Ból i blask

Starość się Panu Bogu nie udała

Słyszałam to powiedzenie wiele razy, szczególnie przy okazji czyjejś choroby, nagłej śmierci albo jako konstatację stanu psychicznego seniorki rodu, która przeżuwanie rodzynek zamieniła w pewnym momencie na niekontrolowane, skrupulatne wyklinanie członków rodziny. Ot, młody ma werwę, marzenia i możliwości, a stary demencję, żylaki i tykanie zegara w pustym pokoju. Tak po prostu jest, tak to się kręci. Taki to ubogi, niedoskonały projekt.

Porozmawiaj z nią

Kilka dni temu pod krakowskim kinem Kika spotkałam babulinę z jednym zębem. Stała pod gablotą z repertuarem i w skupieniu spisywała, co tam w tym tygodniu będzie puszczane. Zagaiłam, że może ja też sobie zajrzę, bo mam co nieco do nadrobienia, poza tym urzekła mnie ta scena, ta niezmordowana konsekwencja w spisywaniu, okienko po okienku, dat, godzin i tytułów seansów. Młody by wklepał w Google, babina zaś musiała się przejść, załatwić notes, długopis, przytrzymać skuwkę w jednym zębie, założyć okulary i skupić się, żeby nie pomieszać rubryczek.
Pyta mnie, czy widziałam już Ból i blask, bo ona bardzo lubi Almodóvara „i tę jego Penelopę, co gra w każdym filmie”. Nie odpowiadam, stoję zdziwiona, że to jednak się dzieje naprawdę, bo babina, daję słowo, ma z dziewięćdziesiąt lat. Kontynuuje, że ona lubi, że się wzrusza na Almodóvarze, ale nie wie, czy iść w ciemno. Na odchodne nie polecam jej Jojo Rabbit, żegnam się uprzejmie i idę w siną dal.

Skóra, w której żyję

Boję się starości jak ognia. Demencji, żylaków i tykania zegara w pustym pokoju. Z drugiej strony czytam artykuły, że pan Zenon z Puchaczewa przebiegł maraton, a pani Wanda z Nowej Soli jeździ na rolkach, chociaż ma osiemdziesiąt lat, trzy wylewy na koncie i jedną nogę. Myślę wtedy, że coś jest ze mną nie tak, że ta moja skóra, w której żyję, jeszcze, dzięki Bogu, jędrna, nie wpuszcza przez pory tyle, ile wpuszczają w siebie te ordynarnie żywe starowiny. Jak to jest?

Wszystko o mojej babce

Napiszę kiedyś powieść, w której główną i jedyną bohaterką zostanie moja babka. Będzie to doprawdy grube tomisko, bo taką właśnie ilość historii godnych podzielenia się zostawiła mi w spadku moja Maria.

Miała na koncie dwa zawały i śmierć kliniczną, jarała jak smok odkąd odrosła od ziemi, nauczyła mnie przeklinać i pić kawę, do tego była jadowita, okrutnie dowcipna i błyskotliwa. Wynajęła niegdyś młodocianych oprychów, żeby za dziesięć złotych zwinęli z kościoła dzwonek, którego ministranci używają podczas mszy. Potrzebowała go, żeby za pomocą gumekrecepturek zmontować chałupniczy alarm, przytroczyć dzwonek do klamki i móc obudzić się, gdy ktoś postanowi się do niej włamać.

Przy drzwiach sterczała drewniana pała na właściwych włamywaczy, której z tego, co mi wiadomo, Maria nigdy nie użyła. A wiedziałabym o tym, bo trzeba by było jechać i wyciągać ją z aresztu.
Starość w wydaniu mojej babki była projektem doskonałym. Chciałabym się tak fajnie zdeptać. Nie tyle z godnością, co z wystawionym w kierunku Kostuchy środkowym palcem.

Przerwane objęcia

Jeśli kiedykolwiek wpadnę w objęcia starości, nie wyciągajcie mnie z nich. Młody ma marzenia, werwę, możliwości i paraliżujący lęk. Stary nie ma zaś nic do stracenia, chyba że wyjątkowo zależy mu na tym ostatnim bastionie stomatologii, który samotnie, jak u hipopotama, powiewa w ustach, z których płyną ciekawe opowieści.
Kto by się jednak tym przejmował. Gdy wstanie słońce, też trzeba wstać. I zamiast do komputera, wybrać się z notesem do kina, spisać repertuar. Lepiej wiedzieć, co się przegapi, jeśli się tym razem nie zdąży.

Magdalena Litman