fot. Unsplash
Zaburzenia depresji poporodowej zdarzają się częściej niż myślisz… Szacunki wskazują, że problem dotyka nawet co piątą świeżo upieczoną mamę. Początkowe symptomy, w postaci tzw. baby blues, są charakterystyczne dla pierwszych kilku dni, jednak nie zawsze przemijają. Depresja poporodowa stanowi nie tylko ogromne obciążenie w codziennym funkcjonowaniu, ale w skrajnych przypadkach może stanowić również zagrożenie dla zdrowia i życia kobiety. Jak rozpoznać objawy depresji poporodowej? Gdzie szukać pomocy i jaką rolę w tym procesie odgrywają najbliżsi?
1. Depresja poporodowa czy baby blues ‒ jak rozpoznać problem?
2. Objawy depresji poporodowej
3. Depresja poporodowa i co dalej? Skuteczna pomoc
W przypadku depresji poporodowej ogromną rolę odgrywa pomoc i wsparcie najbliższych: partnera, rodziców, przyjaciół, jednak kluczowa jest adekwatna pomoc psychologiczna.
Depresja poporodowa czy baby blues ‒ jak rozpoznać problem?
Kłopot z określeniem, czym jest depresja poporodowa w dużej mierze wynika z wykorzystywania tego terminu w przenośnym, potocznym sensie. Tymczasem nie każde obniżenie nastroju i przygnębienie jest depresją, a jednocześnie nie zawsze słabsze dni przeminą samoistnie. Jak zatem rozpoznać w tym depresję poporodową?
Przede wszystkim należy podkreślić, że depresja jest chorobą wynikającą z zaburzenia czynności mózgu. Często utożsamia się z nią tzw. baby blues – wahania nastroju, smutek, rozdrażnienie pojawiające się między innymi na skutek zmian hormonalnych po narodzinach dziecka. Baby blues trwa jednak kilka dni lub tygodni. W odróżnieniu od niego depresja może przeciągnąć się od miesiąca do nawet roku po porodzie.
Ważnym kryterium uznania epizodu depresyjnego za depresję poporodową jest to, by pojawił się w ciągu 3 miesięcy od narodzin dziecka. Oczywiście, nie oznacza to, że później nie mówi się o depresji ‒ nie uwzględnia się jedynie jej bezpośredniego związku z narodzinami dziecka.
Objawy depresji poporodowej
Skąd bierze się stan określany depresją poporodową? Specjaliści są zgodni co do tego, że przyczyn może być kilka, a pierwsze symptomy czasami pojawiają się już w czasie ciąży. Choroba nie jest przewidywalna i może dotknąć każdą kobietę po urodzeniu dziecka, aczkolwiek do czynników zwiększonego ryzyka zaliczają się między innymi wcześniejsze epizody depresyjne, trudności ze zdrowiem noworodka, problemy z utrzymaniem ciąży lub inne kłopoty towarzyszące matce w ostatnich dziewięciu miesiącach (śmierć bliskiej osoby, kłopoty finansowe lub w pracy, brak wsparcia ze strony partnera).
Do najczęstszych objawów depresji poporodowej zaliczają się:
• brak wiary we własne kompetencje macierzyńskie, w tym lęk przed pozostawaniem z dzieckiem sam na sam,
• lęk o rozwój i zdrowie dziecka,
• poczucie winy,
• lęk i uczucie niepokoju u trudnej do ustalenia przyczynie,
• częste napady płaczu i smutku,
• poczucie przeciążenia odpowiedzialnością lub obowiązkami,
• poczucie odrealnienia,
• osłabione zdolności intelektualne,
• ruminacje – uporczywe powtarzanie niechcianych myśli,
• napady złości i agresji,
• ataki paniki,
• nieustanne i ciągłe zmęczenie,
• utrata apetytu lub objadanie się,
• myśli samobójcze.
To tylko część z objawów charakterystycznych dla depresji. Oczywiście, występowanie kilku z nich nie oznacza, że masz depresję poporodową – może również być efektem przemęczenia i nadmiaru obowiązków.
Depresja poporodowa i co dalej? Skuteczna pomoc
U wielu kobiet objawy depresyjne ustępują samoistnie ‒ wówczas wystarczy jedynie pomoc i wsparcie bliskich. Jeśli jednak sytuacja nie mija, warto zgłosić się po profesjonalną pomoc psychiatryczną. Często wystarczająca okazuje się terapia (trwająca kilka tygodni lub miesięcy), czasami dodatkowo stosuje się leki. Zawsze, gdy tylko pojawia się podejrzenie, że sytuacja matki nie wynika ze zmęczenia, a są to problemy zdrowia psychicznego, należy szukać pomocy psychologicznej, psychoterapeutycznej lub psychiatrycznej.
