Czy wysypka u niemowlęcia może oznaczać alergię?
Kto by pomyślał, że i niemowlę może mieć trądzik
Wysypka u niemowlęcia to dość powszechny problem, który może mieć różne podłoże. Może to być wysypka alergiczna, spowodowana podrażnieniem, chorobą skóry, może również być symptomem innej choroby. Jak odróżnić przyczyny wysypki i jej zaradzić?
Rodzaje wysypek u dzieci
Wykwity skórne – krostki, grudki czy pokrzywka mogą być u dziecka objawem różnych schorzeń czy po prostu alergii kontaktowej bądź podrażnienia. To dość powszechny problem – skóra dziecka jest bardzo delikatna, a i wszelkie problemy małego organizmu ujawniają się bardzo często właśnie na skórze. Aby rozpoznać przyczynę wysypki u niemowlęcia, należy przeanalizować inne objawy, które jej towarzyszą (np. gorączka, świąd lub jego brak), umiejscowienie wykwitów (wysypka na twarzy u dziecka, w okolicach pieluszkowych, w zgięciach łokci i kolan itd.), ich liczbę oraz rodzaj.
Wysypka u niemowlęcia może mieć formę grudek, wyczuwalnych dotykiem, niewypełnionych płynem surowiczym – takie pojawiają się np. na skutek alergii kontaktowej czy łuszczycy. Drobne krostki na ciele dziecka, wypełnione ropą, to charakterystyczny objaw bakteryjnych chorób skóry, w tym trądziku, który występuje u około 20% niemowląt (przypomina on trądzik młodzieńczy)[1]. Wyprysk w formie bąbli i silny świąd towarzyszą pokrzywce. Płaskie, czerwone plamki natomiast mogą towarzyszyć chorobom infekcyjnym wieku dziecięcego, takim jak różyczka. Większość takich wykwitów ma jednak łagodne podłoże dermatologiczne i jest leczona przepisanymi przez dermatologa preparatami miejscowymi[2].
Wysypka u niemowlęcia o podłożu alergicznym
Różnego rodzaju zmiany skórne wywołane podrażnieniem lub alergią kontaktową przybierają formę wysypki. Rumień i łuszczenie się naskórka, a na dalszym etapie czerwone grudki, krosty i pęcherzyki w okolicach pieluszkowych są częstym objawem pieluszkowego zapalenia skóry. Najczęstszą przyczyną tej dolegliwości jest wilgoć.
Grudkowate wykwity, często silnie swędzące lub piekące, to częsty objaw alergii kontaktowej. To powierzchowny odczyn zapalny, którego przyczyną jest kontakt z alergizującym obiektem. Najczęstszymi alergenami wywołującymi u noworodków i niemowląt tego rodzaju reakcję alergiczną są:
– nikiel (metal obecny np. w zapięciach ubranek),
– antybiotyki miejscowe (np. neomycyna),
– mertiolat – konserwant obecny w kroplach do oczu i szczepionkach, a także inne konserwanty, np. formaldehyd[3].
Inne wykwity o podłożu alergicznym występują w przypadku atopowego zapalenia skóry (AZS). Pierwsze objawy obejmują zwykle czerwone plamki w zgięciach łokci, za uszami i na policzkach. Po pewnym czasie w tych miejscach pojawia się wysypka. Dziecko odczuwa świąd, skóra jest nieprzyjemnie sucha, łuszczy się, niekiedy pęka. Rozpoznane AZS wymaga specjalnej pielęgnacji, którą zaleci lekarz dermatolog. W przeciwieństwie do alergii kontaktowej, tutaj nie ma konkretnej, łatwej do rozpoznania przyczyny. Częściowo AZS ma podłoże genetyczne[4].
Wysypka u niemowlęcia może być również objawem alergii pokarmowej. Choć wydawać by się mogło, że symptomy schorzenia związanego ze spożywanym pokarmem obejmują przede wszystkim reakcje w obrębie przewodu pokarmowego, to właśnie wykwity skórne należą do pierwszych wskazówek. Pamiętajmy, że objawy alergii pokarmowej mogą być bardzo zróżnicowane i mogą wystąpić zaraz po zjedzeniu alergizującego pokarmu, ale mogą i pojawić się w kilkugodzinnym opóźnieniem.
Część dzieci z alergią pokarmową cierpi na przewlekłe bóle brzucha lub biegunki. U dzieci, u których symptomami są przede wszystkim reakcje skórne, po zjedzeniu alergizującego posiłku mogą wystąpić mrowienie, pieczenie lub swędzenie w ustach, a następnie swędząca wysypka w formie pokrzywki (drobne czerwone krostki na ciele dziecka). Czasem może dojść do obrzęku powiek lub warg, niekiedy nawet do reakcji ze strony układu oddechowego (uczucie duszności, kichanie, katar alergiczny). Jeśli zaobserwujesz u dziecka suchą i zaczerwienioną skórę, grudki, ślady łuszczenia oraz zadrapania wskazujące na świąd, może to być objaw alergii pokarmowej, zwłaszcza jeśli zmianom skórnym towarzyszą inne symptomy spośród wymienionych[5].
Wysypka u niemowlęcia może być objawem schorzeń dermatologicznych, podrażnienia skóry, często występuje także przy alergiach. Szybki kontakt z lekarzem i wdrożenie leczenia (w przypadku alergii pokarmowej – również odpowiedniej diety) uchronią dziecko przed przykrymi konsekwencjami wysypek – od dokuczliwego świądu czy uczucia ściągnięcia po poważniejsze dolegliwości skórne.
Bibliografia:
[1] Trądzik noworodków, https://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/choroby-skory,tradzik-u-noworodka—przyczyny–objawy-i-leczenie,artykul,1697644.html, dostęp 13.10.20.
[2] Jenerowicz D., Objawy skórne u dzieci: plamki, krosty, bąble, Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/pacjent/objawy/61472,objawy-skorne-u-dzieci-plamki-krosty-bable, dostęp 13.10.20.
[3] Jenerowicz D., Polańska A., Alergiczny wyprysk kontaktowy u dzieci, Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/skora/67190,alergiczny-wyprysk-kontaktowy-u-dzieci, dostęp 13.10.20.
[4] Kuśmierska K., Wysypka u niemowlaka – co może oznaczać?, https://www.doz.pl/czytelnia/a13889-Wysypka_u_niemowlaka_8211_co_moze_oznaczac, dostęp 13.10.20.
[5] Jedynak-Wąsowicz U., Alergia pokarmowa u dzieci, Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/choroby-alergiczne/138480,alergia-pokarmowa-u-dzieci, dostęp 13.10.20.