Chcesz odpocząć, ale nie masz urlopu? Sprawdź, ile może trwać urlop bezpłatny
Dłuższe wakacje na życzenie?

Urlop bezpłatny pozwala dłużej cieszyć się wolnością od nadskakiwania pracodawcy / fot. Envato Elements
Każdy pracownik etatowy ma do dyspozycji 20 albo 26 dni płatnego urlopu wypoczynkowego. Długość przysługującego urlopu zależy od przepracowanych lat. Warto wiedzieć, że do ogólnego stażu pracy wlicza się także czas poświęcony na naukę, czyli przygotowanie merytoryczne do zawodu. Niemniej nie zawsze taki wymiar urlopu jest wystarczający. Pracownik może wówczas ubiegać się o udzielenie urlopu bezpłatnego
Co to jest urlop bezpłatny?
Istotą urlopu bezpłatnego jest czasowe zawieszenie stosunku pracy, łączącego pracownika z pracodawcą. Pracownik przebywający na urlopie bezpłatnym nie ma prawa do jakiegokolwiek wynagrodzenia. Ponadto okres przebywania na urlopie bezpłatnym nie jest wliczany do stażu pracy, a tym samym nie ma wpływu także na prawo do pracowniczych świadczeń społecznych. Nie jest także brany pod uwagę przy obliczaniu okresu wypowiedzenia. Po zakończeniu urlopu bezpłatnego, prawa pracownicze ulegają odwieszeniu, a pracownik wraca na dotychczasowe stanowisko. Pozostaje wówczas do pełnej dyspozycji pracodawcy i może zostać wysłany, np. w delegację (Jak rejestrować czas pracy podczas delegacji? ‒ to również istotna kwestia dla pracownika).
Zasady urlopu bezpłatnego
Pracownik, który chce ubiegać się o zgodę na urlop bezpłatny, składa na ręce pracodawcy stosowny wniosek. W sieci są dostępne darmowe wnioski urlopowe na Inewi. Urlop ten może być bowiem udzielony wyłącznie na wniosek pracownika. Obligatoryjnym elementem wniosku jest jedynie podanie wymiaru czasowego urlopu. Pracownik nie musi podawać przyczyny, z powodu której ubiega się o taki rodzaj urlopu. Pracodawca nie ma uprawnienia do wysłania pracownika na urlop bezpłatny. Co więcej, pracodawca może taki wniosek rozpatrzyć negatywnie. Kodeks Pracy nie określa maksymalnego wymiaru czasowego dla bezpłatnego urlopu. Niemniej jednak po upływie trzech miesięcy zarówno pracownik, jak i pracodawca mogą domagać się modyfikacji jego długości poprzez skrócenie tego wymiaru.
Urlop bezpłatny i jego konsekwencje
Przed złożeniem wniosku o urlop bezpłatny, warto zapoznać się z konsekwencjami takiej decyzji.
• Wszystkie prawa pracownicze zostają zawieszone. Obowiązki pracodawcy również, co w praktyce oznacza, że nie są odprowadzane składki na ubezpieczenia społeczne. Pracodawca ma obowiązek powiadomić ZUS o przerwie w podleganiu przez pracownika ubezpieczeniu zdrowotnemu.
• Co do zasady, okres przebywania na urlopie bezpłatnym nie wlicza się do stażu pracy. Wyjątkiem jest urlop na okres świadczenia pracy na rzecz innego pracodawcy.
• Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą, okres przebywania na urlopie bezpłatnym skraca proporcjonalnie uprawnienie do urlopu wypoczynkowego. Oznacza to, że w sytuacji, gdy pracownik cały rok przebywał na urlopie bezpłatnym, nie ma już prawa do urlopu wypoczynkowego. Z kolei, gdy urlop wypoczynkowy został przez pracownika wykorzystany w całości przed rozpoczęciem urlopu bezpłatnego, pracownik nie ma obowiązku odpracowania tego okresu.
• Pracodawca nie może zwolnić pracownika przebywającego na urlopie bezpłatnym. Jednak sam pracownik ma prawo do złożenia wypowiedzenia w jego trakcie. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy dojdzie do likwidacji bądź upadłości pracodawcy ‒ pracownik może zostać zwolniony w trybie zwolnień grupowych.
• Fakt przebywania na urlopie bezpłatnym jest odnotowywany na świadectwie pracy pracownika.