogą być leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, takie jak niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ). Inną opcją terapeutyczną jest leczenie hormonalne, które poprzez stosowanie progestagenów lub antykoncepcji dwuskładnikowej może obniżyć poziom estrogenów i złagodzić dolegliwości bólowe. W przypadkach, gdy farmakoterapia nie przynosi oczekiwanych rezultatów, rozważa się leczenie chirurgiczne, polegające na usunięciu ognisk endometriozy i zrostów, co może znacząco poprawić komfort życia.

Oprócz metod medycznych niezwykle istotne jest także wsparcie emocjonalne. Terapia psychologiczna oraz grupy wsparcia mogą pomóc kobietom zmagającym się z chorobą w lepszym radzeniu sobie z jej psychologicznymi aspektami i codziennymi wyzwaniami.

Łagodzenie bólu a suplementacja – na jakie składniki zwrócić uwagę?

Jednym ze składników suplementów diety, na który warto zwrócić uwagę, jest resweratrol – naturalny związek występujący przede wszystkim w owocach i ich przetworach, takich jak winogrona oraz czerwone wino. Choć najczęściej kojarzony jest właśnie z tymi produktami, jego bogatym źródłem jest również rdestowiec japoński, który syntetyzuje go w dużych ilościach. Badania kliniczne wykazały, że suplementacja resweratrolem w dawce 30 mg dziennie może przynieść ulgę kobietom cierpiącym na endometriozę, zwłaszcza w kontekście łagodzenia bólu.

N-acetylocysteina (NAC) to związek o działaniu przeciwutleniającym i mukolitycznym, który może wspierać kobiety zmagające się z endometriozą. Udowodniono, że zmniejsza on zarówno ból menstruacyjny, jak i dolegliwości bólowe podczas współżycia, co nie tylko ogranicza potrzebę stosowania leków przeciwbólowych, ale także realnie poprawia komfort życia. Co więcej, NAC może wpływać na ograniczenie migracji komórek endometrialnych, co może mieć znaczenie w zapobieganiu powstawaniu nowych ognisk choroby.

Kwasy Omega-3 wykazują silne właściwości przeciwzapalne, co czyni je cennym wsparciem w walce z endometriozą. Nie tylko pomagają w łagodzeniu objawów, ale także – jak sugerują badania – mogą zmniejszać ryzyko jej rozwoju poprzez redukcję poziomu prozapalnych cytokin.
Kurkumina, będąca aktywnym składnikiem kurkumy, jest znana ze swoich właściwości przeciwzapalnych, które mogą przyczyniać się do zmniejszenia stanów zapalnych i redukcji stresu oksydacyjnego.

Inne składniki, na które warto zwrócić uwagę

Zielona herbata również wykazuje działanie przeciwzapalne, a dodatkowo posiada właściwości antyangiogenne, co oznacza, że może hamować nadmierne tworzenie nowych naczyń krwionośnych, ograniczając rozwój ognisk endometriozy. Co istotne, działanie zielonej herbaty, zwłaszcza katechin, jest wzmacniane przez resweratrol, dlatego warto rozważyć ich jednoczesne stosowanie.
Witaminy z grupy B, w szczególności B6 i B12, odgrywają istotną rolę w funkcjonowaniu układu nerwowego. Dodatkowo witamina B6 wspomaga regulację gospodarki hormonalnej, co może przyczynić się do złagodzenia objawów endometriozy i poprawy samopoczucia kobiet dotkniętych tą chorobą.

Podsumowując, endometrioza to poważne schorzenie, które może wpływać na codzienne funkcjonowanie kobiet, powodując ból, problemy z płodnością oraz inne uciążliwe objawy. Wczesna diagnoza, odpowiednie leczenie oraz zmiana stylu życia mogą pomóc w łagodzeniu dolegliwości i poprawie jakości życia pacjentek. Ważne jest także zwiększanie świadomości na temat choroby oraz wdrażanie kompleksowego podejścia, obejmującego zarówno terapię farmakologiczną, dietę, suplementację, jak i wsparcie emocjonalne.

Bibliografia:
1. Dieta w endometriozie. pacjent.gov.pl .
2. Kostecka, A. Endometrioza wymaga planu na całe życie, online: termedia.pl/ginekologia/Endometrioza-wymaga-planu-na-cale-zycie,30671.html, dostęp: 06.03.25.
3. Mirska, D. Endometrioza – test zamiast operacji, online: termedia.pl/ginekologia/Endometrioza-test-zamiast-operacji,55281.html, dostęp: 06.03.25.
4. Zawisza, A., Degowska, M., Nasierowska-Guttmejer, A., Durlik, M., Rydzewska, G. Endometrioza – czy może przybrać maskę choroby Leśniowskiego-Crohna? Przegląd Gastroenterologiczny 2006: 1 (2): 82–874.
5. Szyłło, K., Górski, J. Endometrioza – rozpoznanie, leczenie według współczesnych rekomendacji. Przegląd Menopauzalny 2011; 6: 464–4685.
6. Bednarowska-Flisiak, A., Bińkowska, M., Dębski, R. Endometrioza – co nowego? Przegląd Menopauzalny 2/20046 .
7. Jakiel, G., Robak-Chołubek, D., Tkaczuk-Włach, J. Endometrioza. Przegląd Menopauzalny 2006; 2: 126–129
8. Dull, A. M. i wsp. (2019Molecules, 24(4), Kavyani, Z. i wsp.. Retrieved April 7, 2023,

1. The Official Journal of the International Society of Gynecological Endocrinology, 38(1), 63–67. Grandi, G., i wsp. (2022).
2. Medicinal Research Reviews, 41(4), 2489. Hung, S. W. i wsp. (2021).
3. Vitamins and Hormones, 36(C), 53–99. Rose, D. P. (1978).
4. International Journal of Women’s Health, 4–543. Maia, H.,  I wsp. (2012).
5. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine: ECAM, 2013. Porpora, M. G., i wsp. (2013).
6. Omega-3 long chain polyunsaturated fatty. Snipe RMJ, Brelis B, Kappas C, Young JK, Eishold L, Chui JM, Vatvani MD, Nigro GMD, Hamilton DL, Convit L, Carr A, Condo D.
7. acids as a potential treatment for reducing dysmenorrhoea pain: Systematic literature review and meta-analysis. Nutr Diet. 2024 Feb;81(1):94-106.
8. Pharmaceuticals targeting signaling pathways of endometriosis as potential new medical treatment: A review (2021), Sze Wan Hung
9. Review of the Potential Therapeutic Effects and Molecular Mechanisms of Resveratrol on Endometriosis. International Journal of Women’s Health. 2023;15:741-763. Jiang T, Chen Y, Gu X, et al.

Źródło: materiał Partnera MK