Dr Wojciech Homola z FemiMea omawia dostępne metody antykoncepcji i mówi: „Nie idź na kompromisy”

Antykoncepcja to ważny temat. Jakie są możliwości? Którą metodę wybrać? Na co uważać? O tym wszystkim opowiada dziś dr n. med. Wojciech Homola, twórca FemiMea ‒ nowoczesnego centrum ginekologii i położnictwa

 

Jest wiele metod antykoncepcji. Naukowcy na całym świecie nieustannie je udoskonalają. Wybierając najlepszą dla siebie warto zwrócić uwagę na wiele czynników. Czy rodziłaś? Czy chcesz mieć w najbliższych latach dzieci? Ile masz lat? Czy jesteś sumienna, a może raczej jesteś typem „uroczej zapominalskiej”? Antykoncepcja może również pomóc regulować cykle miesiączkowe, a nawet zmniejszać obfitość miesiączek. Nie jest jednak obojętna dla organizmu. Trzeba być tego świadomym i wiedzieć, jakie są możliwe efekty uboczne. Warto zadawać pytania swojemu ginekologowi. Pamiętajcie, że ginekologa trzeba odwiedzać co najmniej raz w roku.

Jak działają tabletki antykoncepcyjne?

Najczęściej ginekolodzy przepisują dwuskładnikowe tabletki. Zawierają one dwa hormony. Pierwszy to estrogen (odpowiedzialny za wzrost błony śluzowej macicy, która jest kluczowa w zajściu w ciążę oraz cechy płciowe żeńskie, w tym rozwój piersi). Drugi ‒ gastagen (przygotowuje macicę na przyjęcie zapłodnionego jaja płodowego). Te dwa hormony podawane z zewnątrz, w formie tabletek, blokują jajnik, a to oznacza, że nie dochodzi do owulacji. Śluz szyjkowy zmienia się na niepłodny (czyli nieprzepuszczalny dla plemników), a w błonie śluzowej macicy zachodzą zmiany, uniemożliwiające zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki jajowej.

Istnieją dziesiątki preparatów, jednak często różnią się tylko nazwą, nie składem.

Jak dobrać tabletki antykoncepcyjne?

Antykoncepcja dla młodej kobiety, rozpoczynającej współżycie, powinna zaczynać się od jak najniżej dawki hormonów w tabletce (wszystkie dopuszczone leki mają potwierdzoną badaniami klinicznymi skuteczność antykoncepcji). Jeśli pacjentka dobrze toleruje lek (nie ma plamień w czasie cyklu), to nie trzeba zwiększać dawki.

Młode dziewczęta, nawet kilka lat od pierwszej miesiączki, mają dość często bolesne, obfite miesiączki, nieregularne cykle. W takiej sytuacji tabletka ma dodatkowe zadanie ‒ leczenie. Za pomocą hormonów możemy też zniwelować np. trądzik i nadmierne owłosienie.

Dlaczego tabletki antykoncepcyjne są nieskuteczne?

Najczęstszą przyczyną nieskuteczności tabletek jest po prostu pominięcie dawki. Statystycznie co druga kobieta zapomina o jednej tabletce w cyklu, a 20 proc. pacjentek zapomina wziąć dwóch tabletek w cyklu.

Jak często bierzemy tabletki antykoncepcyjne?

Większość rodzajów antykoncepcji doustnej dwuskładnikowej zawiera 21 tabletek w opakowaniu. Są też takie, które mają 28 tabletek. Siedem ostatnich tabletek w takim opakowaniu nie ma składników czynnych, ale niektórym paniom pomaga to zachować rytm przyjmowania.

Uważaj na antykoncepcję

Leki hormonalne nie są obojętne dla organizmu. Estrogen zwiększa krzepliwość krwi. A to oznacza prawdopodobieństwo występowania zakrzepów w żyłach i zatory. A jeśli mowa o zatorach, to trzeba wspomnieć udar i zawał serca.

Poznałem dwie pacjentki przed. 30 rokiem życia, które miały udar spowodowany braniem tabletek antykoncepcyjnych. Nie są to więc wymyślone efekty uboczne. Panie powinny siebie mocniej kontrolować i obowiązkowo rzucić palenie. Palenie papierosów wpływa również na wzrost krzepliwości krwi

 

– mówi dr Wojciech Homola z FemiMea. 

 

Warto sprawdzić, czy w rodzinie występowały zawały i udary w młodym wieku. Jeśli tak, może to oznaczać, że pacjentka jest genetyczne predysponowana do zatorów krwi, które antykoncepcja może łatwiej wywołać.

Nie pamiętam o przyjmowaniu tabletek antykoncepcyjnych. Co zrobić?

Pacjentki, dla których pamiętanie o przyjęciu tabletki codziennie, o tej samej porze, jest zbyt dużym stresem, mogą zdecydować się na pierścień dopochwowy. Jest to również dwuskładnikowa metoda, jednak hormony uwalniane są z krążka umieszczonego w pochwie. Nie przechodzą więc przez układ pokarmowy, stąd mniejsza dawka, ale równie skuteczna. Jeśli krążek, np. podczas współżycia, sprawia dyskomfort, można go na dwie godziny usunąć. Te dwie godziny to bezpieczny czas rezerwowy. Krążek jest dość łatwy w aplikowaniu. Panie zakładają go same pierwszego dnia cyklu na 21 dni; potem wyciągają i po 7 dniach zakładają nowy krążek.

Alternatywną metodą są plastry antykoncepcyjne. One również zawierają dwa składniki, które wchłaniają się przez skórę. W opakowaniu są 3 plastry. Pierwszy plaster naklejamy pierwszego dnia cyklu. Ósmego dnia go wyrzucamy i naklejamy kolejny. Ostatni, trzeci plaster, przyklejamy 15 dnia cyklu. Następnie robimy przerwę (22-28 dni cyklu) i naklejamy plaster z nowego opakowania.

Czy mamy karmiące piersią mogą przyjmować antykoncepcję?

Tak. Karmienie piersią i brak miesiączki nie chroni przed zajściem w ciążę. A nowa ciąża, tuż po urodzeniu dziecka, nie jest zalecana. Mówi się o zalecanym roku przerwy między ciążami. Ciąża i poród to dla organizmu duży wysiłek, potrzeba regeneracji zapasów.

Przerwa między ciążami jest jeszcze ważniejsza po cesarskim cięciu.  Po połogu trzeba ocenić bliznę. Mięsień macicy musi się dobrze wygoić w miejscu, w którym był nacięty. Inaczej może to powodować poważne konsekwencje

– mówi dr Wojciech Homola z FemiMea. 

 

Ginekolodzy proponują matkom karmiącym piersią tabletki jednoskładnikowe (ze składnikiem gestagennym), tzw. mini pills. Nie ma w nich składnika estrogennego, który przenikając z pokarmem matki karmiącej, byłby szkodliwy zarówno dla niemowlęcia płci męskiej, jak i żeńskiej. Ważne jest to, że ten typ antykoncepcji hormonalnej, jeszcze bardziej niż tabletki dwuskładnikowe, wymaga dyscypliny czasowej. Jeśli tabletki dwuskładnikowe wymagają przyjmowania po prostu codziennie, to jednoskładnikowe muszą być przyjmowane o tej samej porze dnia (a najlepiej o tej samej godzinie).

Wygodna antykoncepcja dla kobiety, która w najbliższym czasie nie planuje zajść w ciążę

Wkładka wewnątrzmaciczna to najlepsza forma zabezpieczenia przed nieplanowaną ciążą, jeśli pacjentka przez kolejnych kilka lat nie chce zostać mamą. Na dziś najnowocześniejszą metodą są wkładki z hormonem gestagennym, które powodują znaczne zmniejszenie krwawień miesięcznych. U niektórych pacjentek miesiączki w ogóle zanikają, a występują jedynie lekkie plamienia. Wkładkę zakłada lekarz w czasie miesiączki (wtedy założenie wkładki jest mniej bolesne, ponieważ rozszerza się kanał szyjki macicy). Po miesiącu należy wrócić do lekarza i skontrolować jej umiejscowienie. Kolejna kontrola jest za rok. Wkładka może być założona na maksymalnie 5 lat. Po tym czasie można w czasie jednej wizyty usunąć starą wkładkę  i założyć nową.Wkładki mają różną wielkość. Dobiera się je indywidualnie zależnie od tego, czy pacjentka już rodziła, czy też nie, a jeśli rodziła, to czy w sposób naturalny, czy też przez cesarskie cięcie. Ważne, by przed założeniem wkładki zrobić cytologię i upewnić się, że nie ma niepokojących nieprawidłowości na szyjce macicy.

Jaką metodę antykoncepcji wybrać?

 To jest zawsze indywidualna decyzja. I nie jest ona prosta ani oczywista. Podstawą jest profilaktyka. Mówimy tu o cytologii, rzuceniu palenia, badaniach krzepliwości krwi, badaniach wątroby (bo pacjentka w 5 lat metabolizuje w niej ok. 1260 tabletek). Zdrowie jest najważniejsze. Rozmawiam więc dużo z moimi pacjentkami. One nie przychodzą do FemiMea tylko po  receptę. Uważam, że kluczowa jest wiedza i odpowiedzialność, choćby za regularność brania tabletek. Nie bez znaczenia jest też świadomość,  że palenie zwiększa krzepliwość krwi

 

‒ mówi dr Wojciech Homola z FemiMea

 

Źródło: materiały Partnera MK