fot. andreamostiphotography / Pexels
Zadbane paznokcie to nie tylko kwestia estetyki, ale przede wszystkim zdrowia. Płytka paznokciowa często jako pierwsza daje sygnały, że w organizmie dzieje się coś niepokojącego. W artykule omówimy najczęstsze choroby paznokci u rąk, w tym grzybicę paznokci, łuszczycę paznokci, drożdżycę i inne zmiany, które mogą świadczyć o zaburzeniach ogólnoustrojowych. Dowiesz się, jak zapobiegać tym nieprzyjemnościom
W artykule:
• Najczęstsze choroby paznokci: grzybica, drożdżyca, łuszczyca oraz zakażenia bakteryjne.
• Objawy i różnice między chorobami. Które z nich są sygnałem, żeby udać się do specjalisty?
• O tym, że skuteczne metody leczenia zwykle wykraczają poza domowe sposoby. Niektóre choroby paznokci wymagają leczenia farmakologicznego, inne są spowodowane np. przez choroby autoimmunologiczne.
• Codzienna higiena i profilaktyka ma znaczenie w utrzymaniu zdrowia paznokci.
Grzybica, drożdżyca i łuszczyca paznokci – jak je odróżnić?
Wiele osób myli te trzy jednostki chorobowe, a każda z nich wymaga innego podejścia. Grzybica paznokci to infekcja wywołana przez dermatofity, drożdżaki lub pleśnie. Zwykle zaczyna się od niewielkiej zmiany koloru – płytka staje się żółta, zielonkawa lub brunatna. Pojawia się zgrubienie, a paznokieć może się odklejać od łożyska. Tak właśnie wygląda grzybica paznokci. Dodatkowo towarzyszyć może jej nieprzyjemny zapach i uczucie dyskomfortu przy dotyku.
Inaczej przebiega drożdżyca paznokci. Ta odmiana grzybicy częściej dotyka osób z osłabioną odpornością i objawia się najczęściej zaczerwienieniem wału paznokciowego oraz bolesnością. Płytka może być pogrubiała, ale nie zawsze – dlatego trudniej ją zidentyfikować bez diagnostyki. Aby postawić trafną diagnozę, skonsultuj się z lekarzem. Diagnozowanie się samemu zwykle nie jest dobrym pomysłem.
Zielona bakteria i łuszczyca paznokci – trudne przypadki do rozpoznania
Nie każda zmiana koloru paznokcia oznacza grzybicę paznokci. Czasem za dziwnym zabarwieniem stoi tzw. zielona bakteria, czyli zakażenie wywołane przez Pseudomonas aeruginosa. To bakteria, która uwielbia wilgotne środowisko – najczęściej rozwija się pod odklejoną płytką paznokciową, szczególnie u osób noszących sztuczne paznokcie lub tipsy. Objaw? Intensywnie zielony odcień paznokcia, czasem połączony z nieprzyjemnym zapachem. Leczenie wymaga zdjęcia stylizacji i zastosowania antyseptyków, a w bardziej zaawansowanych przypadkach – antybiotykoterapii.
Inaczej wygląda sprawa, gdy paznokcie przestają być gładkie i przejrzyste, a pojawiają się na nich dołki, zgrubienia i odklejanie od łożyska. To może oznaczać łuszczycę paznokci – przewlekłą, autoimmunologiczną chorobę paznokci, która często towarzyszy klasycznej łuszczycy skóry. Paznokcie stają się kruche, matowe, a pod płytką gromadzi się nadmierna warstwa rogowaciejącej tkanki. W skrajnych przypadkach paznokieć może całkowicie się zdeformować lub odpaść. Łuszczyca paznokci jest trudna do leczenia – wymaga konsultacji dermatologicznej, a terapia często opiera się na lekach immunosupresyjnych, maściach z witaminą D3 i kwasem salicylowym oraz regularnych kontrolach. To jeden z powodów, dla których rozpoznanie źródła problemu jest kluczowe – by nie leczyć jej błędnie jako grzybicy paznokci.
Co na grzybicę paznokci? Skuteczne leczenie i domowe mity
Leczenie grzybicy paznokci bywa uciążliwe, bo infekcja często powraca. Kluczowe jest, by nie przerywać terapii zbyt wcześnie – nawet jeśli paznokieć wygląda już zdrowo. Najczęściej stosuje się skuteczne leki na grzybicę paznokci w formie lakierów z cyklopiroksem lub amorolfiną oraz doustnych preparatów przeciwgrzybiczych (np. terbinafina, itrakonazol). Terapia trwa nawet kilka miesięcy. Wśród popularnych metod domowych są olejek z drzewa herbacianego, ocet jabłkowy czy soda oczyszczona. Choć mogą działać wspomagająco, same w sobie nie są wystarczające na leczenie grzybicy paznokci – warto więc traktować je jako dodatek, nie podstawę terapii.
Hybryda, żel, tipsy czy akryl ‒ jaki manicure wybrać?Jeśli nie jesteś pewna, co na grzybicę paznokci sprawdzi się najlepiej, wybierz się do dermatologa lub podologa – specjalisty od stóp. Samodzielne leczenie może pogorszyć sytuację i sprawić, że infekcja przeniesie się na inne paznokcie. Nie wolno też zapominać o dezynfekcji butów i przyborów do manicure. Nawet najlepszy lek na grzybicę paznokci nie pomoże, jeśli zarazki będą miały szansę na szybki powrót.
Rozdwajanie i obgryzanie paznokci – sygnały, których nie można ignorować
Choć rozdwajanie paznokci często kojarzy się ze złą pielęgnacją, może też wskazywać na niedobory witamin (zwłaszcza biotyny i żelaza), nadmierne narażenie na wodę lub… pierwsze stadium infekcji. Warto obserwować, czy rozdwajaniu towarzyszy zmiana koloru lub kształtu paznokcia – to może być pierwszy sygnał choroby paznokci. Innym problemem jest obgryzanie paznokci, często bagatelizowane jako nawyk nerwowy.
Tymczasem długotrwałe obgryzanie uszkadza nie tylko płytkę, ale i macierz paznokcia, prowadząc do trwałych zniekształceń. Może też zwiększać ryzyko infekcji – do uszkodzonego naskórka łatwo dostają się bakterie i grzyby. przewlekłe zmiany na paznokciach mogą świadczyć o problemach ogólnoustrojowych – cukrzycy, anemii, chorobach tarczycy czy niedoborach składników odżywczych. Dlatego jeśli choroba paznokci się przedłuża, a klasyczna pielęgnacja nie pomaga – czas na konsultację lekarską.
Jak zapobiegać chorobom paznokci? Proste zasady, które robią wielką różnicę
Zdecydowana większość chorób paznokci u rąk ma jedną wspólną przyczynę – brak higieny lub nieprawidłową pielęgnację. Dlatego pierwszym krokiem w profilaktyce jest codzienna dbałość o dłonie. Paznokcie nie lubią ani przesuszenia, ani nadmiernej wilgoci. Unikaj agresywnych środków czyszczących i acetonu, a przy stylizacji paznokci wybieraj salony, które przestrzegają zasad dezynfekcji narzędzi. Profilaktyka to też dieta – paznokcie potrzebują cynku, krzemu, biotyny i witamin z grupy B. Czasem odpowiednia suplementacja wystarcza, by zahamować łamliwość i nadać im zdrowy wygląd. A jeśli mimo to paznokcie nadal wyglądają źle – nie warto zwlekać. Jeśli wystąpią pierwsze objawy zakażenia, np. zmiana koloru, ból, nieprzyjemny zapach – nie czekaj, aż problem sam minie.
