Czy leki przeciwdepresyjne uzależniają?

Powszechnym jest, że każdy temat, istotny z punktu widzenia opinii publicznej, obrasta w wiele mitów. Podobnie jest z tytułowym pytaniem ‒ czy leki przeciwdepresyjne, przepisywane przez psychiatrę,  uzależniają. To też jedno z najczęściej zadawanych pytań podczas wizyty u specjalisty. Czy osoby, u których zaleceniem jest przyjmowanie leków antydepresyjnych, mają się czego obawiać? Czy naprawdę są to środki niebezpieczne, które wywołują liczne skutki uboczne i uzależniają? Większość tych obaw jest oczywiście bezpodstawna, dlatego przyjrzyjmy się bliżej temu istotnemu zagadnieniu

Leki przeciwdepresyjne ‒ czym są i jak działają?

Na wstępie należy wyjaśnić, iż traktowanie pojęć „leki przeciwdepresyjne (antydepresanty)” i „leki psychotropowe” zamiennie, nie do końca jest prawidłowe. Co prawda leki przeciwdepresyjne należą do szerokiej gamy leków psychotropowych, gdyż zgodnie z definicją jest to każda substancja działająca na mózg, jednak gdyby tylko to wskazywało na niebezpieczeństwo ich zażywania, to w równym stopniu kawa czy herbata stanowiłaby dla nas zagrożenie. Sama bowiem nazwa „psychotropy”, jaką zwykle określa się leki od psychiatry, nacechowana jest negatywnie. A tymczasem psychotropy są błędnie kojarzone wyłącznie z silnymi, otępiającymi i uzależniającymi lekami, gdy w rzeczywistości pod nazwą tą kryje się wiele różnorakich specyfików, o zróżnicowanym składzie, stężeniu i właściwościach, przepisywanych w zależności od potrzeb konkretnej osoby.

fot. materiały prasowe

Psychoterapia Warszawa Kielczyk ‒ https://kielczyk.pl/

Antydepresanty stosowane są w leczeniu zaburzeń psychicznych oraz depresyjnych, które występują podczas przebiegu takich chorób jak bezsenność, nerwica natręctw, lęk napadowy, zespół lęku uogólnionego, fobia społeczna, choroba afektywna dwubiegunowa czy depresja. Są to leki dostępne wyłącznie na receptę, przepisane przez specjalistę po rozpoznaniu charakterystycznych objawów, utrzymujących się co najmniej dwa tygodnie. Ponadto nowoczesne leki psychotropowe są relatywnie bezpieczne i gdy są zażywane zgodnie z zaleceniami, nie wywołują skutków ubocznych. Skąd więc tyle negatywnych opinii o tych lekach?

Czy antydepresanty uzależniają?

Osoba, u której zdiagnozowano któreś z wymienianych wyżej zaburzeń, niekoniecznie od razu będzie musiała sięgać po leki psychotropowe, gdyż istnieją jeszcze inne sposoby walki z chorobą. Natomiast część z nich z pewnością będzie wymagać leczenia farmakologicznego, gdyż jego skuteczność jest naprawdę wysoka. Nadal jednak nie odpowiedzieliśmy na kluczowe pytanie ‒ czy leki od psychiatry uzależniają?

Przeprowadzone liczne badania, obserwacje kliniczne oraz opinie wielu specjalistów tej dziedziny dowodzą, iż leki przeciwdepresyjne nie uzależniają. Skąd więc to mylne przekonanie? Otóż może ono mieć dwa źródła. Pierwszym z nich są objawy, które mogą pojawić się z chwilą nagłego przerwania leczenia. Są to tak zwane objawy odstawienne, do których należą m.in. zawroty głowy, nadwrażliwość na bodźce zewnętrzne, zmienność nastroju, dolegliwości brzuszne, objawy grypopodobne, problemy ze snem i inne. Z racji tego, iż są to w większości objawy tożsame z symptomami towarzyszącymi uzależnieniu, błędnie traktuje się je jako uzależniające. Tymczasem kluczowy jest fakt, iż nigdy podczas przyjmowania antydepresantów nie pojawiają się inne, charakterystyczne dla uzależnień zjawiska, takie jak poczucie konieczności ich przyjmowania lub nieodparta chęć przyjmowania coraz większych dawek leków. Jak widzimy, leki przeciwdepresyjne nie spełniają więc kryteriów uzależnienia, zaś występujące objawy odstawienne są krótkotrwałe i mijające.

Drugim źródłem obaw co do bezpieczeństwa przyjmowania leków przepisanych przez psychiatrę może być nawrót ‒ po pewnym czasie od odstawienia leków ‒ objawów danego zaburzenia. Wówczas pojawia się przekonanie, iż organizm przyzwyczaił się do leku, uzależnił od niego, przez co po odstawieniu nie może bez niego normalnie funkcjonować. A tymczasem powód jest zupełnie inny ‒ niekiedy nie da się lekami wyleczyć przyczyn danej choroby czy zaburzenia, lecz jedynie zneutralizować ich objawy. Podobnie jest z lekami antydepresyjnymi. Po ich odstawieniu, jeszcze przez jakiś czas działają w ludzkim organizmie, lecz w końcu mogą znów pojawić się objawy wcześniejszej choroby.

Podsumowując, podkreślmy jeszcze raz, że leki od psychiatry nie uzależniają, a ich przyjmowanie jest w pełni bezpieczne, o ile robi się to zgodnie z zaleceniami specjalisty psychiatry. Ponadto, przy ich odstawianiu, konieczne jest stopniowe zmniejszanie dawek, co znacznie ogranicza ryzyko pojawienia się objawów odstawiennych, które tak często kojarzone są z uzależnieniem.

Źródło: materiał Partnera MK